Φόβους για ελλιπή κάλυψη επισφαλών δανείων εκφράζουν οι τραπεζίτες
Σε σημαντική αύξηση προβλέψεων για τις τράπεζες θα οδηγήσουν, όταν ολοκληρωθούν περί τα τέλη του 2017, οι έλεγχοι του SSM στα χαρτοφυλάκια δανείων, καθώς, όπως πιστεύουν οι τραπεζίτες, θα αναδειχθεί η ελλιπής κάλυψη των επισφαλών δανείων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο SSM πρόκειται να ορίσει ελάχιστο δείκτη κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από προβλέψεις στο 55%, επιβάλλοντας έτσι την δημιουργία επιπλέον προβλέψεων τουλάχιστον κατά 6 δισ. ευρώ.
Ο συμβιβασμός ΔΝΤ – ΕΚΤ που επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα έβαλε τέλος στην συζήτηση για AQRs –κι αυτό ασφαλώς εκλαμβάνεται ως θετική για τις τράπεζες εξέλιξη.
Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι η ΕΚΤ θα επισπεύσει τα επικείμενα τεστ αντοχής στις ελληνικές τράπεζες, προκειμένου να υπάρξει σαφής εικόνα για την κεφαλαιακή τους κατάσταση νωρίς μέσα στον Μάιο και, συνακόλουθα, επαρκής χρόνος μέχρι την εκπνοή του ελληνικού προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018, για την περίπτωση που χρειαστεί να καλυφθούν πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
Η δήλωση αυτή, που σηματοδοτεί χρονικά την έναρξη στα stress tests των ελληνικών τραπεζών τον Φεβρουάριο, ικανοποίησε το ΔΝΤ το οποίο απέσυρε το πιεστικό αίτημα για διεξαγωγή AQR. «Αυτό που ενδιαφέρει το Ταμείο είναι να έχει μια εικόνα για την μεσοπρόθεσμη στρατηγική μείωσης των NPLs από τις ελληνικές τράπεζες» δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, που συναντήθηκε την Πέμπτη με αντιπροσωπία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και τον πρόεδρο Νίκο Καραμούζη, επιβεβαίωσε ότι δεν τίθεται πλέον θέμα AQR, το Ταμείο θα παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά ζητά από τις ελληνικές τράπεζες οδικό χάρτη για τη μείωση των NPLs.
Ο δείκτης κάλυψης
Το ύψος των επιπλέον προβλέψεων που θα αναγκαστούν να λάβουν οι τράπεζες έναντι υπoκαλυμμένων δανείων θα είναι συνάρτηση του ποσοστού αύξησης του δείκτη κάλυψης από προβλέψεις και του ύψους των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους.
Στην παρούσα φάση, όπως αναφέρει το capital.gr, ο μέσος όρος του δείκτη κάλυψης για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες κινείται στο 50%. Ωστόσο, μόνο οι δύο από τις τέσσερις τράπεζες κινούνται άνω του 50%.
Πρόκειται για τη Eurobank, με δείκτη κάλυψης στο 51,1%, και την Εθνική Τράπεζα, με 55,7%. Στο 48% κινείται το coverage ratio της Alpha Bank και στο 45% της Τράπεζας Πειραιώς. Όπως προκύπτει, η Εθνική είναι η τράπεζα που μπορεί να αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και ενδεχομένως να μη χρειαστεί καθόλου να βάλει στην άκρη κεφάλαια για πρόσθετες προβλέψεις. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις της Εθνικής Τράπεζας ανέρχονται σε περίπου 11 δισ. ευρώ.
Για τη Eurobank και την Alpha Bank, η άνοδος του ελάχιστου επιπέδου υποχρεωτικής κάλυψης από προβλέψεις στο 55% μπορεί να οδηγήσει σε λήψη πρόσθετων προβλέψεων ύψους 860 εκατ. ευρώ και 2,2 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.
Για την Τράπεζα Πειραιώς, θα προκύψουν πρόσθετες προβλέψεις 3,2 δισ. ευρώ.
Οι επισημάνσεις της Τράπεζας της Ελλάδος και του SSM
Σημειώνεται ότι στην τελευταία έκθεση για την πορεία των επιχειρησιακών στόχων των τραπεζών για το β’ τρίμηνο 2017, η ΤτΕ επισήμανε την περαιτέρω μείωση της κάλυψης από προβλέψεις σε επίπεδο τραπεζικού συστήματος. Η κάλυψη αυτή υποχώρησε στο 48,3% τον Ιούνιο 2017, από 49,1% τον Μάρτιο, λόγω των εκτεταμένων διαγραφών δανείων στις οποίες προχώρησαν οι τράπεζες ώστε να μειώσουν τη στάθμη των NPEs.
Την κατάσταση αυτή εντόπισε και ο SSM, ο οποίος διεμήνυσε στις τράπεζες, κατά τις πρόσφατες επαφές στη Φρανκφούρτη, ότι πρέπει να μπει φρένο στον ρυθμό των διαγραφών, οι οποίες καταναλώνουν κεφάλαια από τις προβλέψεις, και να επιταχυνθούν άλλοι τρόποι μείωσης των «κόκκινων» δανείων, κυρίως πλειστηριασμοί, ρευστοποιήσεις και πωλήσεις δανείων.
Πάντως, ο SSM είχε εικόνα για την ακριβή, και ελλιπή εν πολλοίς, κάλυψη των ελληνικών τραπεζών από προβλέψεις για χορηγηθέντα δάνεια ήδη από το προηγούμενο έτος. Παρά τις εμφατικές δηλώσεις περί των υψηλών σωρευμένων προβλέψεων, αυτές στην πραγματικότητα δεν ήταν «κατανεμημένες» έτσι ώστε να παρέχουν επαρκή κάλυψη σε όλες τις περιπτώσεις δανείων.
Σύμφωνα με πληροφορίες του capital.gr, μεγάλο κομμάτι προβληματικών επιχειρήσεων για τις οποίες καταβάλλονταν προσπάθειες διάσωσης, μεταξύ αυτών ο όμιλος Μαρινόπουλος, καλύπτονταν με προβλέψεις από τις τράπεζες σε ποσοστό από 20% έως 40% των ανοιγμάτων τους.
Η προοπτική των πρόσθετων προβλέψεων έχει τεθεί ως επαπειλούμενη ποινή αρκετά νωρίς στις τράπεζες από τον SSM. Ήταν την 1η Φεβρουαρίου 2016 όταν η επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, επισκέφθηκε την Αθήνα, μόλις έναν μήνα μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών.
Τότε η επικεφαλής του SSM είχε ζητήσει από τις τράπεζες να κάνουν οτιδήποτε χρειαστεί για να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους, τονίζοντας ότι, εφόσον ο SSM θα κρίνει πως δεν έγιναν εγκαίρως όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες για την είσπραξη δανείων, θα τις υποχρεώνει άμεσα στη λήψη πρόσθετων προβλέψεων.
Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες είχαν υποχρεωθεί στη λήψη πρόσθετων προβλέψεων, με τα AQRs που προηγήθηκαν της ανακεφαλαιοποίησης του 2015.
Τότε, το AQR είχε αναπροσαρμόσει τις προβλέψεις για επισφάλειες κατά 22%, ανεβάζοντάς τες κατά 9,1 δισ. ευρώ. Το ποσό υπερκάλυψαν στη χρήση 2015 οι τράπεζες, λαμβάνοντας πρόσθετες προβλέψεις περίπου 14 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,5 δισ. στο δ’ τρίμηνο.
Η μεγαλύτερη αύξηση των προβλέψεων από τα AQRs είχε γίνει στα στεγαστικά δάνεια, κατά 58%, και είχαν ακολουθήσει το real estate (49%), οι μεγάλες επιχειρήσεις (32%) και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (22%).
