Νέος νόμος για την ανακύκλωση αστικών απορριμμάτων τίθεται σε ισχύ, με τσουχτερά πρόστιμα για δήμους αλλά και πολίτες που δεν συμμορφώνονται, ώστε να αποτραπεί το θάψιμο περίπου του 80% των απορριμμάτων.
Σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (110 κιλά απορριμμάτων ανά κάτοικο), στην χώρα μας ανακυκλώθηκαν πέρυσι 15,81 κιλά ανά κάτοικο (ποσοστό 16%). Ο νέος νόμος που κατατίθεται σήμερα στην Βουλή προβλέπει επιβολή από 20 έως 500 ευρώ στους δημότες που δεν συμμετέχουν στα προγράμματα ανακύκλωσης του δήμου τους ή που παρεμποδίζουν αντίστοιχα το έργο τους (π.χ. βάζοντας υλικά ανακύκλωσης σε λάθος κάδο).
Τα πρόστιμα σε όσους δήμους αμελούν για την εναλλακτική διαχείριση και δεν υποβάλλουν ετήσια έκθεση διαχείρισης δημοτικών αποβλήτων, θα κυμαίνονται από 1.000 έως 10.000 ευρώ. Ωστόσο τους δίνει και ισχυρά κίνητρα για να αυξήσουν την ανακύκλωση. Μια σημαντική νέα παράμετρος που βάζει το υπουργείο και έχει προτείνει στην ΚΕΔΕ, είναι η σύνδεση του κόστους επεξεργασίας απορριμμάτων, με τις ποσότητες αποβλήτων που ανακυκλώνονται. Αν για παράδειγμα ένας δήμος 1000 κατοίκων που παράγει 1 τόνο αποβλήτων διαθέσει για επεξεργασία ή ταφή 800 κιλά, (έχει πραγματοποιήσει δηλαδή 20% ανακύκλωση), θα πληρώνει ανάλογο κόστος στον φορέα διαχείρισης και κατ΄ επέκταση και οι δημότες θα πληρώσουν 20% λιγότερα δημοτικά τέλη. Στόχος είναι τα δημοτικά τέλη να είναι συνάρτηση του ποσοστού των αποβλήτων που ανακυκλώνονται και όχι των τετραγωνικών όπως ήταν μέχρι σήμερα ώστε να υπάρχει μια επιβράβευση και στους πολίτες.
Πρόστιμα θα επιβάλλονται και στον παραγωγό συσκευασιών ή διαχειριστή άλλων προϊόντων, ο οποίος δεν δηλώνει τις πραγματικές ποσότητες συσκευασιών και παρεμποδίζει τον έλεγχο. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από 500 έως 1.000.000 ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ή τα ατομικά, ο νόμος ορίζει ότι, εφόσον έχουν συμπληρώσει δύο έτη λειτουργίας και δεν έχουν πετύχει τους ποσοτικούς στόχους, επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα από 10.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ.
Ο νέος νόμος που τροποποιεί το θεσμικό πλαίσιο του 2001, παρουσιάστηκε χθες από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλο και την διοίκηση του ΕΟΑΝ. «Θέλουμε το νέο μοντέλο ανακύκλωσης να χαρακτηρίζει τον τρόπο ζωής μας, να μειώσει το κόστος διαχείρισης, να στηρίξει τον πολίτη, να προστατεύσει το περιβάλλον, να δημιουργήσει εργασία, να προστατεύσει τη δημόσια υγεία, να μειώσει τα πρόστιμα και να δημιουργήσει και ακαθάριστο εθνικό προϊόν το οποίο θα έχει μόνιμα χαρακτηριστικά και όχι παροδικά» δήλωσε ο υπουργός υποστηρίζοντας ότι οι νέες ρυθμίσεις προβλέπονται από τις κοινοτικές οδηγίες και τον εθνικό σχεδιασμό που θεσπίστηκε το 2015.
Το νομοσχέδιο δίνει σημαντικές εξουσίες στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Για πρώτη φορά δεν θα εισηγείται πρόστιμα, αλλά θα τα επιβάλλει. Επίσης, όπως αναφέρει το newmoney.gr θα έχει τη δυνατότητα αναστολής συστημάτων ενώ θα καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΕΟΑΝ Δημήτρη Πολιτόπουλο, η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (το πιο ισχυρό εναλλακτικό σύστημα διαχείρισης -μπλε κάδοι) εκτιμά ότι η εισφοροδιαφυγή μόνο στον κλάδο των συσκευασιών είναι 40%.
Όπως ανέφερε, τα έσοδα του ’16 του συστήματος ήταν 19,5 εκατομμύρια. «Αν είχαμε μια αύξηση της τάξεως του 40% αυτομάτως θα είχαμε άλλα 8 εκατομμύρια μόνο από το συγκεκριμένο σύστημα» ανέφερε. Για να αντιμετωπιστεί η εισφοροδιαφυγή, θεσπίζεται το Εθνικό Μητρώο Παραγωγού (ΕΜΠΑ), στο οποίο όλοι οι παραγωγοί συσκευασιών, είναι υποχρεωμένοι να είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα.
Επίσης θα είναι υποχρεωμένοι σε όλα τα παραστατικά να αναγράφουν τον αριθμό μητρώου παραγωγών, τον οποίο έχουν λάβει από τον ΕΟΑΝ. Σε περίπτωση που δεν έχουν τον αριθμό αυτό, δεν θα μπορούν να διακινούν προϊόντα στην αγορά και θα υπάρχουν μια σειρά από διοικητικές κυρώσεις και για τον παραγωγό και για τον διακινητή.
