Δύο από τους βασικούς πρωταγωνιστές των εξελίξεων της ευρωζώνης αποχωρούν από την «πρώτη σκηνή» της Ευρωπαίκης Ένωσης, σημειώνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg.
Όπως επισημαίνει, στα τέλη Οκτωβρίου ο 75χρονος Σόιμπλε θα αναλάβει επικεφαλής της Κάτω Βουλής του γερμανικού Κοινοβουλίου, ενώ ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος προεδρεύει των συναντήσεων των ομολόγων του στην ευρωζώνη (Eurogroup) από το 2013, αναμένεται να αποχωρήσει από την θέση του αυτή τον Ιανουάριο.
Όπως παρατηρεί το Bloomberg, η αποχώρηση των δύο ανδρών, πιθανότατα θα στερήσει από το Eurogroup το βάθος και την εμπειρία, καθώς η Γαλλία και η Γερμανία έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για να πιέσουν για στενότερη ολοκλήρωση μεταξύ των χωρών που χρησιμοποιούν το κοινό νόμισμα. Ενώ λίγοι αναμένουν σημαντική αλλαγή πολιτικής από το Βερολίνο, η δυναμική της ευρωομάδας θα αλλάξει σε μία από τις πιο κρίσιμες φάσεις της 19χρονης ιστορίας της.
«Αυτό είναι ένα σημαντικό Eurogroup – το τελευταίο πριν πιθανότατα αλλάξει η ισορροπία ανάμεσα στους θεσμούς και μάλιστα με αβέβαιη κατεύθυνση», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του Eurasia Group στο Λονδίνο Μουιτάμπα Ραχμάν. «Ο Σόιμπλε και ο Ντάισελμπλουμ ήταν αυταρχικές προσωπικότητες: Δεν είναι σαφές αν ο νέος Γερμανός υπουργός Οικονομικών, ο πρόεδρος του Eurogroup και ο Bruno Le Maire θα μπορέσουν να καλύψουν αυτό το κενό», πρόσθεσε.
Η αποχώρηση του ανώτερου πολιτικού και του έμπειρου μεσολαβητή πραγματοποιείται σε μια περίοδο που η προσοχή της ευρωζώνης στρέφεται από την διαχείριση της κρίσης στην αποτροπή της, με τις συζητήσεις να εξετάζονται τώρα στο πώς θα ενισχυθεί η ευρωζώνη ώστε να αντιμετωπίσει καλύτερα αντίστοιχα οικονομικά σοκ στο μέλλον.
Από αρχικώς μια άτυπη συνάντηση για ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, το Eurogroup μετατράπηκε σε έναν από τα πιο σημαντικά όργανα λήψης αποφάσεων κατά την διάρκεια της κρίσης στην Ευρώπη. Στην αποκορύφωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι υπουργοί πραγματοποιούσαν συχνές, μαραθώνιες συνεδριάσεις με στόχο την λήψη αποφάσεων για τα πακέτα διάσωσης πέντε χωρών της ευρωζώνης, την αναθεώρηση τραπεζικών κανόνων της ΕΕ και την διάσωση της Ελλάδας από μια ενδεχόμενη χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ.
Ο «στυλοβάτης» του Eurogroup
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υπηρέτησε για 8 χρόνια ως υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης, γεγονός που τον καθιστά το μακροβιότερο μέλος του υφιστάμενου Eurogroup.
Καμία άλλη προσωπικότητα ή φιγούρα δεν είχε πιο κεντρικό ρόλο από τον Σόιμπλε στις συζητήσεις για την ευρωκρίση.
Ο βετεράνος πολιτικός παρέμεινε περισσότερο από όλους τους άλλους ομολόγους του στο Eurogroup, συμπεριλαμβανομένων οκτώ υπουργών από την Ελλάδα, τεσσάρων από τη Γαλλία και πολλών από την Ιταλία. Συχνά αναφερόμενος ως ο «αρχιτέκτονας της λιτότητας», ενέπνευσε τόσο τον φόβο όσο και τον σεβασμό στους συναδέλφους του, ενώ έγινε γνωστός για τη σκληρή του γραμμή προς την Ελλάδα.
Τώρα η οικονομία της Ελλάδας βρίσκεται στο σωστό δρόμο, αν και η χώρα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της, ανέφερε ο Σόιμπλε σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο France Inter, που μεταδόθηκε το Σάββατο. “Οι δυνάμεις μου δεν είναι απεριόριστες”, είπε όταν ρωτήθηκε γιατί παραιτείται. Οκτώ χρόνια “είναι αρκετά”, σημείωσε.
Στουρνάρας: Ο Σόιμπλε είχε σθένος, ανθεκτικότητα και ισχυρές απόψεις
Η μακρά θητεία του Σόιμπλε και η θέση της Γερμανίας ως η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση του έδωσαν απαράμιλλη επιρροή. Ωστόσο, πολλοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η επιρροή του οφείλεται επίσης και στην προσωπικότητά του, αντανακλάται στην αντοχή με την οποία υπερασπίστηκε τις – μερικές φορές αντιλαϊκές – θέσεις του, ακόμα και όταν αντιμετώπιζε ισχυρή πολιτική πίεση.
«Ο Σόιμπλε είχε μια πολύ ισχυρή προσωπικότητα», δήλωσε ο Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Οικονομικών της χώρας για δύο χρόνια. «Είχε σθένος, μεγάλη ανθεκτικότητα και ισχυρές απόψεις», είπε, προσθέτοντας ότι η ισχυρή οικονομική απόδοση της Γερμανίας έδωσε στον Σόιμπλε «κυρίαρχο ρόλο».
Αν και ο διάδοχος του Σόιμπλε παραμένει άγνωστος ακόμη, οι αξιωματούχοι της ΕΕ δεν αναμένουν ουσιαστική μετατόπιση της οικονομικής πολιτικής, ανεξάρτητα από το ποιος θα αναλάβει, καθώς ο υπουργός Οικονομικών θα εκπροσωπεί γνωστές γερμανικές θέσεις, όπως η αντίθεση στον μεγαλύτερο διαμοιρασμό κινδύνων.
Παρόλα αυτά, το να φτάσει οποιοσδήποτε διάδοχός του το μέγεθος της επιρροής του θα είναι δύσκολο, ειδικά καθώς ο πολιτικός αστερισμός της ευρωζώνης έχει πλέον αλλάξει. Με την άνοδο του Εμμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, το Παρίσι έχει γίνει πιο ενεργός παίκτης σε οικονομικά θέματα, οδηγώντας συζητήσεις σε θέματα όπως η φορολογία των ψηφιακών εταιρειών και η μεταρρύθμιση της ζώνης του ευρώ. Η αυξανόμενη παρουσία της Γαλλίας σε αυτές τις συνομιλίες θα μπορούσε να αποτελέσει προάγγελο μιας σταδιακής επανεξισορρόπησης των εξουσιών.
Οικονομική σταθερότητα
Η απόφαση για το ποιος θα αντικαταστήσει τον Ντάισελμπλουμ θα μπορούσε επίσης να σηματοδοτεί αλλαγές στο Eurogroup. Ο Ολλανδός σοσιαλδημοκράτης κέρδισε τη φήμη του ως εξειδικευμένου μεσολαβητή, ικανού να φέρνει κοντά τα κόμματα συμβάλλοντας στην επίτευξη συμβιβασμών στην κορυφή της ελληνικής κρίσης το 2015.
Η αλλαγή που σηματοδοτείται από την αποχώρηση αυτών των δύο ηγετικών μορφών, σε συνδυασμό με τη σταδιακή βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του μπλοκ, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο ο «πυροσβεστικός» ρόλος του Eurogroup στην καταπολέμηση μελλοντικών κρίσεων, θα πρέπει να επαναληφθεί.
Με τη συζήτηση για την ολοκλήρωση της ευρωζώνης να κυριαρχεί σήμερα στην ημερήσια διάταξη του Eurogroup και τα σχέδια για την ενίσχυση του ευρώ να αναζωπυρώνονται, το Eurogroup μπορεί σύντομα να βρεθεί με λιγότερες αρμοδιότητες σε σχέση με τα τελευταία χρόνια. Καθώς η κρίση υποχωρεί, οι συνεδριάσεις του Eurogroup που συνήθιζαν να τραβάνε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, ολοκληρώνονται πλέον μέχρι το απόγευμα, ενώ τον τελευταίο χρόνο δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία έκτακτη σύσκεψη.
Η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται σε τροχιά για την ισχυρότερη ανάπτυξη της δεκαετίας, ενώ η καταναλωτική και επιχειρηματική εμπιστοσύνη βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση.
«Είμαστε σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση από ότι έχουμε υπάρξει τα τελευταία πέντε χρόνια», δήλωσε ο Καρέλ Λανού, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής. «Η συζήτηση θα είναι εντελώς διαφορετική από ότι ήταν τα τελευταία πέντε χρόνια – μπορούμε τώρα να έχουμε ένα μακροπρόθεσμο όραμα για την Ευρώπη».
