Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση που έγινε τη Δευτέρα, 11 Δεκεμβρίου, στο Στρασβούργο, με την αφορμή της εκκίνησης λειτουργίας της «Πλατφόρμας για τις Λιγνιτικές Περιοχές σε Μετάβαση» ήταν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης.
Στην τοποθέτησή του ο Υπουργός έθεσε τρεις παραδοχές, στη βάση των οποίων κρίνεται αναγκαία η επέκταση της πλατφόρμας για τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή:
1. Η κλιματική αλλαγή είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός που επηρεάζει τη ζωή του πλανήτη
2. Η κλιματική αλλαγή προήλθε από ανθρωπογενείς δραστηριότητες και με ανθρωπογενείς δράσεις θα αναστραφεί
3. Η πράξη αυτή δεν μπορεί να έχει άλλη μορφή από την υποκατάσταση του άνθρακα από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αποσταθεροποιηθεί η οικονομική και κοινωνική ζωή των λιγνιτικών περιοχών
Σε αυτό το πλαίσιο οι προτεραιότητες της πλατφόρμας πρέπει να είναι τρεις:
1. Η ενίσχυση της διαφοροποίησης της οικονομικής ζωής των λιγνιτικών περιοχών
2. Η ουσιαστική και ενεργή εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών στην ανάδειξη και διαχείριση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι περιοχές σε μετάβαση
3. Η διαμόρφωση ενός κειμένου – οδηγού, που να κωδικοποιεί τα υφιστάμενα εργαλεία, πολιτικές και χρηματοδοτικά μέσα για την ενίσχυση των δράσεων και να καταγράφει τις προοπτικές για την επέκτασή τους
Ο κ. Σταθάκης στάθηκε στην ανάγκη ο σχεδιασμός της υλοποίησης των στόχων της πλατφόρμας να αντλήσει εμπειρίες από τα υφιστάμενα παραδείγματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Αναφερόμενος στο αμερικανικό παράδειγμα, υπενθύμισε ότι αυτό εστίασε στην πρόσκαιρη επέκταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, ώστε να εξασφαλιστεί συγκεκριμένος χρόνος για τη διοχέτευση επενδύσεων σε νέες υποδομές, που θα διασφαλίσουν τη διαφοροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας των περιοχών, σε συνδυασμό πάντα με την τροποποίηση των μορφών χρήσης γης. Η ευρωπαϊκή εμπειρία, από την άλλη πλευρά, εστιάζει στην παροχή κινήτρων για μεταφορά τεχνολογίας και επιχειρήσεων στις λιγνιτικές περιοχές, καθώς επίσης και στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας με την ανάπτυξη δομών έρευνας και τεχνολογίας.
Ο ΥΠΕΝ ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του κάνοντας εκτενή αναφορά στην ελληνική περίπτωση. Υποστήριξε ότι η χώρα κάνει σήμερα το πρώτο βήμα σε μια μακρά περίοδο μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2032, οπότε και θα λειτουργούν μόνο λιγνιτικές μονάδες νέας γενιάς, με εξαιρετικά χαμηλό αποτύπωμα εκπομπών CO2. Άλλωστε, η Ελλάδα στηρίζει φιλόδοξους και δεσμευτικούς στόχους για το 2030, αναφορικά τόσο με τη σύνθεση του ενεργειακού μείγματος όσο και με την εξοικονόμηση ενέργειας. Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η μετάβαση αυτή να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε οι λιγνιτικές περιοχές να αποτελέσουν τα πρότυπα ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμου.
