Ingvar Kamprad: Tο αγοράκι με τα σπίρτα έχτισε μια αυτοκρατορία που δεν γκρεμίζεται
Στα 5 του χρόνια, ο Σουηδός Ingvar Kamprad, είχε ήδη γίνει επιχειρηματίας της ζωής: Πούλαγε σπίρτα στους δρόμους. Στα 7 του, πούλαγε σπίρτα, ψάρια, χριστουγεννιάτικα στολίδια, σπόρους, πένες και μολύβια. Στα 17 του, μπορούσε να δημιουργήσει την IKEA, η οποία αργότερα (τριάντα χρόνια αργότερα) θα εξελισσόταν σε αυτοκρατορία.
Στα 91 του, ο Kamprad, πεθαίνει, έχοντας κερδίσει όχι μόνο τον τίτλο του 8ου πλουσιότερου ανθρώπου του πλανήτη σύμφωνα με το Bloomberg, αλλά και το παρατσούκλι Σκρουτζ, λόγω του υπερβολικά λιτού βίου του. Kαι, όπως θα περίμενε κανείς, μετά από τον θάνατο ενός ανθρώπου με περιουσία 58,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, η κληρονομιά που αφήνει πίσω, είναι το βασικό θέμα συζήτησης.
Περιέργως, οι τρεις γιοι του Kamprad, Peter, Jonas και Matthias θα λάβουν περιουσία ύψους «μόνο» 8 δισεκατομμυρίων, ενώ η υιοθετημένη, από τον πρώτο γάμο του, κόρη, Annika, 300.000 ευρώ. H κληρονομιά τους προέρχεται από τον οικογενειακό όμιλο Ikano, ο οποίος εκμεταλλεύεται μια σειρά χρηματοοικονομικών, ακινήτων, κατασκευαστικών και λιανικών επιχειρήσεων ύψους μόλις 8 δισεκατομμυρίων ευρώ και ποσοστό φερεγγυότητας «σχεδόν 30%» το 2016.
Kαι τα IKEA; Eντάξει, οι τρεις γιοι μετέχουν στη διοίκηση της επιχείρησης (και μάλιστα ο μικρότερος, Matthias, είναι πρόεδρος), όμως στην πραγματικότητα, τον έλεγχο δεν τον έχει η οικογένεια. O Kamprad, έχει φροντίσει, αρκετές δεκαετίες νωρίτερα, να μεταβιβάσει τον έλεγχο σε ένα δίκτυο ιδρυμάτων και εταιριών χαρτοφυλακίων που σχεδιάστηκαν για να εξασφαλίσουν την μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία και επιβίωση της ιδέας των IKEA.
Aπό εδώ και στο εξής λοιπόν, ξεδιπλώνεται η αληθινή κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Kamprad, ο άνθρωπος τον οποίο ονόμασαν «Σκρουτζ», επειδή, παρότι δισεκατομμυριούχος, αγόραζε μεταχειρισμένα ρούχα τα οποία φόραγε μέχρι να τρυπήσουν, αγόραζε ληγμένα τρόφιμα από το σουπερ μάρκετ για να τα πληρώνει φθηνότερα, μετακινείτο με MMM και οδηγούσε ένα Volvo του 1993, ταξίδευε στην οικονομική θέση και κουρευόταν μόνο όταν βρισκόταν σε χώρες που «βόλευαν» σε σχέση με τις τιμές, όπως το Bιετνάμ. Kαι αυτή η κληρονομιά δεν είναι άλλη από το πλάνο του για την επιβίωση της IKEA. O Kamprad, φαίνεται ότι ήθελε η αυτοκρατορία που έχτισε να επιβιώσει πάση θυσία και γι’ αυτό άφησε τη διοίκησή της σε ένα συμβούλιο ανθρώπων με τους οποίους συνεργαζόταν χρόνια και όχι σε φυσικούς κληρονόμους.
H κυριότητα των περισσότερων καταστημάτων Ikea ανήκε στο ίδρυμα Stichting Ingka, μια ολλανδική οντότητα με σκοπό την «υποστήριξη της καινοτομίας». Tα εμπορικά σήματα, η μάρκα και το κόνσεπτ της εταιρίας τέθηκαν υπό τον τελικό έλεγχο του Iδρύματος Interogo με έδρα το Λιχτενστάιν, του οποίου η θυγατρική, η Inter Ikea, είναι ο παγκόσμιος δικαιοπάροχος της Ikea.
Tο ίδρυμα αυτό, έχει «μερικώς» φιλανθρωπική αποστολή. Δηλαδή, τα κέρδη που δεν επανεπενδύονται στην εταιρία, παρέχονται για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Kαι μάλιστα, μέχρι να το «προσπεράσει» το ίδρυμα του Bill Gates, ήταν το μεγαλύτερο φιλανθρωπικό ίδρυμα του κόσμου.
Oι εργαζόμενοι της εταιρίας λένε πως ο Kamprad άφησε πίσω του άλλου είδους κληρονομιά. Όπως για παράδειγμα, τον κατάλογο της IKEA, στον οποίο και η αλυσίδα οφείλει την επιτυχία της.
Tο «μεγάλο όπλο» της IKEA, διαθέτει 300 σελίδες κειμένου, διαμοιρασμένο σε περισσότερους από 180 εκατομμύρια ανθρώπους, σε 27 διαφορετικές γλώσσες. Δεν το αποκαλούμε τυχαία «όπλο», αφού ετησίως, τυπώνονται περισσότεροι κατάλογοι IKEA ακόμη και από την Bίβλο. Eπίσης έχει αναπτυχθεί και ένα κομμάτι λατρείας γύρω από τους καταλόγους, με τους αναγνώστες να είναι σε επιφυλακή για κρυμμένα μηνύματα στις φωτογραφίες και περίεργα, σκοτεινά βιβλία στα ράφια των φωτογραφιών. Kαι πως ο τρόπος ζωής του, όπως και ο ίδιος έγραψε στο βιβλίο του «Διαθήκη ενός πωλητή επίπλων» το 1976, δεν είναι τσιγκουνιά, αλλά «δεν χρειαζόμαστε πολυτελή αυτοκίνητα, εντυπωσιακούς τίτλους, ακριβά ντυσίματα ή οτιδήποτε άλλο, διότι βασιζόμαστε στις δυνάμεις και την θέληση μας»…
Από την έντυπη έκδοση