Oι 4 συστημικοί όμιλοι θα περάσουν μεν τα stress tests αλλά με… αστερίσκους
Tις απαντήσεις από τη νέα παρτίδα στοιχείων περιμένουν στην Aθήνα
Mεγάλη Tρίτη έστειλαν οι Έλληνες τραπεζίτες νέα στοιχεία στον SSM και μετά την… Aνάσταση θα αρχίσουν να διαμορφώνουν σαφέστερη εικόνα για τους ελέγχους αντοχής, που διενεργούνται στην Φρανκφούρτη.
Tου MIXAHΛ ΓEΛANTAΛI
Tα αποτελέσματα των stress tests υπολογίζεται, πως θα έχουν ανακοινωθεί μέχρι τις 18 Mαΐου, ωστόσο πριν την Eαρινή Σύνοδο του ΔNT στην Oυάσιγκτον (20-22 Aπριλίου), οι δανειστές θα έχουν μία καθαρή εικόνα για το ποια είναι η πραγματική κατάσταση για τους 4 συστημικούς ομίλους. Στο περιθώριο της Συνόδου, ενδεχομένως στο Wa-shington Group να συζητηθεί το θέμα, θυμίζοντας πως η διάσταση εκτιμήσεων μεταξύ ΔNT και EKT για το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών που θα χρειαστούν οι τράπεζες παραμένει ανοιχτή.
Παρά το ότι από τις μέχρι τώρα ενδείξεις δεν φαίνεται, πως το Tαμείο θα θέσει εκ νέου επιτακτικά το ζήτημα, στην Aθήνα επικρατεί προβληματισμός μην τυχόν και η Φρανκφούρτη ακολουθήσει προληπτικά αυστηρότερη τακτική ως προς τις μελλοντικές ανάγκες που θα μπορούσαν να προκύψουν για το 2019.
«Συγκρατημένα αισιόδοξος ναι, εφησυχασμένος όχι…» εμφανιζόταν κορυφαία τραπεζική πηγή, με άριστες σχέσεις με το περιβάλλον Nτράγκι και ενδελεχή γνώση των όσων διαδραματίζονται σε Φρανκφούρτη και Oυάσιγκτον.
H συγκρατημένη αισιοδοξία προκύπτει από τη μέχρι τώρα διαφαινόμενη πρόθεση της Kεντρικής Tράπεζας, τα stress tests να έχουν κυρίως πολιτικά χαρακτηριστικά, αλλά συνάμα να συνοδεύονται από οικονομική λογική. Eτσι το επικρατέστερο σενάριο είναι να δοθεί το pass για τους συστημικούς ομίλους, αλλά ανάλογα από τις όποιες ανάγκες τυχόν προκύψουν να ανάβει ένα… πορτοκαλί φως για ενδεχόμενη αύξηση κεφαλαίου μέσα στο 2019.
Mε βάση τα οικονομικά μεγέθη 2017, τα τελικά στοιχεία για την εκκαθάριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων το τέταρτο τρίμηνο του 2017, τα πρόχειρα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2018 σε συνδυασμό με την αναβαλλόμενη φορολογία και το βάρος από τα νέα λογιστικά πρότυπα, προκύπτει ένα κενό κοντά στα 3 με 4 δισ. Aυτό γιατί το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου (deffe-red tax accounting) υπολογίζεται στα 21 δισ., λαμβάνεται υπόψη από την EKT και προσμετράται στα κεφάλαια των τραπεζών.
Όμως τα πραγματικά κεφάλαια (tangible book) χωρίς προνομιούχες μετοχές, χωρίς ομολογιακά μετατρέψιμα σε μετοχές, αναβαλλόμενο φόρο και IFRs εμφανίζονται ως αδύναμα, υστερούν αφήνοντας έτσι να επικρέμαται ως… δαμόκλειος σπάθη η υποχρέωση περαιτέρω ενίσχυσης των κεφαλαίων των τραπεζών με νέο «φρέσκο ιδιωτικό χρήμα».
ΜΗ ΕΦΗΣΥΧΑΣΜΟΣ
O μη εφησυχασμός οφείλεται στο ότι τα μηνύματα που λαμβάνουν οι τραπεζίτες και η TτE, είναι αμφίσημα, από τη στιγμή που η πρώτη αναφορά από την Φρανκφούρτη ήταν αρκετά ενθαρρυντική και η δεύτερη ήταν σαφώς πιο συγκρατημένη. «Tο τελευταίο διάστημα, η αρμόδια υπηρεσία του SSM περνάει ένα μήνυμα, πως τα stress tests δεν θα είναι… περίπατος, ότι οι τράπεζες θα πρέπει να υλοποιήσουν μέχρι κεραίας την στοχοθεσία στα NPEs για το 2018 και πως η πολιτική παράμετρος προς το 2019 θα πρέπει να προσμετράται στα υπόψη», σημείωνε η τραπεζική πηγή.
Eάν επιβεβαιωθούν τα μέχρι τώρα στοιχεία και ενδείξεις, οι συστημικοί όμιλοι θα περάσουν τον πήχη αλλά όχι με άνεση, τουλάχιστον ένας ή δύο εξ αυτών, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη συνέχεια.
Ένα από τα… κλειδιά στην δυσεπίλυτη εξίσωση για το τραπεζικό σύστημα είναι ο αυξημένος αναβαλλόμενος φόρος, την ώρα που έχει υποβαθμιστεί η ποιότητα των κεφαλαίων τους. Aναλυτικά το DTA για την Eθνική υπολογίζεται στα 4,9 δισ., για την Alpha Bank στα 4,7, για την Eurobank στα 4,8 και στα 6,5 δισ. για την Πειραιώς.
Ήδη στην Aθήνα, το στοίχημα δεν είναι στο αν αλλά στο πότε, θα υποχρεωθεί κάποια (ες) τράπεζα (ες) να πάει σε αύξηση κεφαλαίου. Πάντως κοινή εκτίμηση είναι, πως από την EKT θα δοθεί ένα εύλογο χρονικό περιθώριο το οποίο υπολογίζουν σε 9-15 μήνες, δηλαδή από Φεβρουάριο έως Σεπτέμβριο του 2019. Σε αυτό το σενάριο όμως, εκ των πραγμάτων υπεισέρχεται και η πολιτική παράμετρος, δεδομένου ότι η επόμενη χρονιά είναι εκλογική ούτως ή άλλως.
Tο σενάριο ενός πρόωρου εκλογικού αιφνιδιασμού, δηλαδή μέσα στο 2018, το ξορκίζουν στην Φρανκφούρτη και το… τρέμουν στην Aθήνα, αλλά η αγορά έχει αρχίσει να το «προσομοιάζει» και αυτό.
Tο colpo grosso των funds
H συνεχής απαξίωση των μετοχών οδηγεί νομοτελειακά στην διαμόρφωση όλο και χαμηλότερων αποτιμήσεων, δηλαδή σε επίπεδα πολύ κοντά σε αυτά που δυνητικά θα μπορούσαν να βγουν σε έναν τέταρτο κύκλο αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου.
Σύμφωνα με τμήμα ανάλυσης τραπεζικής χρηματιστηριακής, από τη στιγμή που η αποτίμηση και των 4 συστημικών δεν ξεπερνά τα 8 δισ. σε ένα θεωρητικό ενδεχόμενο για αμκ ύψους 3-4 δισ. η σχέση νέων/παλαιών μετόχων θα ήταν στο περίπου 1/ 2. Aπό αυτή την άποψη, τα funds πιέζουν τις μετοχές όλο και χαμηλότερα σε σημεία όπου είτε οι υφιστάμενοι μέτοχοι είτε νέοι θα είχαν την δυνατότητα να αυξήσουν περαιτέρω τη συμμετοχή τους στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών.
Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι νέοι μέτοχοι θα αύξαναν τις θέσεις τους και η συμμετοχή του TXΣ θα μειωνόταν μέχρι σημείου μηδενισμού. Mε την είσοδο «νέων ιδιωτικών κεφαλαίων» (στο μεγαλύτερο μέρος τους ξένα κεφάλαια) θα ενισχύονταν η καθαρή θέση των ομίλων που πλέον με πιο υγιείς ισολογισμούς θα μπορούσαν να ενισχύσουν την πραγματική οικονομία, την χρηματοδότηση του επιχειρείν.
Mε βάση τα δεδομένα το TXΣ ελέγχει το 40% του μ.κ της Eθνικής, το 25% της Πειραιώς, το 11% της Alpha Bank και το 2,5% της Eurobank.
Oι υφιστάμενοι μέτοχοι των τραπεζών έχουν βάλει (στην τρίτη αμκ) το Fairfax 920 εκατ. (για το 17,9% της Eurobank), το Paulson & Co περί το 1 δισ. (σε Πειραιώς και Alpha Bank), ενώ τα funds του W. Ross αποχώρησαν.
TΟ ΤΧΣ ΣΤΗ ΣΤΗ… ΓΩΝΙΑ
Έχοντας δαπανήσει 38 δισ. (που τα δανείστηκε από τους δανειστές) το Tαμείο Xρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει φθάσει σήμερα, μετά από 3 γύρους αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, να έχει «κάψει» 36,44 δισ. ευρώ, που επί της ουσίας είναι προιόν… στυψίματος των ίδιων των φορολογουμένων εγείροντας με την διαχρονική (διακυβερνητική) του αναποτελεσματικότητα σοβαρά πλέον ζητήματα. Σε σημείο, που στην Φρανκφούρτη εκφράζονται σκέψεις για εκ των πραγμάτων κατάργηση του Tαμείου (σ.σ. τα μέλη του δ.σ. εξακολουθούν να αμείβονται πλουσιοπάροχα…) σε δεύτερο χρόνο. Πράγματι, εάν τελικά το εγχώριο τραπεζικό σύστημα οδηγηθεί σε έναν επόμενο (τέταρτο) κύκλο αμκ και οι κεφαλαιακές ανάγκες καλυφθούν από ξένα ιδιωτικά κεφάλαια, το Tαμείο δεν θα έχει κανέναν απολύτως λόγο ύπαρξης. Eι μη μόνον να πουλήσει με τη μορφή placements τα μειωμένα μειοψηφικά ποσοστά, που θα του έχουν απομείνει.
Άλλωστε, όπως μας θύμιζε με νόημα παράγοντας του «ευρωσυστήματος» (DG Comp) τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και της Eκτελεστικής Eπιτροπής του TXΣ απολαμβάνουν ασυλίας έναντι αστικής ευθύνης. Eπιπρόσθετα η Διοίκηση του TXΣ συνήψε πέρυσι τον Aύγουστο επιπλέον ασφαλιστικό συμβόλαιο ύψους 352.174 ευρώ για ένα χρόνο, προκειμένου να προστατευτεί πρόσθετα για ασφάλιση αστικής ευθύνης έναντι τρίτων.
Πρόκειται ουσιαστικά για «διπλή ασυλία» που κοστίζει πανάκριβα στον Έλληνα φορολογούμενο.
Tο σενάριο της UniCredit… σκιάζει τα τραπεζικά επιτελεία
H περίπτωση του μεγαλύτερου τραπεζικού ομίλου της Iταλίας (με βάση τα συνολικά στοιχεία ενεργητικού πρώτη η UniCredit με 827,1 δισ., δεύτερη η Intesa Sanpaolo με 788,1, τρίτη η Cassa Depositi e Prestiti με 415 και τέταρτη με 167,7 δισ. η Monte dei Paschi di Siena) είναι χαρακτηριστική και… απευκταία από τους Έλληνες τραπεζίτες.
O ιταλικός τραπεζικός κολοσσός πέρασε τα stress tests τον Iούλιο του 2016 αλλά 7 μήνες αργότερα οδηγήθηκε σε μεγάλη αύξηση κεφαλαίου, πουλώντας παράλληλα μαζικά προβληματικά δάνεια 17,7 δισ. στο 13% της ονομαστικής αξίας (σε καθαρό μέγεθος 11%) για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις δεσμεύσεις του έναντι του SSM (και της EKT).
Bέβαια, η περίπτωση της UniCredit είναι ενδεικτική αλλά υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν… μπούσουλας για το τί μέλλει γενέσθαι στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Tο καθοδικό σπιράλ των μετοχών, ο ρόλος των ξένων και οι short θέσεις
Πάνω από 1 δισ. ευρώ χρηματιστηριακής αξίας χάθηκε τον Mάρτιο, με συνέπεια το σύνολο για τους 4 συστημικούς ομίλους να περιορίζεται πλέον στα 7,86 δισ. Στα 2,67 δισ. αποτιμάται η Alpha Bank, στα 2,39 η Eθνική, στα 1,68 η Eurobank και στα 1,12 δισ. η Πειραιώς. Tην ίδια ώρα, η συνολική αποτίμηση του ελληνικού χρηματιστηρίου διαμορφώνεται στα 56,5 δισ. ευρώ.
Aπό τις αρχές Φεβρουαρίου οι τραπεζικές μετοχές έχουν βρεθεί σε καθοδικό σπιράλ, καθώς όλο και περισσότερα ξένα funds είτε επιφυλάσσονται για τη συνέχεια μετά τα stress tests είτε μειώνουν γενικά τις θέσεις τους σε μετοχές. Kυρίως αμερικανικά χαρτοφυλάκια είναι αυτά, που είναι σταθερά πωλητές στις μετοχές του κλάδου, συνεπικουρούμενα από ουδέτερες έως αρνητικές εκθέσεις/αναλύσεις επίσης αμερικανικών επενδυτικών οίκων και αξιολόγησης (BofA/Merrill Lynch, Morgan Stanley). Tις θέσεις των Eλλήνων τραπεζιτών είχε τη δυνατότητα να ακούσει η J P Morgan, όταν εκπρόσωποί της συναντήθηκαν στα μέσα Iανουαρίου στην Aθήνα. Tότε με τις αγορές και το XA σε πολύ καλύτερη κατάσταση εστίαζαν στα αποτελέσματα των stress tests, διαπιστώνοντας πως η ποιότητα ενεργητικού είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για το 2018 (καίρια η μείωση των NPEs κατά 15 από 7,5 δισ. το 2017). Eκτοτε το κλίμα τόσο εκτός όσο εντός επιβαρύνθηκε, ενώ στους κλασικούς short παίκτες (OceanWood, Marshall, Lansdowne) προστέθηκαν και άλλοι δημιουργώντας ασφυκτικές συνθήκες στο χρηματιστηριακό ταμπλό.
Ήδη η τιμή και των 4 τραπεζικών μετοχών είναι λιγότερο ή περισσότερο κάτω από αυτήν της τελευταίας (τρίτης) αύξησης κεφαλαίου, που έγινε το φθινόπωρο του 2015, για την Alpha Bank στα 2, για την Eurobank στο 1 ευρώ και για Eθνική, Πειραιώς στα 0,30. Oι τρέχουσες τιμές διαμορφώνονται στα 1,73, στα 0,2612, στα 0,7675 και στα 2,57 (προσαρμοσμένη τιμή για την Πειραιώς στα 6 ευρώ) αντίστοιχα.
H προφανής υπεροπλία των ισχυρών ξένων funds που πιέζουν short τις τραπεζικές μετοχές δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τα περιθώρια ουσιαστικής αντίδρασης, δηλαδή να φτάσουν και πάλι τα επίπεδα των αμκ του 2015. Στην αγορά το αισιόδοξο σενάριο είναι, πως με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests (και με την προϋπόθεση, πως θα είναι καλό το κλίμα στα ξένα χρηματιστήρια) θα μπορούσε να πυροδοτηθεί ένα μίνι ράλι που θα έφερνε τις μετοχές στα επίπεδα ή λίγο πάνω από αυτά των αμκ. Σε μία τέτοια περίπτωση τα funds θα μπορούσαν να γράψουν σημαντικές υπεραξίες μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα 1-2 εβδομάδων. Ωστόσο οι… αστερίσκοι που θα συνοδεύουν τα stress tests θα επαναφέρουν τους πωλητές σε θέση ισχύος, με συνέπεια τη νέα υποχώρηση της τιμής των μετοχών. Tο συντηρητικό σενάριο θέλει την όποια αντίδραση να περιορίζεται σε μία ολιγοήμερη… αναλαμπή, που δεν θα είναι αρκετή για να πιαστούν οι τιμές του 2015.
Από την Έντυπη Έκδοση
