Τις προτάσεις τους για την εταιρική διακυβέρνηση παρουσίασαν ο ΣΕΒ, τα Ελλ. Χρηματιστήρια και η Ένωση Τραπεζών. Οι προτάσεις αφορούν τις ίδιες τις επιχειρήσεις, τις ελεγκτικές αρχές όπως και το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία και εποπτεία των επιχειρήσεων.
«Τους τελευταίους μήνες παρακολουθούμε μεμονωμένες αλλά εμβληματικές υποθέσεις κακής εταιρικής διακυβέρνησης. Οι υποθέσεις αυτές έχουν δημιουργήσει μια εντεινόμενη αμφισβήτηση, μια σκιά πάνω από την εταιρική αξία και αξιοπιστία των Ελληνικών επιχειρήσεων» σημείωσε ο πρόεδρος το ΣΕΒ Θεόδωρος Φέσσας.
Ακολουθούν οι προτάσεις του ΣΕΒ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εγκαθιδρύσει τα τελευταία χρόνια ένα ολοκληρωμένο πλέγμα κανόνων για την εταιρική διακυβέρνηση και την πληροφόρηση των μετόχων και των συναλλασσόμενων με τις εισηγμένες εταιρείες. Στο πλέγμα αυτό έχουν ενσωματωθεί τα «μαθήματα» από αποτυχίες του συστήματος τις δεκαετίες του 2000 και 2010. Οι κανόνες αυτοί έχουν μεταφερθεί και στο δικό μας νομικό σύστημα. Ειδικά ο πρόσφατος νόμος για τις Ανώνυμες Εταιρίες (4548/2018) που τίθεται σε εφαρμογή από 1/1/2019 αποτελεί έναν καλό και ολοκληρωμένο νόμο σε ο,τι αφορά τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης για τη λειτουργία και εποπτεία των ανωνύμων εταιριών.
Οι κανόνες άλλωστε δεν πρέπει να μένουν στάσιμοι, εξελίσσονται για να ανταποκρίνονται σε εξελισσόμενες ανάγκες. Γι’ αυτό δηλώνουμε πως θα στηρίξουμε την όποια προσπάθεια των Αρχών και της κυβέρνησης για βελτίωση του υφιστάμενου πλέγματος κανόνων.
Υπενθυμίζουμε ότι ο ΣΕΒ έχει πρωτοστατήσει στην εφαρμογή τέτοιων κανόνων:
1. Με την ενεργητική συμμετοχή στην προεργασία για τον νόμο 3016/2002 (για την εταιρική διακυβέρνηση)
2. Με τη διαμόρφωση του Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης το 2011
3. Με την ίδρυση του «ΕΣΕΔ» μαζί με το ΧΑ, του Εθνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης, το οποίο αναθεώρησε το 2013 και έκανε σημαντικές δράσεις με αποτέλεσμα ο εθελοντικός αυτός κώδικας να υιοθετηθεί σε μεγάλη έκταση από τις εισηγμένες εταιρείες στο ΧΑ.
Σημειώνεται ότι ο ΣΕΒ, μέσω του ΕΣΕΔ, είχε ξεκινήσει την πρωτοβουλία για εθελοντική εφαρμογή κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης και σε μη εισηγμένες, καθόσον τέτοιοι κανόνες θεωρείται ότι συμβάλλουν στην βελτίωση της αποτελεσματικής διοίκησης ακόμη και στις οικογενειακές επιχειρήσεις, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα στην Ελλάδα. Το σχέδιο ενός αντίστοιχο Κώδικα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το ΕΣΕΔ το 2016.
Σήμερα προχωράμε και ένα βήμα παρακάτω: ο ΣΕΒ μαζί με τα Ελληνικά Χρηματιστήρια, την Ένωση Τραπεζών και την Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας του Δημοσίου, δημιουργούμε το νέο Εθνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης, με αποστολή του την ενίσχυση της κουλτούρας εταιρικής διακυβέρνησης σε εισηγμένες και μη επιχειρήσεις μέσα από στοχευμένες δράσεις εκπαίδευσης αλλά και βελτίωσης του πλαισίου ρύθμισης και αυτορρύθμισης.
Οι κανόνες όμως δεν αρκούν – πάντα απαιτούνται αποτελεσματικοί μηχανισμοί που να εντοπίζουν έγκαιρα και αξιόπιστα όσους δεν ακολουθούν τους κανόνες αυτούς.
Για επιλέξουμε ένα παράδειγμα, ένας από τους σημαντικούς πυλώνες της εταιρικής διακυβέρνησης είναι η Επιτροπή Ελέγχου που οφείλει κάθε εισηγμένη εταιρία να συστήνει είτε ως ανεξάρτητη επιτροπή είτε ως ειδική επιτροπή εντός του ΔΣ της. Οι πλέον πρόσφατοι και αυστηροί κανόνες για την σύνθεση και λειτουργία της θεσμοθετήθηκαν με τον ν. 4449/2017. Σχετική είναι και η εγκύκλιος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που εκδόθηκε στις 28/4/2017 και περιέχει διευκρινήσεις και συστάσεις.
Το ερώτημα λοιπόν είναι εάν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει στη διάθεσή της τους πόρους για να μπορέσει να βεβαιώσει ότι οι κανόνες που έχουν τεθεί τηρούνται, στον τύπο και στην ουσία. Εν προκειμένω θα έπρεπε να μπορεί να ελέγχει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για κάθε μία εισηγμένη εάν ισχύουν οι κανόνες ανεξαρτησίας για μέλη της κάθε Επιτροπής Ελέγχου, εάν υπάρχει μέλος της που είναι γνώστης της λογιστικής ή/και της ελεγκτικής, εάν είναι ουσιαστική και τακτική η λειτουργία της Επιτροπής κλπ.
Από πλευράς ΣΕΒ, είναι πάγια η δέσμευση των μελών του για την τήρηση της νομοθεσίας. Αυτό, λοιπόν, για το οποίο μπορούμε σήμερα να δεσμευτούμε είναι να συνεργαστούμε με τις εποπτικές αρχές σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης που θα βοηθήσει τις ελληνικές εισηγμένες να εφαρμόσουν πλήρως τους κανόνες.
Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μία πρωτοβουλία εκπαίδευσης των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων στις νέες απαιτήσεις και έρευνες για την αποτύπωση της ουσιαστικής συμμόρφωσης στους σημερινούς κανόνες. Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΣΕΔ θα μπορούσε ακόμη να εισηγηθεί κάποια πρότυπα κείμενα λειτουργίας των Συμβουλίων και Επιτροπών, τη σύνταξη οδηγιών και συστάσεων, την υποστήριξη στην διαδικασία αυτοαξιολόγησης των ΔΣ.
Παράλληλα είναι ιδιαίτερα σημαντικό και οι άλλοι εμπλεκόμενοι να δώσουν την αξία που πρέπει στην εφαρμογή των κανόνων. Οι Τράπεζες μπορούν να ασκήσουν ισχυρή πίεση για την κάλυψη των πλέον οφθαλμοφανών ελλείψεων στην εταιρική διακυβέρνηση.
Η πίεση των Τραπεζών μπορεί διαχρονικά να αποδειχθεί εξόχως σημαντική αιτία συμμόρφωσης. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί όχι μόνο δια των κυρώσεων αλλά και μέσα από την επιβράβευση των επιχειρήσεων που τηρούν αυστηρούς κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης με καλύτερους όρους δανεισμού προς τις επιχειρήσεις.
Τέλος, οι αναλυτές θα μπορούσαν να προσθέτουν συστηματικά και με τυποποιημένο τρόπο στις αξιολογήσεις τους την συμμόρφωση με τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης, ακόμη και την ουσιαστική αξιολόγηση της αποτελεσματικής εφαρμογής τους.
Κλείνοντας, θέλω να υπογραμμίσω πως η προσπάθεια αυτή αφορά τόσο τις ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και τις κρατικές εταιρίες που αναζητούν επενδυτές, τις ελεγκτικές αρχές αλλά και τον ίδιο το νομοθέτη Η τήρηση σύγχρονων και αυστηρών κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης αποτελεί καθημερινή πρόκληση για όλους μας. Πρωτίστως αποτελεί στοίχημα για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της Ελληνικής οικονομίας, το οποίο και πρέπει να κερδίσουμε όλοι μαζί!
Ενδεικτικά προτείνουμε τα ακόλουθα.
Για τις επιχειρήσεις:
– Καθιέρωση έγκαιρης υποχρέωσης δημοσιότητας για τα οικονομικά στοιχεία εισηγμένων και μη εισηγμένων επιχειρήσεων (>50 εκ. ευρώ τζίρος), δλδ υποχρεωτική δημοσιοποίηση εγκεκριμένων οικονομικών καταστάσεων εντός 5 μηνών από τη λήξη της οικονομικής περιόδου για εισηγμένες και μη εισηγμένες ΑΕ, ενδεχομένως και δύο φορές το χρόνο για τις επιχειρήσεις μεγάλου τζίρου.
– Δημοσιοποίηση του φορολογικού πιστοποιητικού
– Περισσότερα ανεξάρτητα μέλη στα ΔΣ των εταιριών για ενίσχυση της λογοδοσίας
– Επικαιροποίηση του Ελληνικού Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης με επιμέρους Κώδικες (πχ για μεγάλες ελληνικές εισηγμένες εταιρίες, μη εισηγμένες, κρατικές εταιρίες, κ.α) και αξιολόγηση της εφαρμογής του
Για τις ελεγκτικές αρχές:
– Ενίσχυση του στελεχιακού δυναμικού της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς & αύξηση του αριθμού των ελέγχων.
– Επέκταση των δειγματοληπτικών ποιοτικών ελέγχων της (ΕΛΤΕ) στο έργο των Ορκωτών Ελεγκτών.
Για τον νομοθέτη:
– ΚΥΑ για τον προσδιορισμό των κυρώσεων περί μη τήρησης υποχρεώσεων δημοσιότητας στο ΓΕΜΗ και της διαδικασίας επιβολής τους.
– Εναρμόνιση εταιρικού δικαίου με τη φορολογική νομοθεσία.
– Ενίσχυση της δημοσιότητας των οικονομικών στοιχείων των μετασχηματισμών.
Δήλωση Θεόδωρου Φέσσα
«Τους τελευταίους μήνες παρακολουθούμε μεμονωμένες αλλά εμβληματικές υποθέσεις κακής εταιρικής διακυβέρνησης. Οι υποθέσεις αυτές έχουν δημιουργήσει μια εντεινόμενη αμφισβήτηση, μια σκιά πάνω από την εταιρική αξία και αξιοπιστία των Ελληνικών επιχειρήσεων. Οι υποθέσεις αυτές δεν αποτελούν τον κανόνα. Είναι καθήκον μας να κάνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε να βελτιώσουμε την ποιότητα και την αξιοπιστία των οικονομικών στοιχείων και της εταιρικής διακυβέρνησης ειδικά των μεγαλύτερων επιχειρήσεων, είτε αυτές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο είτε όχι.
Γι’ αυτό ο ΣΕΒ, τα Ελληνικά Χρηματιστήρια, η Ένωση Τραπεζών αναλαμβάνουν μια κοινή πρωτοβουλία για τη βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης, την ποιότητα και εγκυρότητα των οικονομικών στοιχείων των Ελληνικών επιχειρήσεων, την αποτελεσματικότερη λειτουργία των ελεγκτικών αρχών. Η προσπάθεια αυτή αφορά τόσο τις ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και τις κρατικές εταιρίες που αναζητούν επενδυτές, τις ελεγκτικές αρχές αλλά και τον ίδιο το νομοθέτη. Η τήρηση σύγχρονων και αυστηρών κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης αποτελεί καθημερινή πρόκληση για όλους μας. Πρωτίστως αποτελεί στοίχημα για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της Ελληνικής οικονομίας, το οποίο κερδίζεται με στενή θεσμική συνεργασία, αποτελεσματικούς ελέγχους και αυξημένο αίσθημα ευθύνης.»
