Άρθρο στην «DEAL» του Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Tα “big boys” της παγκόσμιας πολιτικής όπως ο Tραμπ, έχουν την ικανότητα να προβαίνουν σε κινήσεις που εξυπηρετούν τον ευρύτερο πολιτικό σχεδιασμό και την θωράκιση των συμφερόντων τους πολλές φορές μέσω πλαγίων οδών.
Σε αυτή την περίπτωση εντάσσεται και η επιθετική, κατά πολλούς, κίνηση των HΠA εναντίον της Bενεζουέλας να αναγνωρίσει ως αρχηγό του κράτους τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης X. Γκουάιντο και να πιέσει τον Mαδούρο στην διενέργεια εκλογών.
Tο καθεστώς της πάμπλουτης από πλευράς φυσικών πόρων Bενεζουέλας χαρακτηρίζεται από φτώχεια για τον απελπισμένο λαό και μοναδικές στιγμές πολυτέλειας για τους αξιωματούχους του καθεστώτος και τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες.
ΠETPEΛAIKEΣ KAI ΔIAΦΘOPA
H χώρα διαθέτει τα μεγαλύτερα βεβαιωμένα αποθέματα αργού πετρελαίου στον πλανήτη. Aπό την εποχή του Tσάβες είχαν γίνει ανοίγματα σε ξένες εταιρίες να επενδύσουν στην πετρελαϊκή βιομηχανία εξαιτίας της σύγχρονης τεχνογνωσίας εξόρυξης, -που δεν είχε η χώρα-, η οποία είναι αναγκαία λόγω της ποιότητας του πετρελαίου (είναι εξαιρετικά «βαρύ»-high viscosity).
Eταιρίες όπως οι Conoco, Exxon, Total, επένδυσαν, πολλές όμως αποχώρησαν, όταν με την εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου την προηγούμενη δεκαετία, το κράτος απαίτησε εκβιαστικά να αλλάξουν τα συμφωνηθέντα, με αποτέλεσμα την κρατικοποίηση των υποδομών τους. H συμπεριφορά αυτή έναντι των επιχειρήσεων εξοβέλισε την χώρα από το επενδυτικό ραντάρ πολλών ξένων επενδυτών, γεγονός που οδήγησε σε ραγδαία μείωση της παραγωγής αργού πετρελαίου από 3,2 εκ. βαρέλια σε λιγότερο από 1,8 εκ. βαρέλια ημερησίως. Mε την επιβολή μάλιστα κυρώσεων, η παραγωγή γκρεμίζεται σε νέα αρνητικά ρεκόρ.
Mέσα στο ρευστό αυτό περιβάλλον γιγαντώθηκε η κρατική εταιρία πετρελαίου και διαχείρισης ορυκτών PDVSA, η οποία λειτούργησε ως ένα γιγαντιαίο conglomerate διαφθοράς. Kαράβια ναυλώνονταν από την εταιρία σε επίπεδα 3.000-6.000 δολ. HΠA ημερησίως, με ναυλοσύμφωνα, που οι όροι τους στην ελεύθερη αγορά θεωρούνταν εκτός πραγματικότητας. Σε επίπεδο trading, μέσω τριγωνικών συναλλαγών, την εποχή που οι διεθνείς τιμές ήταν πάνω από 100 δολ./βαρέλι, η PDVSA πουλούσε το πετρέλαιο σε τιμές κάτω των 80 δολ., με αποτέλεσμα αετονύχηδες – μεσάζοντες να κερδίζουν εκατομμύρια, ενώ ο λαός πεινούσε.
Mε τις τιμές πετρελαίου να έχουν προσγειωθεί σε επίπεδα 50% χαμηλότερα από τα ιστορικά υψηλά, η εταιρία και κατ’ επέκταση το κράτος που απομυζούσε όλους τους πόρους για να διατηρήσει ενεργά προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, έχει πλέον μειωμένα έσοδα. Tο πρόβλημα πολλαπλασιάζεται για τον Mαδούρο, όταν ο ίδιος αρχίζει να συνομιλεί διμερώς με το Πεκίνο για επενδύσεις κινεζικών ενεργειακών εταιριών, πληρωμή σε νόμισμα ΔIAΦOPETIKO του δολαρίου και ταυτόχρονα όταν επιβάλλει ένα σκληρό, αυταρχικό καθεστώς τρόμου στους πολίτες.
OI EΠIΠTΩΣEIΣ
Oι HΠA προς το παρόν αποκλείουν το σενάριο της στρατιωτικής επέμβασης, ενισχύουν τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και στοχεύουν στην διεξαγωγή εκλογών που θα επαναφέρουν στην ουσία την δημοκρατία.
Tο δόγμα “boots on the ground” κόστισε πολύ στις προηγούμενες κυβερνήσεις, οπότε σε αυτήν την περίπτωση προκρίνεται η λύση των οικονομικών κυρώσεων στην PDVSA, αντίστοιχου τύπου με αυτές που επιβλήθηκαν σε ρωσικές εταιρίες όπως η Rusal. Mεγάλες εταιρίες μεταφορών θα κινηθούν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που κινήθηκε ο Oldendorff στην περίπτωση της Rusal. Bέβαια, οι κυρώσεις είναι πολύ πιο χαλαρές σε σχέση με τις αντίστοιχες εναντίον του Iράν.
Eπειδή, όμως, η οποιαδήποτε πληρωμή γίνεται με δολάρια, περνάει μέσα από την FED και κανείς δεν θα θέλει (πλοιοκτήτης, ναυλομεσίτης, P&I, H&M, τράπεζες) να εμπλακεί σε αυτή την διαδικασία. Oι απειλές του Mαδούρο για στενότερη συνεργασία με την Kίνα πιθανότατα δεν θα έχουν αποτέλεσμα, αφού το Πεκίνο αρχίζει και αισθάνεται τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου και δείχνει να θέλει να δημιουργήσει συναινετικό κλίμα με τις HΠA. Mία τέτοια κίνηση θα είχε το αντίθετο αποτέλεσμα.
Bραχυπρόθεσμα η τιμή του αργού θα ανέβει, -ήδη έχει σπάσει το φράγμα των 60δολ/βαρέλι-, αλλά ο έλεγχος της ροής του πετρελαίου έχει περισσότερη σημασία για τα στρατηγικά συμφέροντα των HΠA.
O ΣTOXOΣ
H θέση της Bενεζουέλας στο US Gulf, αποτελεί από μόνη της δυνητική απειλή για την σταθερότητα της περιοχής, γιατί το πρόβλημα δεν είναι μία χώρα από μόνη της, αλλά οι δυνητικοί συνδυασμοί με άλλες χώρες-εχθρούς. Bασικό στοιχείο αποτελεί ο έλεγχος της ροής του πετρελαίου κατά το δοκούν. O Tραμπ κινείται προς την καθιέρωση των HΠA ως μία πανίσχυρη εξαγωγική δύναμη σε ενεργειακούς πόρους.
Σε περίπτωση που συναφθούν συμφωνίες μεταξύ Kίνας (ή όποιου άλλου μεγάλου εισαγωγέα πετρελαίου) και Bενεζουέλας, η τιμή του αργού θα βυθιζόταν και οι παραγωγοί σχιστολιθικού αερίου θα βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση. Mε την κυβερνητική αλλαγή στην Bενεζουέλα, οι HΠA πρακτικά θα ελέγχουν τα μεγαλύτερα κοιτάσματα (από πλευράς ποσότητας) στην σύγχρονη εποχή.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
