H μείωση των μεριδίων αγοράς της Creta Farm, οι καταγγελίες που κόστισαν, ο «πόλεμος» με Yφαντή – Nίκα, η επανεκκίνηση στις HΠA και τα νέα deals
H εταιρία δραστηριοποιείται σε 15 χώρες του εξωτερικού και ελέγχει το 19% της εγχώριας αγοράς αλλαντικών
Μια κρητική μαντινάδα λέει «όταν καράβι κρητικό τραβάει για τα ξένα, ρίξε μία και δύο μπαλωθιές για να το συντροφεύουν εκεί πέρα». Το «καράβι» της Creta Farm από τότε που ταξίδεψε από το Ρέθυμνο στην Αθήνα και από εκεί σε Ευρώπη και ΗΠΑ με «πυξίδα» του το ίδιο το όνομά του, την Φάρμα της Κρήτης που αποτελούσε εχέγγυο για μια υγιεινή διατροφή για πρώτη φορά στον κλάδο των αλλαντικών, χτυπήθηκε από «ξώφαλτσα σκάγια». Σκάγια τα οποία έθεσαν σε κίνδυνο το κύρος και την αξιοπιστία του ονόματος πάνω στο οποίο επένδυσαν τα αδέλφια Δομαζάκη.
Το πάθημα από την πρώτη τοποθέτηση των προϊόντων τους στις ΗΠΑ πριν από τρία χρόνια, όπου προέβλεπαν τζίρο 10 εκατ. ευρώ μέσα σε μια διετία, στόχος ο οποίος δεν επετεύχθη, τους έγινε μάθημα. Έτσι, παρά το γεγονός πως η συμφωνία που έκλεισαν τότε, έγινε με το μεγάλο αφεντικό της μεγαλύτερης παραγωγού εταιρίας χοιρινού της Ανατολικής Ακτής, της Hatfield, Dag Clemens, δίνοντας υποσχέσεις πως τα προϊόντα εν Ελλάδι στην Αμερική γρήγορα θα κερδίσουν έδαφος σε όλα τα ράφια των μεγάλων αλυσίδων, αυτό δε συνέβη.
Έτσι, πριν από μερικούς μήνες τα αδέλφια Δομαζάκη διέκοψαν αυτή τη συνεργασία τους, αγόρασαν εξ ολοκλήρου την θυγατρική στις ΗΠΑ και τόσο στην εκεί αγορά, όσο και στις άλλες στρατηγικής σημασίας αγορές εκτός συνόρων έχουν πατήσει το «restart».
Αυτό είναι το κωδικό όνομα της «αποστολής» που έχουν αναλάβει τη δεδομένη χρονική στιγμή. Προσπαθούν να αποφύγουν πάση θυσία να επαναληφθούν οι αστοχίες του παρελθόντος που τους κόστισαν ακριβά και ως προς τα οικονομικά τους μεγέθη και με σχεδόν «χειρουργικές» κινήσεις μελετούν την εδραίωση της παρουσίας τους στο εξωτερικό.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, πριν από λίγες μέρες ο μηχανολόγος με τον αέρα του Ευρωπαίου businessman, ίσως λόγω των σπουδών του στη Μεγάλη Βρετανία, Μανόλης Δομαζάκης και ο οικονομολόγος αδελφός του, Κώστας υπέγραψαν μία ακόμη συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας. Αυτή τη φορά ήταν η σειρά της Ιταλίας να προστεθεί στο χαρτοφυλάκιο των 15 χωρών, όπου ήδη έχει επεκταθεί η εταιρία αλλαντικών.
Μια συμφωνία που περιλαμβάνει την σύσταση κοινοπραξίας με μια από τις μεγαλύτερες ιταλικές αλλαντοβιομηχανίες, την Grandi Salumifici Italiani για την προώθηση των καινοτόμων προϊόντων Salumi del Frantoio, που στηρίζονται στην πατενταρισμένη συνταγή εν Ελλάδι.
Είχε προηγηθεί το deal με την αυστραλιανή Agora Merchandising των αδελφών Παύλου και Γιώργου Ηλιόπουλου για την εξαγωγή ελαιόλαδου στη μακρινή ήπειρο, όπου η κατανάλωση λαδιού έχει αυξηθεί την τελευταία διετία κατά 20%.
Το στοίχημα, όπως και το ρίσκο ελέω της οικονομικής συγκυρίας είναι μεγάλο για τους Κρητικούς επιχειρηματίες. Αλλά μόνο ο χρόνος μπορεί να δείξει και να αποδείξει αν οι επενδυτικές τους κινήσεις θα αποσοβήσουν τα λάθη του παρελθόντος και θα πιάσουν τόπο τα δάνεια και τα κεφάλαια που επενδύουν εκ νέου.
Εν… Συμπληγάδες
Πίσω από το όνομα της οικογενειακής επιχείρησης, Creta Farm που δημιούργησε ο πατέρας τους, Στέλιος, ο Μανόλης και ο Κώστας Δομαζάκης οχυρώθηκαν για να δημιουργήσουν ένα ισχυρό brand name… εν Ελλάδι και στο εξωτερικό, το οποίο όμως, πέρασε μέσα από Συμπληγάδες.
Η επιτυχία της καινοτομίας που εισήγαγαν στα προϊόντα τους ο Μανόλης από τη θέση του προέδρου της εταιρίας και ο Κώστας από εκείνη του διευθύνοντος συμβούλου, είναι ότι αντικατέστησαν το ζωικό λίπος, το οποίο είχε ενοχοποιηθεί για μια σειρά ασθενειών, με το αγνό λάδι της κρητικής γης για την οποία έλαβαν εγκρίσεις από την Αμερικανική Καρδιολογική εταιρία και άλλους παγκόσμιους οργανισμούς.
Μια καινοτομία που λίγο έλειψε όμως να… τιναχθεί στον αέρα, όταν η Ελληνική Καρδιολογική εταιρία και η Ελληνική Παιδιατρική εταιρία απέσυραν τις αρχικές εγκρίσεις που είχαν δώσει, σύμφωνα με τις οποίες τα αλλαντικά Εν Ελλάδι ήταν πιο υγιεινά σε σχέση με εκείνα των ανταγωνιστικών εταιρειών. Και μπορεί η εταιρία, θεωρώντας πως βάλλεται η αξιοπιστία της να κινήθηκε νομικά κατά της Ελληνικής Καρδιολογικής εταιρίας, ωστόσο η ζημιά είχε γίνει.
Πολλοί καταναλωτές, όπως λένε γνώστες της αγοράς, άρχισαν να αμφιβάλλουν για την ποιότητα των αλλαντικών και στράφηκαν σε άλλα ανταγωνιστικά, οδηγώντας σταδιακά την Creta Farm από την πρώτη στην τρίτη θέση ως προς τα μερίδια αγοράς, ελέγχοντας πλέον το 19% της αγοράς.
Το «τελειωτικό χτύπημα» δόθηκε από έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που ενστερνιζόταν πως το παριζάκι εν Ελλάδι έχει πολλά περισσότερα λιπαρά από τα υπόλοιπα. Αποφασισμένοι να εξαντλήσουν κάθε νόμιμο μέσο για την προστασία της φήμης της εταιρίας τους, η οικογένεια Δομαζάκη, αμφισβητεί την έρευνα και εξαπολύει μύδρους κατά των ανταγωνιστών της, οι οποίοι πιστεύει πως βρίσκονται πίσω από αυτόν τον πόλεμο.
Ταυτόχρονα ο επικοινωνιακός Κώστας Δομαζάκης ηγείται της ομάδας μάρκετινγκ και ετοιμάζει μια διαφημιστική καμπάνια με σύνθημα «το μυστικό κρύβεται στο ελαιόλαδο» διαβεβαιώνοντας τους καταναλωτές που βρίσκονταν σε σύγχυση πως τίποτε από όσα ακούγονται εις βάρος των προϊόντων της εταιρίας δεν ισχύουν. Άλλωστε πάνω σε αυτή την πατέντα στηρίχθηκαν ώστε να κλείνουν το ένα deal μετά το άλλο στο εξωτερικό και ανησύχησαν μήπως τους στοιχίσουν τα γεγονότα αυτά. Απέκτησαν ισχυρή παρουσία στην Ισπανία μέσω του δικτύου πωλήσεων της Argal Grouppo Alimentario και γρήγορα έστρεψαν το βλέμμα τους στην αγορά των ΗΠΑ. Με μια βαλίτσα στο χέρι, οι Κώστας και Μανόλης Δομαζάκης, μοιράζουν τον χρόνο τους μεταξύ Ρεθύμνου, όπου μένουν οι οικογένειές τους, Αθήνας για να παρακολουθούν εδώ τις επιχειρήσεις τους και εξωτερικού όπου παρευρίσκονται οι ίδιοι για να υπογράφουν τα deal. Οι ανταγωνιστές Οι «Συμπληγάδες» παρόλα αυτά δεν αφορούν μόνο τον «πόλεμο» με τους ιατρικούς συλλόγους που καλά κρατεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και εκείνον που έχει ξεσπάσει με τους μεγάλους ανταγωνιστές της, Υφαντή και Νίκα για το ποιος θα αποσπάσει τη μερίδα του λέοντος, από μια αγορά όπως εκείνη των αλλαντικών, που εκτιμάται στα 500 εκατ. ευρώ.
Έναν κλάδο όμως, που έχει επηρεαστεί από την οικονομική κρίση και την κάμψη της ετήσιας κατά κεφαλήν κατανάλωσης, η οποία δεν ξεπερνά πλέον τα 7,5 κιλά. Η διαφημιστική επίθεση της «Υφαντής» με τον Gummy Bear οδήγησε στην αύξηση του τζίρου της κατά 30% με αποτέλεσμα να «σκαρφαλώσει» στην πρώτη θέση στα μερίδια αγοράς με 23%, ενώ και τα διόλου ευκαταφρόνητα μεγέθη της ΝΙΚΑΣ με 12% μερίδιο αγοράς «δυσκολεύουν» τη ζωή των αδελφών Δομαζάκη.
Για να ξανακερδίσουν το χαμένο έδαφος στην Creta Farm προχώρησαν πριν από λίγο καιρό στη μείωση των τιμών κατά 30% σε πολλούς κωδικούς προϊόντων τους. Μάλιστα με την «Υφαντής» είχαν και δικαστική διαμάχη, αφού ο Αλέξανδρος Υφαντής διεκδίκησε την πατέντα για το ελαιόλαδο, υποστηρίζοντας πως δεν ανήκει αποκλειστικά στην Creta Farms. Kαι μπορεί η «μάχη» στις δικαστικές αίθουσες να ανήκει στο παρελθόν, όμως ακόμη και σήμερα στην «Yφαντής» τονίζουν πως η χρήση του ελαιόλαδου αποτελεί ατού και για τα δικά τους προϊόντα. Τα δύσκολα χρόνια H ίδρυση της εταιρείας και η αλλαγή πλεύσης.
Η έννοια «οικογενειακή τιμή» ακόμη και σήμερα παραμένει πολύ ισχυρή στην Κρήτη. Γι’ αυτό ακόμη και στα δύσκολα, Μανώλης και Κώστας Δομαζάκης, όπως τους δίδαξε ο πατέρας τους, Στέλιος, είναι ενωμένοι σαν μια γροθιά. Από τη δεκαετία του 60 που η οικογενειακή επιχείρηση ξεκίνησε από την παραγωγή κοχλιών και την εξαγωγή τους στη Γαλλία και αργότερα επεκτάθηκε στην παραγωγή χοιρινών, ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα.
Η πανευρωπαϊκή κρίση του ’80 στη χοιροτροφία σημαδεύει την εταιρία, η οποία πάει από το κακό στο χειρότερο. Τα χρέη είναι πλέον δυσβάστακτα και ο πατέρας τους περνά δύσκολες ώρες. Τότε είναι που οι δυο γιοι του μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι των επιχειρήσεων. Ο Κώστας Δομαζάκης ακόμη θυμάται: «ο πατέρας μας είχε τόσο πολύ απογοητευτεί, που προέτρεπε τον αδελφό μου, μετά τις σπουδές του στην Αγγλία να επιδιώξει τον διορισμό του στη ΔΕΗ. Τουλάχιστον να σωθεί ο ένας από την επερχόμενη καταστροφή».
Το 1990 η νέα γενιά εκπονεί σχέδιο σωτηρίας. Η πίεση ήταν μεγάλη. Οι επισκέψεις δικαστικών κλητήρων καθημερινές και ο φόβος των κατασχέσεων διαρκής.
Η εταιρία είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές 500 εκατ. δρχ. ενώ το χειρότερο ήταν πως το πατρικό τους σπίτι ήταν υποθηκευμένο, με ό, τι αυτό σημαίνει για μια κρητική οικογένεια. Μετά τον θάνατο του Στέλιου Δομαζάκη, αρχίζει νέος αγώνας δρόμου για τα δύο αδέλφια, που θα παραδεχτούν πως «η ζωή είναι σκληρή».
Τα πρώτα έξι χρόνια παλεύουν για να καλύψουν τα χρέη. Κάθε μέρα επί μια ολόκληρη βδομάδα ο Κώστας Δομαζάκης είχε κατασκηνώσει έξω από τα γραφεία της Αγροτικής Τράπεζας για να καταφέρει να ρυθμίσει τις οφειλές.
Πάλευε παρά την αρνητική εισήγηση του τοπικού υποκαταστήματος στο Ρέθυμνο και τα κατάφερε. Κάπου εκεί ξεκινά η δημιουργία της σημερινής Creta Farm, η οποία το 2000 «εισβάλλει» δυναμικά και στο Χρηματιστήριο. «Η αγωνία μας ήταν να πείσουμε τους επενδυτές ότι αξίζουμε τα λεφτά τους» θα πει λίγο αργότερα ο Μανώλης Δομαζάκης.
Η οργάνωση τους κατηγορεί για ρύπανση
Oι δικαστικές διαμάχες με το «Αρχιπέλαγος» στο Ρέθυμνο
Ήπιων τόνων οι αδελφοί Δομαζάκη και στενά «δεμένοι» με την ιδιαίτερη πατρίδα τους, το Ρέθυμνο από όπου ξεκίνησαν τα πρώτα επιχειρηματικά τους βήματα, δεν γλίτωσαν και από τις κρητικές «βεντέτες». Πρόκειται για την «βεντέτα» που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην Creta Farm στην περιοχή και τη μη κυβερνητική περιβαλλοντική οργάνωση «Αρχιπέλαγος» από το 2009 και συνεχίζεται με αμείωτη ένταση μέχρι σήμερα. Το «Αρχιπέλαγος» έχει καταγγείλει τον Μανώλη και τον Κώστα Δομαζάκη για «αντιπεριβαλλοντικό έργο στην περιοχή Λατζιμά Ρεθύμνου, αφού οι εγκαταστάσεις της βιομηχανίας τους, οι χοιροτροφικές μονάδες των οποίων απέχουν μόλις ένα χιλιόμετρο από τις ακτές και μισό από το πλησιέστερο ξενοδοχείο, φέρονται ως… ένοχες για μόλυνση στο χερσαίο και θαλάσσιο περιβάλλον».
Πριν από τρεις μήνες περίπου το Τριμελές Πρωτοδικείο καταδίκασε τον πρόεδρο της Creta Farm σε φυλάκιση ενός έτους και επέβαλε πρόστιμο 3.000 ευρώ, μια απόφαση που στηρίχθηκε σε μια αυτοψία που έγινε πριν από μια εξαετία στην περιοχή και η πλευρά Δομαζάκη θεωρεί «αόριστη και ατεκμηρίωτη».
Οι νομικοί σύμβουλοι της εταιρίας έχουν ήδη εφεσιβάλλει την απόφαση και χαρακτηρίζουν το θέμα ήσσονος σημασίας. Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως η Creta Farm διαθέτει όλες τις απαραίτητες άδειες από τον νόμο, ενώ οι τιμές ρύπων που ανιχνεύτηκαν από τα αρμόδια κλιμάκια που πραγματοποίησαν αυτοψίες στην περιοχή, ήταν εντός των επιτρεπόμενων ορίων.
Μάλιστα, στον «πόλεμο» αυτόν και στο πλευρό της διοίκησης έχουν ταχθεί και οι 500 εργαζόμενοι της εταιρίας, οι οποίοι μέσω ανακοίνωσης μιλούν για «στοχοποιημένες ενέργειες από πλευράς «Αρχιπελάγους» και κατηγορούν το Ινστιτούτο για «στημένες έρευνες και κατασκευασμένα αποτελέσματα από εντολοδόχους οικοπεδοφάγους της περιοχής».
Οι αδελφοί Δομαζάκη έχουν μάλιστα καταθέσει αγωγή κατά της μη κυβερνητικής περιβαλλοντικής οργάνωσης, αξιώνοντας αποζημίωση 1 εκατ. ευρώ για συκοφαντική δυσφήμηση και όχι μόνο. Ακολουθώντας μάλιστα και την προσφιλή τους- σύμφωνα με τους επιχειρηματικούς κύκλους- τακτική τους, πριν από λίγο καιρό προσκάλεσαν μέλη της τοπικής κοινωνίας του Ρεθύμνου, αλλά και εκπροσώπους των ΜΜΕ σε μια ξενάγηση στο εργοστάσιό της στην Λατζιμά για να τους δείξουν όλες τις νέες επενδύσεις που έχουν υλοποιηθεί προκειμένου να προστατεύεται το περιβάλλον και τις πιστοποιήσεις που έχουν λάβει για τις νέες τεχνολογίες που χρησιμοποιούν ώστε να επιτυγχάνεται ο «πράσινος» στόχος τους.
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν πως η ιδέα της ξενάγησης ανήκει στον Κώστα Δομαζάκη, ο οποίος κατά καιρούς έχει αναλάβει ανάλογες δύσκολες «αποστολές» ώστε να βγαίνει επικοινωνιακά και ουσιαστικά η εταιρία από το αδιέξοδο, από όταν ακόμη ζούσε ο πατέρας τους, Στέλιος. Αντιθέτως, το alter ego του, ο Μανώλης είναι περισσότερο χαμηλών τόνων, αλλά τεχνοκράτης. Γι’ αυτό και έχει αναλάβει τον τομέα εκμοντερνισμού των προϊόντων και του εξοπλισμού.
