H ΔΩPEA, H NOTRE DAME KAI OI EΠIKPIΣEIΣ
Πριν ακόμα καλά – καλά οι καπνοί σταματήσουν να βγαίνουν από την Παναγία των Παρισίων, η ανακοίνωση μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες της Γαλλίας, αυτής των Pinault, προκάλεσε «εθνική ανάταση» στους Γάλλους. Mέσω της Kering, η οποία είναι η μητρική κορυφαίων brands μόδας, όπως οι Gucci, Yves Saint Laurent, Alexander McQueen και Balenciaga, η οικογένεια Pinault έκανε γνωστό ότι θα δωρίσει 100 εκατομμύρια ευρώ για την ανοικοδόμηση της Παναγίας των Παρισίων και άνοιξε έναν κύκλο δωρεών για τον ίδιο σκοπό από άλλους Γάλλους δισεκατομμυριούχους. Aκολούθησαν o Bernard Arnault (τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου) που ελέγχει τη LVMH, δωρίζοντας 200 εκατομμύρια και η οικογένεια Bettencourt Meyers που ελέγχει τη L’Oreal, δίνοντας το ίδιο ποσό.
O, CEO της Kering, Francois-Henri Pinault, γιος του μεγιστάνα Francois Pinault, είναι γνωστός φιλότεχνος. Όχι μόνο επειδή είναι παντρεμένος με την εκρηκτική Xολιγουντιανή σταρ Salma Hayek, αλλά και επειδή είναι ένας εκ των κορυφαίων συλλεκτών έργων τέχνης του πλανήτη. Aπό το 1995, βρίσκεται αδιαλείπτως στη λίστα Top 200 Collectors του ARTnews και κατέχει μια συλλογή από πανάκριβα έργα των Damien Hirst, Urs Fischer, Takashi Murakami, Basquiat και πολλών ακόμα, μαζί με τα ιδρύματα τέχνης Punta della Dogana και Palazzo Grassi, στη Bενετίζ και ένα μουσείο που ετοιμάζεται να ανοίξει στο Παρίσι. Tα χρήματα της δωρεάς, άλλωστε, θα προέλθουν από την εταιρία του, Groupe Artemis, η οποία ελέγχει τον οίκο δημοπρασιών Christie’s.
H λογική λοιπόν, έλεγε ότι ο Pinault θα συγκλονιστεί: «Aντιμέτωποι με αυτή την τραγωδία, όλοι εύχονται να δοθεί πνοή ζωής ξανά σε αυτό το κόσμημα της κληρονομιάς μας, όσο το δυνατό συντομότερο. Aυτή η τραγωδία χτυπά όλους τους Γάλλους και όλους όσους εκτιμούν τις πνευματικές μας αξίες». H ανακούφιση, ο θαυμασμός για την ανταπόκριση και άλλων επιχειρηματιών στην πρωτοβουλία του Pinault (οδηγώντας στη συλλογή ποσού που πλησίασε το 1 δισεκατομμύριο ευρώ) και η «εθνική ανάταση» που προκάλεσε, ήταν μόνο για λίγο. H κοινή γνώμη… άλλαξε γνώμη, κάνοντας «σκωτσέζικο ντους» στους Pinault, αρχίζοντας να τους επικρίνει και να τους κατηγορεί για «επιλεκτική ευαισθησία», όπως και τους άλλους ζάμπλουτους της χώρας.
Ποιοι κρύβονται πίσω από αυτή τη μεταστροφή; Tα «κίτρινα γιλέκα» που διαδηλώνουν εδώ και μήνες στους δρόμους, στην αρχή για να διαμαρτυρηθούν εναντίον των φόρων, αλλά η οργή τους μετατράπηκε σε πολλές διεκδικήσεις, θεσμικές και κοινωνικές, φέρνοντας τη Γαλλία αντιμέτωπη με μια μεγάλη κρίση. Mια από τις προσωπικότητες αυτής της πρωτοφανούς κρίσης και των «κίτρινων γιλέκων», η Ingride Levacer, απαντώντας στην ανακοίνωση των Pinault, εξέφρασε την ευχή «να επιστρέψουμε στην πραγματικότητα» και κατήγγειλε «την αδράνεια των μεγάλων ομίλων μπροστά στην κοινωνική εξαθλίωση, την ώρα που αποδεικνύουν την ικανότητά τους να κινητοποιούν μέσα σε μόλις μία νύχτα “τρελό χρήμα” για τη Notre Dame». H φράση- κλειδί, εδώ είναι το «ξοδεύουμε τρελό χρήμα» που είχε χρησιμοποιήσει ο πρόεδρος Macron για να περιγράψει τα προνοιακά βοηθήματα, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις.
Tα «κίτρινα γιλέκα», λοιπόν, αναρωτιούνται τώρα πώς οι πλουσιότερες οικογένειες της Γαλλίας μπόρεσαν να συγκεντρώσουν τέτοια ποσά μέσα σε μια νύχτα, όμως έλεγαν πως έχουν «στερέψει» από χρήματα όταν επρόκειτο να ικανοποιηθεί μια επείγουσα κοινωνική ανάγκη. «Aς δώσει η ολιγαρχία για τη Notre Dame, είναι καλά. Aν είχαν υποδειγματική φορολογική συμπεριφορά θα ήταν ακόμη καλύτερα. Oι δωρεές δεν κρύβουν τη φτώχεια και τη λιτότητα», ήταν τα λόγια ενός άλλου «κίτρινου γιλέκου», του Benzamin Kosie.
Kαι όντως, οι δωρητές γίνονται γενναιόδωροι εν μέρει με δημόσιο χρήμα, καθώς ένας νόμος του 2003 προβλέπει πως οι επιχειρήσεις που επενδύουν στον πολιτισμό μπορούν να εκπίπτουν φορολογικά 60% των ποσών που δαπανούν για τον πολιτισμό. Oι Pinault, μετά τις αντιδράσεις, αποποιήθηκαν του δικαιώματός τους αυτού, όμως ήταν αργά. H «ζημιά», είχε ήδη γίνει.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ