Πριν από μια δεκαετία θεσπίστηκε στο γερμανικό Σύνταγμα ένα όριο στον νέο δανεισμό του γερμανικού δημοσίου. Στόχος ήταν η αποφυγή υπερβολικών ελλειμμάτων. Ωφελήθηκε τελικά η Γερμανία από το «χρεόφρενο» ή μήπως όχι;
Βρισκόμαστε σε ένα σπιράλ υπερχρέωσης, προειδοποιούσε το 2009 με τον πλέον δραστικό τρόπο ο τότε υπουργός Οικονομικών Πέερ Στάινμπρικ, όπως γράφει η Deutsche Welle. Λίγους μήνες αργότερα, στις 12 Ιουνίου, θεσπιζόταν όριο για τον διαρθρωτικό νέο δανεισμό του γερμανικού δημοσίου. Δέκα χρόνια μετά, το εργαλείο που καλούνταν τότε με ένα νέο δημοσιονομικό κανόνα να θέσει τέλος σε ενδεχόμενα υπερβολικά ελλείμματα, θεωρείται αμφιλεγόμενο. Ακόμα και από τους εμπνευστές του.
Το ζητούμενο τότε δεν ήταν ένας ισοσκελισμένος προϋπολογισμός αλλά ένα όριο, το ανώτερο, 0,35% για τον δανεισμό, λέει ο Κρίστιαν Κάστροπ διευθυντής Ευρωπαϊκών Ζητημάτων στο Ίδρυμα Μπέρτελσμαν και πριν από μια δεκαετία ένας από τους εμπνευστές του λεγόμενου χρεόφρενου στο ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών.
Ο γερμανός ειδικός δεν μπορεί να καταλάβει πως από το όριο του 0,35%, που αντιστοιχεί σε περίπου 12 δις ευρώ, οι αρμόδιοι έφθασαν σήμερα στο στόχο των μηδενικών ελλειμμάτων. Όπως λέει ο Κρίστιαν Κάστροπ, ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός δεν πιστοποιεί οπωσδήποτε μια καλή οικονομική πολιτική. Σωστή οικονομική πολιτική είναι να αξιοποιήσεις την ευχέρεια κινήσεων που σου διασφαλίζει το «χρεόφρενο».
Εμπόδιο σε δημόσιες επενδύσεις;
Υπέρ του «χρεόφρενου» τάσσεται ο αντιπρόεδρος της Κ.Ο. των Φιλελευθέρων Κρίστιαν Ντιρ. Από τότε που θεσπίστηκε ο δημοσιονομικός κανόνας στο σύνταγμα πριν από δέκα χρόνια η δημιουργία ελλειμμάτων δεν αποτελεί πια πρόβλημα για τη Γερμανία, λέει ο φιλελεύθερος πολιτικός. Η Γκεζίνε Λετς επικεφαλής της Κ.Ο. της Αριστεράς ωστόσο θεωρεί ότι το «χρεόφρενο» είναι νεοφιλελεύθερη ανοησία που στερεί τη Γερμανία από τις απαραίτητες δημόσιες επενδύσεις.
Η αριστερή πολιτική επικαλείται τον διευθυντή του Ινστιτούτου της Γερμανικής Οικονομίας IW Μίχαελ Χίτερ, ο οποίος εκτιμά ότι τα γεμάτα δημόσια ταμεία δεν οφείλονται στο «χρεόφρενο», αλλά στην αύξηση του εισοδήματος και την μείωση της ανεργίας. Ταυτόχρονα ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου προειδοποιεί ότι το εργαλείο αυτό περιορίζει τις επενδύσεις και προτείνει τη δημιουργία ενός ειδικού προϋπολογισμού για δημόσιες επενδύσεις.
Από την επόμενη χρονιά τα ομόσπονδα κρατίδια δεσμεύονται σε μηδενικά ελλείμματα με εξαίρεση φυσικές καταστροφές και έκτακτες συνθήκες. Αρκετοί πολιτικοί, ανάμεσα στους οποίους η υπουργός Οικονομίας του Ζάαρλαντ Άνκε Ρέλινγκερ ανησυχούν. Πρόσφατα δήλωσε ότι δεν περίπτωση που εξασθενήσουν οι ρυθμοί ανάπτυξης οι κυβερνήσεις των κρατιδίων δεν θα έχουν πλέον, λόγω του «χρεόφρενου», την απαραίτητη ευχέρεια κινήσεων για να προχωρήσουν σε σημαντικές δημόσιες επενδύσεις. Δεν είμαι βέβαιη ότι το «χρεόφρενο», όπως το οραματιστήκαμε πριν δέκα χρόνια θα διασφαλίσει την ευχέρεια χειρισμών που θα απαιτηθούν τη δεδομένη χρονική στιγμή, υπογραμμίζει η τοπική υπουργός από τoυς Σοσιαλδημοκράτες.
