Όλο το παρασκήνιο για όσα έγιναν μετά το δημοψήφισμα
Σε ένα μυστικό σχέδιο σε περίπτωση ενός καταστροφικού Grexit αναφέρεται άρθρο το Bloomberg.
Το άρθρο, με αφορμή το νέο βιβλίο «The Last Bluff» («Η τελευταία μπλόφα») των Βικτώριας Δενδρινού και Ελένης Βαρβιτσιώτη κάνει λόγο για επίσημες προετοιμασίες για το ενδεχόμενο της καταστροφικής εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βασισμένο σε 230 ώρες συνεντεύξεων «off the record» και σε απόρρητα και μη έγγραφα, η Ελένη Βαρβιτσιώτη, ανταποκρίτρια της Καθημερινής και του ΣΚΑΪ στις Βρυξέλλες και η Βικτώρια Δενδρινού που εργάζεται για το πρακτορείο Bloomberg στις Βρυξέλλες αποκαλύπτουν στο βιβλίο τους ένα μυστικό σχέδιο της Κομισιόν για τις καταστροφικές επιπτώσεις ενός Grexit με την κωδική ονομασία «Η προσχώρηση της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Μικρή ομάδα 10 οικονομολόγων και δικηγόρων της ΕΕ συγκεντρώθηκε στον 15ο όροφο του κτιρίου Charlemagne, το οικονομικό αρχηγείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, και έσβησε το παλιό Σχέδιο Β σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις έπεφταν στο κενό και η Ελλάδα αθετούσε τη συμφωνία με τους δανειστές.
Μέσα στο σχέδιο υπήρχε και ένα κεφάλαιο με τίτλο «Managing Exit» το οποίο εξέταζε το αυστηρό κόστος ενός Grexit.
Τότε, η Ελλάδα όφειλε 342 δισ. ευρώ (387 δισ. δολάρια σε τρέχοντα δολάρια) στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας , στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα , στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καθώς και σε άλλες κυβερνήσεις και τράπεζες της ευρωζώνης.
Ένας πίνακας που υπολόγιζε λεπτομερώς την έκθεση κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ, έδειχνε ότι στην περίπτωση της Ιταλίας το χρέος ήταν 63 δισ. ευρώ ή 4,1% του ΑΕΠ της, για τη Γερμανία, το ποσό ήταν πολύ μεγαλύτερο, ήτοι στα 92,8 δισ. ευρώ ή 3,4% του ΑΕΠ.
Η Σλοβενία είχε τη μεγαλύτερη έκθεση ως ποσοστό της οικονομίας της – στα 1,7 δισ. ευρώ, ή 6,7% του ΑΕΠ της.Το κλειδί για την ακολουθία από μια κυβερνητική αδυναμία πληρωμής σε ένα Grexit ήταν η πλήρης εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τον μηχανισμό Emergency Liquidity Assistance (ELA).
«Εάν η Ελλάδα εγκαταλείψει τη ζώνη του ευρώ, το πρώτο πράγμα που θα συμβεί θα είναι το νέο νόμισμα να μην είναι αξιόπιστο» αναφέρει μια πηγή.
«Κανείς δεν θα θέλει να κρατήσει αυτό το νόμισμα, έτσι σύντομα θα εισέλθει σε μια υποβάθμιση της υποτίμησης» συνεχίζει.
Αυτό σημαίνει ότι το νόμισμα θα έχανε την αξία του έναντι του ευρώ, μια πτώση που θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό και με τη σειρά του την περαιτέρω αδυναμία του νομίσματος, συμπληρώνει.
Αυτό θα είχε σοβαρές συνέπειες για το ελληνικό χρέος, καθώς θα ήταν ακόμη εκφρασμένο σε ευρώ. Μια πιθανή άμεση υποτίμηση κατά 50% έναντι του ευρώ θα ενισχύσει άμεσα το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ, ο οποίος τον Ιούνιο του 2015 ανερχόταν στο 180%.
Το Σχέδιο Β υπέθετε ότι, μόλις η Ελλάδα αθετήσει μια πληρωμή σε έναν πιστωτή όπως η ΕΚΤ, θα ήταν αδύνατο για το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως επαρκή εγγύηση.
Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει γρήγορα μια σειρά γεγονότων με τα οποία οι τράπεζες θα γίνονταν σχεδόν αμέσως αφερέγγυες και θα κατέρρεαν.
Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό θα ήταν να βρεθεί η ρευστότητα αλλού.
Όμως, εντός της ζώνης του ευρώ, οι ελληνικές τράπεζες δεν είχαν τις ίδιες επιλογές όπως σε ένα ανεξάρτητο νομισματικό σύστημα. Θα έμεναν χωρίς ρευστότητα, διότι αυτό θα μπορούσε να προέλθει μόνο από το σύστημα του ευρώ – το οποίο από το σημείο εκείνο θα είχε κλείσει.
Αυτό σήμαινε ότι η χώρα θα έμενε μόνο με μια επιλογή για να αποφευχθεί η κατάρρευση των τραπεζών της. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να παράσχει ρευστότητα σε νέο νόμισμα – ουσιαστικά να βγει από τη ζώνη του ευρώ. Αυτό δεν θα απαιτούσε εκτύπωση νέων χρημάτων αμέσως.
Το πρακτικό μέρος θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέσα σε λίγες ώρες, απαιτώντας απλώς από την κεντρική τράπεζα να αλλάξει τα συστήματα τεχνολογίας της πληροφορίας, ώστε να μετατρέψει τα ευρώ στους τραπεζικούς λογαριασμούς στο νέο της νόμισμα.
Σε μια τέτοια περίπτωση, πάντως το νόμισμα θα έχανε την αξία του έναντι του ευρώ, μια πτώση που θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό και με τη σειρά του την περαιτέρω αδυναμία του νομίσματος.
Ανθρωπιστική κρίση
Δεδομένης της σοβαρότητας της κατάστασης που θα αντιμετώπιζε η Ελλάδα σε περίπτωση εξόδου από την ευρωζώνη, αξιωματούχοι υπολόγισαν ότι περίπου το 20% του πληθυσμού – περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι – θα αντιμετώπιζε αμέσως οξείες ανάγκες. Αυτό σήμαινε ότι η Επιτροπή χρειάστηκε να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας για τρόφιμα, ιατρικές προμήθειες, ακόμη και ρούχα. Διεξήχθησαν συζητήσεις για το πώς θα διασφαλιστεί ότι τα νοσοκομεία θα συνέχιζαν να λειτουργούν χωρίς να έχουν έλλειψη φαρμάκων. Μια άλλη πτυχή ήταν η πιθανότητα έλλειψης καυσίμων. Ακόμη και αν η ΕΕ μπορούσε να εξασφαλίσει την παροχή καυσίμων, έπρεπε να γίνουν ρυθμίσεις για να εξασφαλιστεί ότι οι Έλληνες πολίτες θα μπορούσαν να πληρώνουν για αυτό.
Δεδομένου ότι η ΕΕ δεν διέθετε προβλέψεις για ανθρωπιστική βοήθεια σε ένα από τα μέλη της, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος με τον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει τέτοια κεφάλαια, ενώ οι μη κυβερνητικές οργανώσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν στις βασικές ανάγκες.
