«Να βγούμε από το χάος χωρίς να υποκύψουμε στο νόμο της ζούγκλας», έγραφε το 2009 ο Κουβανός κοινωνιολόγος Αουρέλιο Αλόνσο μισό αιώνα μετά την επανάσταση στην Κούβα, μετά από 49 χρόνια εξουσίας του Φιντέλ Κάστρο και ένα χρόνο μετά την οριστική διαδοχή του από τον αδελφό του Ραούλ.
Ο Ραούλ Κάστρο δήλωνε (2006) ότι στοχεύει στην ανανέωση του μοντέλου, στη βελτίωση του σοσιαλισμού. Τόνιζε μάλιστα πως στο νέο μοντέλο «η αγορά θα διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο». «Η Κούβα», έλεγε «χρειάζεται έναν συμμετοχικό και δημοκρατικό σοσιαλισμό».
Πέντε χρόνια αργότερα 320.000 Κουβανοί έχουν άδειες άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος. Ανάμεσά τους πολλοί νέοι άνθρωποι, αλλά και συνταξιούχοι.
Στο άμεσο μέλλον ο Ραούλ Κάστρο δρομολογεί την μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 1 εκατομμύριο.
Πριν από ένα χρόνο άρχισε τις πρώτες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις -και προ πολλού απαραίτητες- στην οικονομία της Κούβας υπογραμμίζοντας ότι: «Πρόκειται απλώς για την ‘μεταλλαγή’ ξεπερασμένων μοντέλων και μεθόδων. Ή θα διορθώσουμε τα λάθη μας ή θα παρασυρθούμε στον γκρεμό και μαζί μας θα χαθούν και οι προσπάθειες ολόκληρων γενεών».
Σε αναμονή οι Κουβανοί
Την περασμένη Τρίτη (26.07.11) στον επίσημο εορτασμό των γενεθλίων της επανάστασης κυριάρχησε ξανά ενθουσιώδης ατμόσφαιρα και όρκοι πίστεως στο σοσιαλισμό και τον Φιντέλ.
Την ίδια στιγμή σε ένα μικρό δρόμο στο κέντρο της Αβάνας εκατοντάδες μικροπωλητές, πουλούσαν νόμιμα πια επαναστατικά σουβενίρ με τον Τσε, λουλούδια και φρούτα, πούρα μέχρι και πίνακες ζωγραφικής.
Η νεαρή Κάτι, άνεργη ζωγράφος, πουλάει τους πίνακές της στους τουρίστες και πιστεύει πως οι Κουβανοί πρέπει να κάνουν υπομονή: «Δεν μπορώ να πω ότι βελτιώθηκε η κατάσταση 100%. Ευελπιστώ όμως στα αποτελέσματα των αλλαγών. Ας περιμένουμε».
Μέχρι πότε; Αναρωτιούνται πολιτικοί παρατηρητές και υπογραμμίζουν ότι ο Ραούλ Κάστρο δεν έσπασε τον συγκεντρωτισμό, ούτε τη γραφειοκρατική δυσκινησία, ενώ προχωρά με αργούς ρυθμούς σαν να μην θέλει να υλοποιήσει την ηλικιακή ανανέωση του κόμματος.
Τις θέσεις-κλειδιά στο κόμμα, στην κυβέρνηση και στον κρατικό μηχανισμό κατέχουν ακόμη αφοσιωμένα στο καθεστώς στελέχη.
Να θυμίσουμε βέβαια ότι ο Ραούλ απελευθέρωσε τους περισσότερους πολιτικούς κρατούμενους και τους αντικαθεστωτικούς. Βέβαια οι μη κυβερνητικές οργανώσεις ζητούν να απελευθερωθούν όλοι.
Πολιτικοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι είναι άγνωστον προς το παρόν εάν η ‘παλιά φρουρά’ θα καταφέρει να μεταρρυθμίσει τις ίδιες τις κατακτήσεις της.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Ραούλ Κάστρο προσπαθεί να βελτιώσει άμεσα το βιοτικό επίπεδο, αλλά μέχρι τώρα δρομολογεί αργά τις πολιτικές αλλαγές που υποσχέθηκε πριν από πέντε χρόνια.
