Καμπανάκι κινδύνου για το χρέος της χώρας είχε χτυπήσει από το 2008 ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών Πέτρος Δούκας με 4 επιστολές-φωτιά προς τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή σχετικά με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας.
Στις επιστολές του ο κ. Δούκας, όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα Το Βήμα της Κυριακής, προειδοποιούσε για τη διόγκωση των ελλειμμάτων και τον κίνδυνο η χώρα να μην μπορέσει να βγει στις αγορές να δανειστεί.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Δούκας σε επιστολή του τον Οκτώβριο του 2008 τόνισε ότι το Δημόσιο θα χρειαστεί να δανειστεί πάνω από 40 δισ. ευρώ για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες, ποσό που ανήλθε στα 48 δισ. ευρώ για το 2009.
Μάλιστα, ο κ. Δούκας πρότεινε μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης, όπως αποκρατικοποιήσεις (ΟΤΕ, ΕΛΠΕ, ΤΤ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΕΥΔΑΠ, Λαχεία, ΟΔΙΕ κλπ), αλλαγές στα τεκμήρια, μείωση των αμυντικών δαπανών, μετοχοποιήσεις σε αεροδρόμια και λιμάνια.
Σε άλλη επιστολή την παραμονή των Χριστουγέννων του 2008, τόνιζε ότι «η Ελλάδα χρειάζεται σταθερή και υπεύθυνη κυβέρνηση σε ένα πολύ δύσκολο διεθνές περιβάλλον. Τα οικονομικά θα δυσκολέψουν τους επόμενους μήνες. Οι δείκτες της ελληνικής οικονομίας θα είναι κάτω από μεγάλη πίεση. Χρειάζεται να ενισχύσουμε τις ασθενέστερες τάξεις, αν και οι πολίτες δύσκολα θα πιστέψουν σε προεκλογικού τύπου παροχές, όποιες και αν είναι αυτές».
Οι επιστολές:
23 Δεκεμβρίου 2008 – «Χρειαζόμαστε 47 δισ. για το 2009»
«Όπως πάνε τα πράγματα σήμερα, δύσκολα θα κερδίσουμε τις επόμενες εκλογές. Κι όμως μπορούμε να αναστρέψουμε το κλίμα. Από εμάς εξαρτάται.
Η Ελλάδα χρειάζεται σταθερή και υπεύθυνη κυβέρνηση σε ένα πολύ δύσκολο διεθνές περιβάλλον. Τα οικονομικά θα δυσκολέψουν τους επόμενους μήνες. Οι δείκτες της ελληνικής οικονομίας (δημόσια έσοδα, ανοίγματα των ασφαλιστικών ταμείων, ανεργία, ροή των επενδύσεων, βιομηχανική παραγωγή, τζίρος στα μαγαζιά, τουρισμός, ναυτιλιακό συνάλλαγμα κ.ά.) θα είναι κάτω από μεγάλη πίεση. Χρειάζεται να ενισχύσουμε τις ασθενέστερες τάξεις, αν και οι πολίτες δύσκολα θα πιστέψουν σε “προεκλογικού τύπου” παροχές, όποιες και αν είναι αυτές.
Το επόμενο ενδεκάμηνο το Δημόσιο θα χρειαστεί να δανειστεί ίσως και πάνω από 47 δισ. ευρώ μέσα σε ένα ιδιαίτερα αρνητικό διεθνές επενδυτικό κλίμα. Το 2008 δανειστήκαμε περίπου 47-48 δισ. ευρώ δηλαδή, περίπου 10 δισ. πάνω από αυτά που υπολόγιζε το υπουργείο Οικονομίας ότι θα χρειαζόταν (4% του ΑΕΠ πάνω από τις προϋπολογισθείσες δανειακές ανάγκες, χωρίς να έχουν τακτοποιηθεί όλες οι υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές του Δημοσίου, κατασκευαστές, ασφαλιστικά ταμεία, τοπική αυτοδιοίκηση, επιστροφές φόρων)! Τι σημαίνει αυτό για το πραγματικό έλλειμμα του 2008;
Η ευχέρεια δανεισμού είναι πιο άμεση και πιο σημαντική πρόκληση και από την πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για συγκράτηση των ελλειμμάτων.
Χρόνια πολλά και καλή δύναμη».
8 Μαΐου 2005 – «Οι δαπάνες δεν πέφτουν, είναι στον αυτόματο πιλότο»
«Εχουμε πολλή ορθοπεταλιά μπροστά μας, αλλά και οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες για το καλύτερο είναι μεγάλες. Οι στόχοι για έλλειμμα γενικής κυβέρνησης το 2005 είναι πολύ φιλόδοξοι,δεδομένου ότι για να πιάσουμε τα φορολογικά έσοδα που αναφέρει ο προϋπολογισμόςτα φορολογικά έσοδα του 2005 πρέπει να αυξηθούν κατά 10% περίπου σε σχέση με τις πραγματικές εισπράξεις του 2004 – και μάλιστα σε μια περίοδο που ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠδύσκολα θα περάσει το 3,3%.
Τον Απρίλιο τα έσοδα ήταν 2,7% κάτω από τα αντίστοιχα του Απριλίου 2004! (Μείωση σημείωσαν ο ΦΠΑ, ο Ειδικός Φόρος Καυσίμων, οι φόροι από νομικά πρόσωπα κτλ.)
Το πρώτο τετράμηνο συγκρατήσαμε τις πρωτογενείς δαπάνες σε επίπεδα 2,6% πάνω από τα αντίστοιχα περυσινά. Τους επόμενους μήνες όμως θα ενταθούν σημαντικά οι πιέσεις και στις δαπάνες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι θε σμοθετημένες “στον αυτόματο πιλότο”. Ανησυχητική είναι η κατάσταση και στις εισπράξεις για το Γ΄ ΚΠΣεπειδή “υφίστανται σοβαρές ελλείψεις και τα συστήματα δεν παρέχουν ακόμη εγγυήσεις για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των ΕΤΠΑ”. Δηλαδή, φαίνεται ότι θα υπάρξει κάποια σημαντική υστέρηση στις εισπράξεις από την ΕυρωπαϊκήΕνωση που θα έχει επιπτώσεις στα έσοδα, στο έλλειμμα του 2005, αλλά και στο ύψος των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις και στον ρυθμό ανάπτυξης».
22 Οκτωβρίου 2008 – «Να μην υποτιμήσουμε τις πιέσεις στα ομόλογα»
«Η εμπειρία μου από τον ιδιωτικό τομέα, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εξωτερικών, από τις συνεχείς επαφές με ξένους επενδυτές και από τις επιχειρηματικές αποστολές στο εξωτερικόμού δίνει τη δυνατότητα να κάνω τις παρακάτω επισημάνσεις και προτάσεις για την έξοδο από την κρίση.
Χωρίς ανάπτυξη δεν θα έχουμε τα έσοδα που θα στηρίξουν τον κοινωνικό ρόλο του κράτους. Είναι όμως προφανέςπως η ανάταξη δεν μπορεί να έλθει με υπερβολική αύξηση των δημοσίων δαπανών. Τα ελλείμματα, η αυστηρότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν μπορεί να υποτιμηθούν.
Επίσης δεν μπορεί να υποτιμηθεί η συμπεριφορά των διεθνών αγορών απέναντι στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. Το επόμενο δωδεκάμηνοτο Ελληνικό Δημόσιο θα χρειαστεί πάνω από 40 δισ. ευρώ για να καλύψει τις ανάγκες του και τα χρεολύσια. Χρειάζεται η απόλυτη εμπιστοσύνη των αγορών».
20 Ιουλίου 2004 – «Τα ταμεία είναι άδεια, υπάρχουν κρυφά χρέη»
«Οπως διαγράφονται τα ταμειακά έσοδα/έξοδα για την περίοδο Ιανουάριος – Μάιος 2004, το “ταμειακό” έλλειμμα ήταν της τάξεως των 7,4 δισ. Για το εξάμηνο Ιανουάριος- Ιούνιος 2004το “ταμειακό” έλλειμμα αυξήθηκε στα 12,14 δισ. ευρώ. Οπως και να έχει το θέμα, εκτιμώ πως το δωδεκάμηνο θα είναι σημαντικά υψηλότερο από τα ανοίγματα του εξαμήνου. Δηλαδή, το ταμειακό “άνοιγμα” μπορεί και να ξεπεράσει τα 18 δισ. ευρώή το 11% του ΑΕΠ!
Οι υπερβάσεις στις πρωτογενείς δαπάνες θα ξεπεράσουν αυτές που προβλέπονται στον τακτικό προϋπολογισμό κατά 2,9 δισ. ευρώπερίπου.
Δηλαδή, οι πρωτογενείς δαπάνες για το 2004 μπορεί να ξεφύγουν και από τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις (32,8 δισ.) και να φθάσουν στα 36 δισ.
Και οι δαπάνες για τόκους θα ανέλθουν από τα 9.750 ευρώ στα 10.700 δισ. ευρώ.
Δηλαδή, κατά μίακάπως πρόχειρηπρόβλεψη, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2004 μπορεί να υπερβεί και το 6% του ΑΕΠ! – χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη ότι ελάχιστες από τις πληρωμές για εξοπλιστικά προγράμματα εμφανίζονται ως πρωτογενείς δαπάνες. Παραλάβαμε “άδεια ταμεία”!
Δηλαδή, παραλάβαμε επίσημο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης που στο τέλος του Φεβρουαρίου 2004ξεπερνούσε τα 186 δισ. ευρώ και κρυμμένες υποχρεώσεις .
Σε αυτό το επίσημο χρέος πρέπει να προστεθούν και μη σωστά καταχωρισμένες υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου που υπερβαίνουν τα 8,5 δισ. ευρώ όπως για:
* τα φάρμακα (2,2 δισ. ευρώ), * το ταμείο νομικών (400 εκατ.), * για τα “νέα τοκομερίδια” (6 δισ., τώ ρα περίπου 5 δισ.), * τα χρέη προς την Αγροτική Τράπεζα (800 εκατ.).
Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τα ασφαλιστικά ταμεία (της τάξεως των τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ) για τις μισθολογικές προαγωγές των συνταξιούχων αξιωματικών των ΕΔ που αποστρατεύθηκαν προ του 2000 (ύψους περίπου 1 δισ.ευρώ) και τα χρέη προς τους ΟΤΑ (1 δισ.). Δηλαδή,κληρονομήσαμε χρέη ύψους τουλάχιστον 199,5 δισ. ευρώ και επιπλέον περίπου 11 δισ. ευρώ δάνεια εγγυημένα από το Ελληνικό Δημόσιο!».
