Με τη στήριξη των ΗΠΑ
Γεωστρατηγική συμμαχία στον χώρο της ενέργειας ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ με τη στήριξη των ΗΠΑ, σχεδιάζουν οι εμπλεκόμενες χώρες, προκειμένου η συνεργασία να αποκτήσει ισχυρότερα θεμέλια.
Οι εμπλεκόμενες χώρες στο μεγάλο project του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed, αναλαμβάνουν κι άλλες πρωτοβουλίες επιδιώκοντας να αποκτήσουν καλύτερες θέσεις στη σκακιέρα των ερευνών κι εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό, και όπως αναφέρουν πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», βρίσκονται σε συζητήσεις για στρατηγική συνεργασία τα Ελληνικά Πετρέλαια με την ισραηλινή εταιρεία στον κλάδο του upstream, την Delek Drilling. Η τελευταία εταιρεία μία εκ των κορυφαίων παγκοσμίως στην έρευνα κι εκμετάλλευση υδρογονανθράκων έχει ανακαλύψει μαζί με εταίρους – εκ των οποίων κυριότερος είναι η αμερικανική Noble Energy – από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο. Βρίσκονται στο Ισραήλ και πρόκειται για το Λεβιάθαν με αποθέματα 605 δισ. κυβικά μέτρα και το Ταμάρ με 318 δισ. κ.μ.
Επιπλέον, η Delek με ποσοστό 30%, η Noble Energy με ποσοστό 35% και η Shell με 35%, με γεώτρηση που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2011 και διήρκησε 116 μέρες ανακάλυψαν στην ΑΟΖ της Κύπρου το κοίτασμα της «Αφροδίτης». Τα αποθέματα φυσικού αερίου εκτιμώνται σε 129 δισ. κ.μ. Η Delek επίσης είχε στη διάθεσή της και τις παραχωρήσεις στην ισραηλινή ΑΟΖ, Καρίς και Τανίν, συνολικής δυναμικότητας 85 δισ. κ.μ., τις οποίες το 2016 πούλησε στην ελληνική upstream εταιρεία, την Eenergean Oil & Gas.
Πρώιμες συζητήσεις
Πηγές θέλουν την Delek με τα ΕΛΠΕ να είναι σε συζητήσεις προκειμένου να διερευνήσουν τη δυνατότητα συνεργασίας στην έρευνα κι εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Οι συζητήσεις, αν και βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, λένε στα «ΝΕΑ» πηγές, αφορούν είτε την απόκτηση μέρους ή και ολόκληρου του μεριδίου συμμετοχών της ελληνικής πετρελαϊκής εταιρείας σε υπάρχουσες παραχωρήσεις είτε στην από κοινού διεκδίκηση άλλων θαλάσσιων περιοχών. Πρόκειται για πέντε «οικόπεδα» μεταξύ των οποίων τα δύο πιο ελπιδοφόρα βρίσκονται νότια της Κρήτης. Στην περίπτωση που ευοδωθούν οι συζητήσεις τότε σε συνδυασμό με την παρουσία της αμερικανικής ExxonMobil η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας αναβαθμίζεται.
Οι διεργασίες αυτές – συζητήσεις ΕΛΠΕ – Delek – και ιδίως στο σενάριο της υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος για νέες παραχωρήσεις, ενισχύονται από το γεγονός ότι η κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή προς κύρωση τις τέσσερις συμβάσεις παραχώρησης των δικαιωμάτων έρευνας κι εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που υπέγραψε το ελληνικό Δημόσιο με μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες.
Πρόκειται για τις δύο συμβάσεις «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης» με την κοινοπραξία «Total – ExxonMobil – ΕΛΠΕ», τη σύμβαση «Ιόνιο» με την κοινοπραξία «Repsol – ΕΛΠΕ» και τον «Κυπαρισσιακό Κόλπο» με τα ΕΛΠΕ. Η ψήφιση των συμβάσεων αυτών και η κύρωσή τους στέλνει θετικό σινιάλο στη διεθνή πετρελαϊκή βιομηχανία για την έλευση κι άλλων παικτών της στην ελληνική επικράτεια.
Πηγές αναφέρουν ότι πέραν της Delek, με ενδιαφέρον κοιτάζουν περιοχές υποψήφιες προς παραχώρηση, κι άλλες τρεις ή τέσσερις εταιρείες. Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) έχει ενδεικτικά χωρίσει τις αδιάθετες περιοχές σε πέντε. Οι δύο, όπως φαίνεται και από τον χάρτη, βρίσκονται δυτικά στο Ιόνιο, η μία ανάμεσα στην Πελοπόννησο και δυτικά της Κρήτης και οι άλλες δύο νότια της Κρήτης.
Μελέτη επιπτώσεων
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΥ Γιάννης Μπασιάς έχει κάνει γνωστό επισήμως, ότι η εταιρεία έχει εκκινήσει ήδη τις διαδικασίες σύνταξης της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τις περιοχές νότια της Κρήτης, ώστε στην περίπτωση που εκδηλωθεί ενδιαφέρον, οι πετρελαϊκές που θα αναδειχθούν από τον διαγωνισμό και θα μισθώσουν τις παραχωρήσεις να μπορέσουν να ξεκινήσουν γρηγορότερα τις επενδύσεις τους στην έρευνα. Επιπλέον η ΕΔΕΥ βρίσκεται σε συνεργασία με τη νορβηγική PGS για τη διενέργεια νέων σεισμικών ερευνών νότια της Κρήτης, ώστε να υπάρχει σαφέστερη και καλύτερη εικόνα του γεωλογικού δυναμικού της περιοχής.
Πάντως, τόσο η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων όσο και η εγχώρια και διεθνής επιστημονική κοινότητα σημειώνουν με βάση τα επιστημονικά τους ευρήματα πως τόσο στην Κρήτη όσο και στο Ιόνιο οι γεωλογικές δομές έχουν ομοιότητες με εκείνες των μεγάλων ανακαλύψεων των κοιτασμάτων του Ζορ της Αιγύπτου αλλά και της Κύπρου και του Ισραήλ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι συνολικά στην Ελλάδα, μαζί με τις προαναφερόμενες τέσσερις συμβάσεις που κατατέθηκαν στη Βουλή έχουν γίνει από το 2012 με τις τότες πρωτοβουλίες του υπουργού Γιάννη Μανιάτη, 13 παραχωρήσεις. Η πρώτη γεώτρηση από αυτές αναμένεται το 2020 και συγκεκριμένα από την κοινοπραξία ΕΛΠΕ – Edison στον Πατραϊκό Κόλπο.
