Σχεδιάζει για πρώτη φορά μια ομάδα Ελλήνων και ξένων επιστημόνων
Τη διεξαγωγή υποθαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων στην περιοχή της Σαντορίνης – Αμοργού σχεδιάζει για πρώτη φορά μια ομάδα Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, προκειμένου να εντοπίσει στοιχεία σχετικά με την τωρινή κατάσταση του ενεργού ηφαιστείου, την προϊστορία του και τη γεωδυναμική της περιοχής.
Η ιδέα για την έρευνα «γεννήθηκε» μια διεθνή επιστημονική συνάντηση στην Αθήνα στο πλαίσιο του προγράμματος MagellanPlus και η σχετική επιστημονική πρόταση είχε αρχικά παρουσιασθεί στο φετινό ετήσιο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών (EGU).
Στην Ελλάδα θα παρουσιασθεί για πρώτη φορά στο πλαίσιο της διεθνούς επιστημονικής ημερίδας «ECORD-IODP Day» που διοργανώνεται στις 3 Οκτωβρίου στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, με στόχο την προώθηση της συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Συνεργασία για Θαλάσσιες Ερευνητικές Γεωτρήσεις (ECORD) και μέσω αυτής στο Διεθνές Πρόγραμμα Διερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Program-IODP).
Το IODP, που ήδη αξιολογεί την πρόταση για γεώτρηση στη Σαντορίνη (η τελική έγκριση αναμένεται στο τέλος του 2020 με αρχές 2021), είναι ο φορέας που θα χρηματοδοτήσει την αποστολή.
Εφόσον η ερευνητική πρόταση εγκριθεί, αναμένεται να υλοποιηθεί την περίοδο 2022-23 από το ειδικό πλοίο JOIDES Resolution, που θα έλθει από τις ΗΠΑ και θα «τρυπήσει» σε βάθος εκατοντάδων μέτρων κάτω από το βυθό και μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης.
Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας είναι ο ηφαιστειολόγος Τίμοθι Ντρούιτ του Εργαστηρίου Μαγμάτων-Ηφαιστείων του Πανεπιστημίου Κλερμόν Οβέρν και του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας. Από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν οι καθηγητές Δημήτρης Πανανικολάου, Στέφανος Κίλιας και Μαρία Τριανταφύλλου και η επίκουρη καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο καθηγητής Κώστας Παπαζάχος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η ερευνήτρια του ΕΛΚΕΘΕ Παρασκευή Πολυμενάκου.
Συμμετέχουν επίσης Γερμανοί επιστήμονες του Ινστιτούτου Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου του Αμβούργου και του Κέντρου Ωκεανογραφικών Ερευνών Helmholtz GEOMAR του Κιέλου, καθώς και Αμερικανοί όπως η καθηγήτρια Έμιλι Χουφτ του Τμήματος Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου του Όρεγκον.
Οι επιστήμονες επιθυμούν να κάνουν υποθαλάσσιες έρευνες όχι μόνο μέσα στην καλδέρα, αλλά ευρύτερα σε όλο το ηφαιστειακό πεδίο της περιοχής Χριστιανών – Σαντορίνης – Κολούμπου, που αποτελεί μέρος του ηφαιστειακού ελληνικού τόξου, μήκους περίπου 100 και πλάτους
Στην περιοχή αυτή του Αιγαίου έχουν καταγραφεί περισσότερες από 100 εκρήξεις ηφαιστείων κατά τις τελευταίες λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.
Οι ερευνητές προτείνουν να κάνουν -στη διάρκεια των δύο μηνών που θα διαρκέσει η αποστολή του αμερικανικού πλοίου στο Αιγαίο- έξι ξεχωριστές γεωτρήσεις σε διάφορα σημεία του συμπλέγματος Χριστιανών – Σαντορίνης – Κολούμπου, από τις οποίες οι δύο θα είναι μέσα στην καλδέρα του νησιού.
Οι υποθαλάσσιες γεωτρήσεις θα επιτρέψουν να μελετηθούν τα υδροθερμικά συστήματα και οι υποθαλάσσιες μικροβιακές κοινότητες της περιοχής.
Πηγή: ΑΜΠΕ