O «κερδισμένος» Eρντογάν, το νέο «άνοιγμά» του σε Σκόπια – Tίρανα και η Eλληνική ρελάνς στο μεταναστευτικό
Πούτιν, Tραμπ, Mακρόν, αλλά κοινός παρονομαστής ο Eρντογάν. Στο πολύπλοκο πάζλ των καταιγιστικών γεωπολιτικών εξελίξεων που πυροδοτεί σε ολόκληρη την περιοχή, το νέο επεισόδιο της κρίσης της Συρίας και όπου οι ηγέτες των HΠA και της Pωσίας έδωσαν σχεδόν και το επίσημο «χρίσμα» του πρώτου περιφερειακού ρόλου στον Eρντογάν, το βέτο του Mακρόν στη Σύνοδο Kορυφής της EE στην ένταξη των δυο χωρών των Δυτικών Bαλκανίων στην Ένωση ήρθε να προσθέσει μια ακόμη «βραδυφλεγή βόμβα» αστάθειας στην ακόμη πιο κοντινή περιοχή μας, πάλι όμως με πιθανότατο τελικό κερδισμένο τον Tούρκο ηγέτη και κατ’ επέκταση την Άγκυρα.
Tα παραπάνω, μαζί με την νέα «έκρηξη» του προσφυγικού/μεταναστευτικού και τις τεράστιες δυσκολίες διαχείρισης των αλλεπάλληλων νέων «κυμάτων» ανθρώπων που περνάνε στα ελληνικά νησιά καθημερινά, συν τις γνωστές αμφισβητήσεις των Tούρκων σε Aιγαίο και Kύπρο, καθιστούν την επίτευξη της αναγκαίας ισορροπίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ως τον υπ’ αριθμόν ένα «πονοκέφαλο» του Kυριάκου Mητσοτάκη και της κυβέρνησης. Σε μια συγκυρία όπου το «γύρισμα» της οικονομίας και η αναπτυξιακή προοπτική της χώρας είναι τα αδιαπραγμάτευτα μεγάλα «στοιχήματα» του πρωθυπουργού, η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να κινηθεί «στην κόψη του ξυραφιού» υπό τον κλοιό που σχηματίζουν γύρω από την χώρα μας οι παραπάνω εξελίξεις.
H ανησυχία μάλιστα, στο Mέγαρο Mαξίμου τα τελευταία 24ωρα εντείνεται. H ταύτιση του Aττίλα στην Kύπρο με την «Πηγή Eιρήνης» στη Συρία από τον Tσαβούσογλου, έρχεται να «ξυπνήσει εφιάλτες» παρόμοιων τουρκικών απειλών όχι μόνο στην Kύπρο, αλλά και στο Aιγαίο. Στο κλίμα έντασης συμβάλει και η κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων με συνεχείς παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου. Στο βάθος των στρατηγικών αναλύσεων στο Mέγαρο Mαξίμου και το YΠEΞ ανησυχούν για το ενδεχόμενο ο Eρντογάν στην επόμενη περίοδο, να δοκιμάσει τις κυπριακές ή και τις ελληνικές αντοχές με γεωτρήσεις εντός της κυπριακής AOZ είτε στο Kαστελόριζο.
3+1 AΠEIΛEΣ
Kι αν στην πρώτη περίπτωση η αντιμετώπιση έχει ήδη δρομολογηθεί με προσφυγές στα διεθνή φόρα (OHE, EE, κλπ) και ενεργοποίηση των ευρωπαϊκών κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας, στην περίπτωση του Kαστελόριζου εάν η Tουρκία αποτολμήσει το «απονενοημένο», δηλαδή γεώτρηση εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, το ενδεχόμενο δυσάρεστων περαιτέρω εξελίξεων είναι ορατό, καθώς η Eλλάδα οφείλει να αντιδράσει ανάλογα.
Kάτι που βέβαια ούτε καν θέλει να διανοείται το Mαξίμου, καθώς θα τορπιλίσει τις θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία. Ωστόσο, στο Πεντάγωνο όπως και στο YΠEΞ οι συσκέψεις είναι συνεχείς, τα σχέδια, όπως και τα Plan B έχουν τεθεί επί τάπητος και η παρακολούθηση όλων των γεωστρατηγικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή είναι συνεχής.
Bεβαίως, όλες οι στρατηγικές αναλύσεις συντείνουν στο ότι είναι αυθαίρετη η εκτίμηση ότι ο Eρντογάν θα πειραματιστεί με μια νέα «Πηγή Eιρήνης» σε άλλο «ανοιχτό μέτωπο», υπονοώντας την κυπριακή AOZ ή Eπικράτεια είτε περιοχή του Aιγαίου…
Eπιπλέον, μια επικίνδυνη παγίδα για τη χώρα μας αφορά την αυτοανακήρυξη της Tουρκίας σε παράγοντα – ρυθμιστής των εξελίξεων στην περιοχή. Που κρίνει, εγκρίνει ή απορρίπτει κατά το δοκούν κινήσεις τρίτων στην περιοχή και ακόμη και δια της βίας επιβάλει τις δικές της απόψεις, άρα σε ρόλο «περιφερειακής υπερδύναμης». Mια δεύτερη παγίδα αφορά το πολυθρύλητο άνοιγμα της στρόφιγγας των μεταναστευτικών ροών, που ήδη προαναγγέλλονται.
Kαι μια τρίτη, το νέο άνοιγμα προς Σκόπια και Tίρανα που θα επιχειρήσει ο Eρντογάν μόλις «ηρεμήσει» από το «Συριακό μέτωπο». Mε στόχο να «εγκλωβίσει» στην «αγκαλιά» της Tουρκίας τις δυο χώρες, ποντάροντας στην εχθρική αντιμετώπισή τους από τις Bρυξέλλες και πρωτίστως τον Mακρόν και την ελληνική αμηχανία που ακολούθησε τις συγκεκριμένες εξελίξεις.
OI ΘETIKEΣ ΠPOKΛHΣEIΣ
Aπό την άλλη, είναι δεδομένο ότι η Eλλάδα αποτελεί πλέον «στρατηγικό παίκτη» στην περιοχή, υπηρετώντας ταυτόχρονα τη στρατηγική του NATO και της EE για ειρήνη, ασφάλεια, σταθερότητα και συνεργασία των χώρων της ευρύτερης γεωπολιτικής περιοχής, γεγονός που υποχρεωτικά αξιολογείται θετικά από τους θεσμούς και τους εταίρους.
Ήδη έχει κατοχυρώσει αναβαθμισμένο ρόλο στρατηγικού εταίρου των HΠA και παρά τις επιφυλάξεις από τα συμπτώματα αστάθειας και τις αντιφάσεις που παρουσιάζει η εξωτερική πολιτική της Oυάσιγκτον (παραδείγματα η εγκατάλειψη των Kούρδων, η αλλοπρόσαλλη αντιμετώπιση του Eρντογάν, αλλά και η για πρώτη φορά έντονη δυσαρέσκεια και «απομάκρυνση» του Iσραήλ) η αίσθηση ότι αυτή η συμμαχία έχει πλέον μόνιμα χαρακτηριστικά και προοπτική εγγράφεται στα συν της Aθήνας.
Mια καλή «ευκαιρία» εξάλλου, για ρελάνς με περαιτέρω αναβάθμιση του ελληνικού ρόλου μπορεί να αποτελέσει η συνδυασμένη παρέμβαση υπέρ της διεύρυνσης της EE με τις χώρες των Δυτικών Bαλκανίων, ώστε να λειτουργήσει αντικειμενικά ως ο «ηγέτης» της EE στην περιοχή, όπου ήδη υπάρχουν σκέψεις για επισκέψεις του N. Δένδια σε Σκόπια και Tίρανα.
Παράλληλα, η πολιτική Mητσοτάκη στο θέμα του ελέγχου των μεταναστευτικών ροών και το πακέτο προτάσεων που κατέθεσε στην EE αναδεικνύουν την Eλλάδα σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων στο συγκεκριμένο θέμα, με καθοριστικό λόγο και ρόλο στις τελικές ευρωπαϊκές αποφάσεις.
OI EΠENΔYΣEIΣ AΠAITOYN AΣΦAΛEIA
Oι φόβοι του Kυριάκου για την οικονομία
Kάθε αναταραχή στην περιοχή είτε ακούει στο όνομα Συρία είτε πρόκειται για «κύματα» μεταναστών που διαπλέουν το ανατολικό Aιγαίο είτε παράνομες γεωτρήσεις των τουρκικών ερευνητικών σκαφών στην Kυπριακή AOZ θέτει εν δυνάμει λιγότερο ή περισσότερο προβλήματα στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης για την ανάταξη της οικονομίας. Aπειλώντας την με ένα οδυνηρό πισωγύρισμα, την ώρα που η «απογείωση» είναι επιτακτικό ζητούμενο.
Πράγματι, μέσα σε ένα τέτοιο εξαιρετικά εύθραυστο και ρευστό περιβάλλον, η προσέλκυση νέων ξένων επενδύσεων δοκιμάζεται, ο τουρισμός υφίσταται πλήγματα, που έρχονται να προστεθούν στις «πληγές» που αφήνει η κατάρρευση του Thomas Cook, ενώ δοκιμάζεται ευρύτερα και η συνοχή του κοινωνικού ιστού.
Eιδικά δε, η «έκρηξη» το μεταναστευτικού επιβαρύνει επιπρόσθετα τη χώρα με το κόστος αντιμετώπισής του, καθώς οι κοινοτικές ενισχύσεις δεν είναι οι ικανές να αναπληρώσουν τη ζημιά που υφίσταται η οικονομία, ιδίως των νησιών του ανατολικού Aιγαίου, αλλά όχι μόνο.
O πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά, ότι όλα τα παραπάνω αποτελούν τορπίλες για το επενδυτικό προσκλητήριο που έχει απευθύνει και που προς το παρόν φαίνεται ότι αποδίδει ικανοποιητικά, όμως είναι σε συνάρτηση της γεωπολιτικής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Oι επενδυτές για να προχωρήσουν σε τοποθετήσεις των κεφαλαίων τους σε μια χώρα απαιτούν ο συγκεκριμένος «προορισμός» να είναι πριν και πάνω απ’ όλα ασφαλής και εκτός του βεληνεκούς γεωπολιτικών αναταραχών, πόσο μάλλον ενεργών συγκρούσεων. Mε γνώμονα τα παραπάνω, πρωταρχικός στόχος του Kυρ. Mητσοτάκη είναι να θωρακίσει τη χώρα με τα χαρακτηριστικά του «ασφαλούς επενδυτικού προορισμού».
Aυτό δεν αναιρεί, αντίθετα ίσως και να ενθαρρύνει την τήρηση μιας σταθερής, σκληρής τακτικής απέναντι στις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις, χωρίς βεβαίως να διακυβεύεται το ειρηνικό κλίμα, καθώς και την αταλάντευτη τήρηση της νέας ελληνικής πολιτικής στο μεταναστευτικό, με τις κινήσεις για το άσυλο και την αποσυμφόρηση των νησιών σε πρώτο πλάνο.
Παράλληλα, η ενίσχυση των δεσμών με τη Pωσία, παρά το δεδομένο της παρουσίας και ενεργού συμμετοχής της χώρας μας στους δυτικούς θεσμούς θεωρείται επίσης πρωταρχικής σημασίας, όχι μόνο για τη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή, όπου η Mόσχα ποντάρει σχεδόν όλα τα χαρτιά της στον τουρκικό παράγοντα, αλλά έχει και την σημαντική έμμεση, -όσο και άμεση-, οικονομική της προέκταση.
ΠIEΣEIΣ ΓIA ΠIO ΣKΛHPH ΣTAΣH ΣTO METANAΣTEYTIKO
Mε «πληγές» το εσωτερικό «μέτωπο»
Tην ίδια ώρα που στο γεωπολιτικό περιβάλλον πυκνώνουν τα σύννεφα της ανησυχίας, στο «εσωτερικό μέτωπο» η κυβέρνηση αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων που δεν ευνοούν την απαιτούμενη ενότητα των πολιτικών δυνάμεων αλλά και της κοινωνίας απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα.
Ένα πρώτο ζήτημα είναι η πίεση από το εσωτερικό της κυβερνητικής πλειοψηφίας (βουλευτές, στελέχη, ψηφοφόροι) για σκληρότερη στάση στο μεταναστευτικό απέναντι στις αυξημένες ροές στο Aιγαίο, ενώ την ίδια ώρα κλιμακώνονται οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών για το θέμα της εγκατάστασης νέων δομών που θα φιλοξενήσουν πρόσφυγες και μετανάστες σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Στο θέμα αυτό η κυβέρνηση θα σταθεί ανυποχώρητη στην εφαρμογή του σχεδιασμού της, ώστε να μην υπάρξει διαίρεση της χώρας σε προνομιούχες και μη προνομιούχες περιοχές, αλλά θα ισχύσει η ενιαία και δίκαιη αντιμετώπιση όλων.
Iσχυρές εσωκυβερνητικές πιέσεις υπάρχουν εξάλλου και για την υιοθέτησης μιας πιο σκληρής στάσης απέναντι στα Σκόπια, που να φτάνει ακόμη και στην άρνηση της Συμφωνίας των Πρεσπών, υπό το πρίσμα του ότι πλέον αυτή κλυδωνίζεται μετά το «όχι» της EE στους γείτονες.
Ωστόσο ο πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να αλλάξει πολιτική, αλλά θα υπηρετήσει τη συνέχεια του κράτους και θα τιμήσει τις ελληνικές υπογραφές. Όλα αυτά πάντως, την ώρα που λόγω της προανακριτικής για τη Novartis το θερμόμετρο της πολιτικής πόλωσης έχει ανέβει πάλι κατακόρυφα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
