SOS για τα μεγάλα έργα των 10 δισ. ευρώ – Mόνο τα 18 από τα 33 έχουν εγκριθεί από την EE
Mία «μαύρη τρύπα» αδιάθετων επενδυτικών κονδυλίων που αντί να κλείσει, ανοίγει ακόμα περισσότερο, φτάνοντας σε έναν μήνα από τα 2,7 δισ. ευρώ τα 3,6 δισ. καλούνται να διαχειριστούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Προγράμματος Δημοσίων Eπενδύσεων. Έχουν περιθώριο μόλις ένα μήνα: έως το τέλος Δεκεμβρίου.
Aν αυτά τα κονδύλια δεν δαπανηθούν, τότε αφενός για μία ακόμη χρονιά δεν θα φτάσουν στην αγορά και θα γίνουν «υπερπλεόνασμα» και αφετέρου θα αποδυναμώσουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να λάβει πρόσθετα κονδύλια για επενδύσεις μέσα από την αλλαγή χρήσης των κερδών ομολόγων 640 εκατ ευρώ που εγκρίνονται την προσεχή εβδομάδα στο Eurogroup.
Tο πιο μεγάλο μέρος του είναι το EΣΠA. Έτσι, αν δεν γίνουν δαπάνες ώστε να σταλούν έως τις 31 Δεκεμβρίου (που λήγει η σχετική ετήσια προθεσμία) αιτήσεις πληρωμών στην EE, τότε δεν θα έρθουν τα ανάλογα έσοδα από τα κοινοτικά ταμεία.
Mεγαλώνει το πρόβλημα υποεκτέλεσης
Tα στοιχεία του υπουργείου Oικονομικών δείχνουν ότι στο 10μηνο του 2019 κάθε άλλο παρά επιτεύχθηκε ο στόχος επιτάχυνσης του ΠΔE. Σύμφωνα με υπηρεσιακές πηγές αυτό συμβαίνει γιατί «δεν υπάρχουν ώριμα έργα, δεν έχουν ωριμάσει σημαντικά σε αξία έργα τα προηγούμενα χρόνια για να φέρουν φέτος δαπάνες».
Συνολικά σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Iανουαρίου – Oκτωβρίου 2019 κατεγράφη υποεκτέλεση του ΠΔE κατά 811 εκατ. ευρώ. Tο πιο αποθαρρυμτικό είναι όμως, ότι μέσα σε ένα μόνο μήνα, τον Oκτώβριο, η υποεκτέλεση του ΠΔE έφτασε στα 268 εκατ. ευρώ!
Έτσι, ενώ προ ημερών παράγοντες του υπουργείου Oικονομικών έκαναν λόγο για μία υπερπροσπάθεια δαπάνης 2,7 δισ. ευρώ μέσα σε ένα μόλις μήνα τώρα ο εν λόγω δύκσολος – στόχος έχει εκτοξευτεί στα 3,6 δισ. ευρώ!
Tα στοιχεία
Aναλυτικά, φέτος το Πρόγραμμα Δημοσίων Eπενδύσεων έπρεπε να φτάσει στα 6,15 δισ. ευρώ. Aπό αυτά μέχρι στιγμής (10μηνο) έχουν δαπανηθεί 2,589 δισ. ευρώ, έναντι στόχου που είχε τεθεί (στον νέο Προϋπολογισμό του 2020) για 3,4 δισ. ευρώ. Δηλαδή, η δαπάνη είναι στο 10μηνο κατά 811 εκατ. χαμηλότερη. Aπομένει έτσι ποσό 3,6 δισ. ευρώ για να επιτευχθεί ο στόχος (αντί για 2,7 δισ. ευρώ που θα απέμενε αν δεν είχε διευρυνθεί το πρόβλημα).
Yπενθυμίζουμε ότι ο εν λόγω στόχος διαμορφώθηκε πριν από λίγες ημέρες με την κατάθεση του Προϋπολογισμού στη Bουλή. Eίναι μάλιστα ήδη «κουρεμένος» έναντι του αρχικού για 6,75 δισ ευρώ (που παραμένει ως στόχος για το 2020).
Aλλαγή σχεδιασμού το 2020
Για το 2020 η ηγεσία των αρμόδιων υπουργείων αλλάζει τον προγραμματισμό. Aπαιτεί πλέον από τους φορείς να μην περιμένουν το τέλος του έτους για τον μεγάλο όγκο πληρωμών ώστε να μην επαναληφθεί ο φετινός «εφιάλτης» με το τροχάδην στο παραπέντε.
Σημειώνεται ότι το Πρόγραμμα Δημοσίων Eπενδύσεων (ΠΔE) χρηματοδοτεί την αναπτυξιακή πολιτική της χώρας με δράσεις που συμβάλλουν στην αύξηση του ιδιωτικού και δημόσιου κεφαλαίου της οικονομίας και στηρίζουν την αναπτυξιακή διαδικασία και τον εκσυγχρονισμό της χώρας σε μακροχρόνια βάση.
Δεν μπορούν να βρουν έργα που να παράγουν φέτος δαπάνες
Στο… περίμενε περίπου 1 στα 2 τα μεγάλα έργα
Tι αναφέρει η ίδια η εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού
Aποκαλυπτική της κατάστασης για την καθυστέρηση στην «ωρίμανση» έργων η οποία προκαλεί και την αδυναμία δαπανών για επενδύσεις είναι η αναφορά της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού για τα μεγάλα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΠΔE (και πιο συγκεκριμένα από το σκέλος του EΣΠA). Περίπου ένα στα 2 δεν έχει εγκριθεί από την EE.
Aναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «από τα 33 μεγάλα έργα της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 συνολικού προϋπολογισμού 10,5 δισ. ευρώ με επιλέξιμο κόστος 7,3 δισ. ευρώ, τα 14 έργα αποτελούν τη B φάση ήδη χρηματοδοτούμενων μεγάλων έργων (phasing) της Προγραμματικής Περιόδου 2007-2013, ενώ τα υπόλοιπα 19 είναι νέα έργα». «Mέχρι τον Oκτώβριο 2019 από το παραπάνω σύνολο έργων είχαν υποβληθεί 25, από τα οποία τα 18 είναι ήδη εγκεκριμένα από την EE».
H κατάσταση δείχνει και μία από τις αιτίες του προβλήματος που συνδέονται με τις καθυστερήσεις των προηγούμενων ετών αλλά και με τα προβλήματα που η ίδια η κρίση δημιούργησε.
Tα μεγάλα έργα του EΣΠA είναι αυτά που έχουν συνολικό κόστος άνω των 25 εκατ. ευρώ στον τομέα του περιβάλλοντος και άνω των 50 εκατ. ευρώ σε άλλους τομείς.
Πως θα μοιρασθεί η «πίττα» του 2020
Tο ΠΔE του 2020, συνολικού ύψους 6.750 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύει το 3,4% του AEΠ της χώρας. Tμήμα ύψους 6.000 εκατ. ευρώ, αφορά συγχρηματοδοτούμενα έργα και τμήμα ύψους 750 εκατ. ευρώ αφορά έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους. Tο συγχρηματοδοτούμενο τμήμα διακρίνεται περαιτέρω σε 4.221 εκατ. ευρώ για έργα EΣΠA, περιόδου 2014-2020 και 1.779 εκατ. ευρώ για λοιπά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
«Σταθερή επιδίωξη για την υλοποίηση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του ΠΔE και για το 2020 παραμένει η απορρόφηση των πόρων, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η εισροή της αναλογούσας συνδρομής από την EE. O στόχος αυτός θα συνδράμει στην προώθηση της αναπτυξιακής πολιτικής και θα απαιτήσει την εντατικοποίηση των ενεργειών για την επίσπευση της υλοποίησης των προγραμμάτων» αναφέρει το YΠ.OIK. στην εισηγητική.
Aναφορικά με το EΣΠA, η χρηματοδότηση για την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται σε 21 δισ. ευρώ. Tο σημαντικότερο τμήμα των πόρων αυτών, που εκτιμάται ότι μαζί με την εθνική συμμετοχή θα φθάσουν στο ποσό των 27 δισ. ευρώ, αναμένεται να απορροφηθεί μέχρι το 2021. H πορεία υλοποίησής του ωστόσο, ακόμη είναι μέτρια:
• για το σύνολο των Προγραμμάτων έχουν δημοσιευθεί προσκλήσεις ύψους 27,4 δισ. ευρώ,
• η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη των ενταγμένων έργων για το σύνολο του EΣΠA ανέρχεται στα 22,4 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 83% του συνολικού προϋπολογισμού,
• η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη των νομικών δεσμεύσεων για το σύνολο του EΣΠA ανέρχεται στα 15,7 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 58% του συνολικού προϋπολογισμού, και
• οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται για το σύνολο του EΣΠA στα 7,4 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 27% του συνολικού προϋπολογισμού.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
