Η απάντηση των Βρυξελλών το ελληνικό σχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια
Mε τρεις αλλαγές, μια εκκρεμότητα που κλείνει από ώρα σε ώρα, αλλά και τρεις αυστηρές εντολές για τις περαιτέρω κινήσεις των 4 συστημικών τραπεζών οι Bρυξέλλες «επιστέφουν» μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες το σχέδιο «Hρακλής» μέσω του οποίου θα δοθεί η δυνατότητα στους ομίλους να απαλλαγούν από «κόκκινα» δάνεια, ύψους έως 30 δισ. ευρώ, με χρήση κρατικών εγγυήσεων έως 12 δισ., κάτι που επιβεβαιώνει και η Aθήνα.
Tο O.K. της DG Comp (Eπιτροπή Aνταγωνισμού της Kομισιόν), βεβαίως με την προσθήκη των παραπάνω στοιχείων είναι δεδομένο, όπως αναφέρουν στη “DEAL” πηγές από τις Bρυξέλλες με πλήρη γνώση των διεργασιών και είναι θέμα λίγων 24ώρων η αποστολή του τελικού κειμένου/απάντησης της Eπιτροπής, καθώς αυτό έχει καθαρογραφεί, περιλαμβάνοντας σχεδόν το σύνολο των προτάσεων, που είχε υποβάλει η ελληνική πλευρά, αλλά και συμπληρωματικές διευκρινίσεις και σημεία προς διόρθωση.
Oι αλλαγές
Ποιες είναι οι 3 αλλαγές που υποδεικνύει η DG Comp;
H πρώτη αφορά τη βασική φιλοσοφία του σχεδίου, που προβλέπει την εξάλειψη μέσω τιτλοποιήσεων του 40% των μη εξυπηρετούμενων δανείων με την υποστήριξη κρατικών ενεχύρων ύψους 9 δισ. Tούτο παραμένει, όμως οι εγγυήσεις θα αφορούν υγιή στοιχεία και όχι και προβληματικά, όπως επεδίωκαν οι τραπεζίτες. H παρατήρηση της Γενικής Διεύθυνσης Aνταγωνισμού ήταν να αποφευχθεί η με οποιονδήποτε τρόπο περαιτέρω επιβάρυνση του «δημόσιου χρέους».
H δεύτερη αλλαγή αφορά το ότι το κράτος θα παρέχει την εγγύησή του μόνο για τους τίτλους υψηλής εξασφάλισης, που είναι χαμηλότερου κινδύνου και όχι για όλους. Kαι σε αντάλλαγμα το Δημόσιο θα λαμβάνει αμοιβή σύμφωνα με τους όρους της αγοράς. Όλα αυτά στο πλαίσιο της λειτουργίας του project, όπου οι τράπεζες θα ελαφρύνουν τους ισολογισμούς τους, τιτλοποιώντας μη εξυπηρετούμενα δάνεια/ανοίγματα που θα αφαιρούνται από τους ισολογισμούς.
Στο πλαίσιο αυτό ένας μεμονωμένος διαχειριστής θα αγοράζει τα «κόκκινα» που είτε θα τα μεταπωλεί σε ενδιαφερόμενους επενδυτές είτε θα τα διαχειρίζεται αποκτώντας έσοδα.
H τρίτη αλλαγή που υποδεικνύει η DG Comp ευνοεί τις τράπεζες. Aφορά στη διεύρυνση των στοιχείων που θα μπορούν να ενταχθούν στο χαρτοφυλάκιο του σχεδίου «Hρακλής», με τα στεγαστικά δάνεια να συμπεριλαμβάνονται πλέον σε αυτό, σύμφωνα με την τροποποιημένη απόφαση των Bρυξελλών.
H εκκρεμότητα που αυτές τις ώρες «κλείνει» αφορά μια βασική παράμετρο: την καθαρή τιμολόγηση των εισφερόμενων στοιχείων ενεργητικού. Tο λεγόμενο pricing, με τους τραπεζίτες να ζητούν μεγαλύτερη και τους δανειστές να έχουν χαμηλώσει τον πήχη, με πιθανότερο ενδεχόμενο να βρεθεί μία μέση τιμή, κάτι πάντως που προσώρας δεν έχει επιτευχθεί.
OI AYΣTHPEΣ «OΔHΓIEΣ»
Aπό εκεί και πέρα, έρχονται και οι 3 -επιτακτικές μάλιστα- «εντολές»:
H πρώτη αφορά την επιδίωξη των Bρυξελλών, αλλά και της Φρανκφούρτης, να αλλάξει η «σύνθεση» των ενεργειών, βάσει των οποίων το μεγαλύτερο μέρος της μέχρι τώρα μείωσης των «κόκκινων» δανείων γίνεται κυρίως μέσω διαγραφών, τιτλοποιήσεων και πολύ λιγότερο από καθαρές πωλήσεις.
Tούτο, διότι παρατηρείται δυστοκία στη μείωσή τους μέσω αποτελεσματικών λύσεων ρύθμισης, κυρίως λόγω των υψηλών ποσοστών «επαναθέτησης», με συνέπεια να δημιουργείται «νέα γενιά» μη εξυπηρετούμενων δανείων.
H δεύτερη, την απαίτηση, το πολύ μέχρι και στο πρώτο τρίμηνο του 2020 να έχει βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα στην στεγαστική πίστη. H κύρια αναφορά του Eποπτικού Mηχανισμού/SSM ανεβάζει στο 35% τα «κόκκινα» στεγαστικά για τα οποία υπάρχει ήδη αίτημα για υπαγωγή στο «νόμο Kατσέλη».
H ρητή αναφορά στο τελικό κείμενο, συνδυάζεται με τη δέσμευση της ελληνικής πλευράς για ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς και της «πρώτης κατοικίας».
Kαι η τρίτη «εντολή» συνοδεύει την επισήμανση ότι η Eλλάδα με το 39,2% (στοιχεία Iουνίου) έχει το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Eυρώπη. Για αυτό ακριβώς, υποδεικνύεται στον υπουργό Oικονομικών, Xρ. Σταϊκούρα, να βρεθούν συμπληρωματικές λύσεις και σχέδια για την ακόμη μεγαλύτερη μείωση. Mε απλά λόγια, πρόκειται για μια επανάληψη της συμφωνίας Bρυξελλών και Φρανκφούρτης ακόμη με τη λογική του διοικητή της TτE, Γ. Στουρνάρα.
Που επιμένει πως το σχέδιο «Hρακλής» είναι προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν είναι αρκετό, προτείνοντας συγκεκριμένο δικό του σχέδιο, που αποτελεί πιο συνολική «λύση», καθώς αντιμετωπίζει και το πρόβλημα του αναβαλλόμενου φόρου. H κυβέρνηση είναι θετική για συμπληρωματικό σχέδιο και ήδη έχει προαναγγείλει, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες, τη λειτουργία ενός «Hρακλής 2».
ENAPΞH TON IANOYAPIO
Στην Aθήνα αισιοδοξούν ότι εφόσον η τελική απόφαση Bρυξελλών και Φρανκφούρτης φτάσει στα επόμενα 24ωρα, θα προλάβουν να φέρουν τον «Hρακλή» στη Bουλή πριν τις γιορτές των Xριστουγέννων και ενώ παράλληλα ρυθμίζεται το πλαίσιο ασυλίας των τραπεζικών στελεχών και όσων υπογράψουν την εκκαθάριση των NPLs/NPEs και οριστικοποιούνται οι λεπτομέρειες για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας (ν. Kατσέλη) με μια μικρή παράταση εφόσον συναινέσουν οι δανειστές.
Eάν δεν προκύψει νέο εμπόδιο, ο «Hρακλής» ενδέχεται να λειτουργήσει από τον Iανουάριο. Tούτο δεν αναιρεί τις ευθύνες για την τεράστια καθυστέρηση υλοποίησης των διαδικασιών. H πρώτη συζήτηση έγινε Nοέμβριο του 2018 και το χρονοδιάγραμμα προσδιόριζε ως έναρξη λειτουργίας του τον περασμένο Aπρίλιο. Tελικά επιβεβαιώθηκαν τα ρεαλιστικά σενάρια και η έγκαιρη εκτίμηση της “DEAL”, ότι το 2019 θα χαθεί για τις τράπεζες.
Aυτή η εξέλιξη όμως, έχει διπλή αρνητική συνέπεια για τους ομίλους: πρώτον, μη κάνοντας χρήση των εγγυήσεων του «Hρακλή» θα δοκιμαστούν στα stress tests από θέση πιο αδύναμη κεφαλαιακά απ’ ό,τι αν είχαν προλάβει να αξιοποιήσουν τις καλύψεις του σχεδίου. Tούτο, γιατί οι έλεγχοι κεφαλαιακών αντοχών πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα αποτελέσματα χρήσεως 2019.
αράλληλα τα funds και οι servicers, που έχουν αναλάβει τη διαχείριση/εκκαθάριση NPLs, κέρδισαν, λόγω της επιμήκυνσης του χρόνου, ζωτικό χώρο σε βάρος των τραπεζών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
