Rollercoaster τρόμου στις αγορές – οι συμφέρουσες τοποθετήσεις και τα ρίσκα
Όταν το αμερικανικό drone εκτόξευε τον πύραυλο με τον οποίο θα σκοτωνόταν ο Ιρανός στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί, στις φλόγες δεν θα τυλιγόταν μόνο το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε. Ολόκληρος ο πλανήτης θα καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα, με τους επενδυτές να προσπαθούν να μαντέψουν εάν έφτασε η ώρα να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους σε «ασφαλή» (για περιόδους πολέμου) assets όπως ο χρυσός, τα κρατικά ομόλογα και νομίσματα, το πετρέλαιο να ξεκινά ένα (ακόμα) ράλλυ και τις αγορές να ανεβαίνουν σε ένα rollercoaster τρόμου. Ποια θα είναι η κατάληξη όλου αυτού;
Not a typical crisis. Η αντίδραση των αγορών στα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή, καταδεικνύει ότι όντως, η κρίση που ξέσπασε στην περιοχή δεν έχει τα «τυπικά» χαρακτηριστικά που συνοδεύουν κάθε ένταση στην περιοχή. Κι αυτό γιατί υπάρχει μια σειρά από λεπτομέρειες, οι οποίες θα καθορίσουν το πώς θα πορευθούν οι παγκόσμιες αγορές το 2020, ανάλογα δηλαδή με την εξέλιξη αυτής της κρίσης.
Τυπική αντίδραση
Από την Κυριακή, οπότε και το φέρετρο του Σουλεϊμανί έφτασε στο Ιράν από το Ιράκ, με την Ισλαμική Δημοκρατία να ορκίζεται εκδίκηση, απειλώντας ακόμα και με καταστροφή του Ντουμπάι και της Χάιφα, στις απειλές Τραμπ περί 52 στόχων και καταστροφή οροσήμων του ιρανικού πολιτισμού, μέχρι το «χαστούκι» (όπως το ονόμασε το Ιράν) με τις επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στόχων στο Ιράκ, πολλά άλλαξαν.
Την περασμένη Παρασκευή, οι αγορές άνοιξαν με αυτό που θα ονομάζαμε «τυπική αντίδραση» σε μια τέτοια κρίση. Με φήμες περί “drafting for the WW3” να διασπείρονται –μεταξύ σοβαρού και αστείου- στην αμερικανική ήπειρο, η Wall Street άνοιξε καταγράφοντας μεγάλες απώλειες.
Την ίδια ώρα που το πετρέλαιο ανέβαινε, οι αγορές παγκοσμίως ακολουθούσαν την πορεία της αμερικανικής χρηματαγοράς, καθώς οι επενδυτές έδειχναν έτοιμοι να εγκαταλείψουν τις μετοχές και να κατευθυνθούν προς τα ασφαλή καταφύγια των πολύτιμων μετάλλων, των ευρωπαϊκών ομολόγων και των νομισμάτων, όπως το δολάριο και το γιέν.
Την ίδια μέρα, οι τιμές του αργού εκτινάχθηκαν κατά 3%, καθώς και άλλα safe haven assets, όπως το δολάριο και τα ομόλογα των ΗΠΑ. Την ίδια ώρα, ο S&P 500 βυθιζόταν κατά 0,7% και ο Dow Jones Industrial Average έχανε περισσότερες από 230 μονάδες ή 0,8%, καθώς οι επενδυτές οδηγούνταν στο πρώτο risk off.
Με τα χρηματιστηριακά ταμπλό –ανάμεσά τους και το αθηναϊκό φυσικά- όλου του πλανήτη να «βάφονται» σε κόκκινο χρώμα, τη Δευτέρα το κλίμα γινόταν πιο βαρύ, καθώς οι επενδυτές ανέμεναν την κλιμάκωση με την απάντηση του Ιράν, όσο η εκατέρωθεν ρητορική μέσω δηλώσεων των επικεφαλής των δύο χωρών έδειχνε πολεμικές ετοιμασίες και τις τρίτες χώρες να ετοιμάζονται για στρατιωτική αναμέτρηση.
Κερδισμένοι στο ταμπλό ήταν –και θα είναι, καθώς φαίνεται- οι κατασκευαστές όπλων, όπως η Lockheed Martin (+3,6%), η Northrop Grumman (5,43%), η Raytheon (1,5%) και η General Dynamics με +1%. Ο δε χρυσός κινήθηκε προς υψηλό εξαετίας, με κέρδη 1,4% στα 1.573,5 δολάρια η ουγγιά.
Το rollercoaster του τρόμου στο οποίο μπήκαν οι αγορές, κατά έναν απρόσμενο τρόπο, φάνηκε να «φρενάρει» το πρωί της Τετάρτης, όταν και το Ιράν απάντησε με πυραυλικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ.
Οι αγορές είχαν ένα διστακτικό flat άνοιγμα και, αργότερα μέσα στη μέρα ο S&P 500 γύρισε σε κέρδη, καθώς τα αντίποινα της Ισλαμικής Δημοκρατίας ήταν αρκετά πιο ήπια απ’ ότι ανέμεναν οι αναλυτές και οι επενδυτές.
Ο αστάθμητος παράγοντας
Η επόμενη μέρα όμως; Ιστορική ανάλυση του CNBC καταδεικνύει πως εάν δεν υπάρξει δραματική αλλαγή με πολεμική κλιμάκωση και οι αγορές ακολουθήσουν τα ιστορικά δεδομένα, πολλές από αυτές τις αλλαγές που είδαμε τις προηγούμενες ημέρες, θα ανατραπούν.
Βάσει του hedge funds analytics tool Kensho, το αμερικανικό δίκτυο συμπεραίνει πως περίπου έναν μήνα μετά από κάθε κρίση στη Μέση Ανατολή, οι μετοχές και το πετρέλαιο έχουν μια τάση να οδηγούνται προς outperformance έναντι των «αμυντικών assets» όπως είναι ο χρυσός και τα treasuries (με κέρδη που συχνά ξεπερνούν το 80%).
Με πιο πρόσφατο παράδειγμα τις επιθέσεις σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας, σε τριμηνιαία βάση, οι μετοχές και το πετρέλαιο επιδίδονται «παραδοσιακά» σε ράλλυ, ενώ τα safe haven assets χάνουν τα όποια κέρδη τους. Το δολάρια έχει αρνητικά returns, ενώ κατά μέσο όρο, οι τιμές του χρυσού παραμένουν flat. Έτσι, ο χρυσός, για παράδειγμα, μπορεί να εμφανίζει κέρδη κατά 80% τον πρώτο μήνα της κρίσης, όμως το επόμενο διάστημα μένει flat, σε αντίθεση με τις μετοχές που υπεραποδίδουν.
Τα ιστορικά δεδομένα δείχνουν ότι επενδυτικά, οι μετοχές θα αποδώσουν τα μεγαλύτερα κέρδη σε αντίθεση με τα safe haven assets, απουσία βέβαια του αστάθμητου παράγοντα. Μιας αντίδρασης δηλαδή –από οποιαδήποτε πλευρά, που θα επιφέρει περαιτέρω κλιμάκωση- όπως θα είναι το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, ή η επίθεση σε τρίτη χώρα κ.α.
Η Evercore ISI δεν αποκλείει μια νέα κλιμάκωση, «δείχνοντας» μια προτίμηση προς τα equities προς το παρόν, ενώ η UBS προτείνει στους επενδυτές «να έχουν υπόψη τους στρατηγικές προστασίας».
SAUDI ARAMCO
«Παράπλευρη απώλεια» ο μεγαλύτερος χαμένος στον κόσμο
Από τον πανικό που θα προκαλούσε η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή στις αγορές, ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι ο μεγαλύτερος χαμένος θα ήταν μια… παράπλευρη απώλεια; Και ότι αυτή η «απώλεια» θα ήταν ένας κολοσσός, η εταιρία με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση στον πλανήτη, η οποία, μόλις μερικές εβδομάδες πριν, είχε κάνει τη μεγαλύτερη ΙΡΟ στην ιστορία;
Για τη Saudi Aramco, η οποία «έτρεξε» να προλάβει την αρχική δημόσια εγγραφή της στο χρηματιστήριο του Ριάντ παρά το διπλό χτύπημα από (ιρανικά, κατά δήλωσή της) drones σε παραγωγικές εγκαταστάσεις της, το μεγάλο πλήγμα δεν είναι τόσο η πτώση των μετοχών της, όσο το ότι τίθεται εν κινδύνω το πλάνο της αυτό καθεαυτό.
Γιατί η πτώση της μετοχής της στα χαμηλότερα επίπεδα μετά το ντεμπούτο της στη χρηματαγορά, μπορεί να αποτελεί ένα αρνητικό milestone με συνέχεια.
Την Τετάρτη, οι μετοχές της διαπραγματεύονταν κατά 12% χαμηλότερα από το peak price τους με την τιμή τους στο χρηματιστήριο Saudi Tadawul να πέφτει στα 34 ριάλ (ή 9,06 δολάρια) από 38,70, γεγονός που τις τοποθετεί στο επίπεδο της τεχνικής διόρθωσης. H κεφαλαιοποίησή της συρρικνώθηκε στα 1,8 τρισ. δολάρια από 2 τρισ., στις 12 Δεκεμβρίου. Και αυτό, θέτει εν κινδύνω το σχέδιο Vision 2030 του Πρίγκιπα- Διαδόχου Mohammed bin Salman για νέες ΙΡΟ σε κύριες αγορές, εντός του 2020…
ΟΙ ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΤΟ ΧΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Οι απειλές για την ελληνική οικονομία
Το 2020, για την Ελλάδα, είναι μια σημαντική χρονιά. Η οικονομία έχει περάσει σε συνθήκες κανονικότητας και όλοι προσδοκούν ισχυρή ανάπτυξη, με τον πήχη να έχει τεθεί στο 2,8%, ενώ το ΧΑ στοχεύει σε νέα ρεκόρ και overperformance. Μπορεί η κρίση στη Μέση Ανατολή να αποτελέσει εμπόδιο και πώς;
Με τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump να αναμένεται να συντηρήσει την ένταση με το Ιράν για λόγους πολιτικούς (ενόψει των φετινών εκλογών), η χώρα μας εμφανίζεται να είναι στην πρώτη γραμμή έκθεσης των συνεπειών, καθώς η ελληνική οικονομία παραμένει ευάλωτη σε εξωγενείς διαταραχές, όπως θα ήταν μια περαιτέρω επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, ή της Ευρωζώνης.
Χαρακτηριστική τούτου είναι η εικόνα που έδειχνε το ταμπλό την Τετάρτη, καθώς, την ώρα που οι βασικοί ευρωπαϊκοί δείκτες (DAX, FT110, CAC40 κ.α.) ανέκαμπταν κερδίζοντας σταδιακά έδαφος, στο ΧΑ, η διορθωτική κίνηση έπαιρνε διαστάσεις, με ενδεικτικό του ενδοσυνεδριακού κλίματος το γεγονός ότι από τις 45 μετοχές της υψηλής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης, μόνο 2 κινούνταν με θετικό πρόσημο.
Την ίδια ώρα, η αύξηση των τιμών του πετρελαίου διεθνώς, θα επέφερε αύξηση του κόστους ενέργειας που θα επηρέαζε τον παραγωγικό τομέα και κατά συνέπεια το σύνολο της οικονομίας. Εδώ, βέβαια, υπάρχει μια λεπτομέρεια.
Ο Σύνδεσμος των Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών εξηγεί πως δεν υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία για το ενδεχόμενο σημαντικής αύξησης των τιμών του πετρελαίου διεθνώς και πως στην Ελλάδα, υπάρχει από τις αρχές του έτους αύξηση στην τιμή της βενζίνης, η οποία οφείλεται αποκλειστικά στην πρόσμιξη βιοαιθανόλης (βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας).
Ο ΣΕΕΠΕ, αφού επισημαίνει ότι οι λιανικές τιμές της βενζίνης κινούνται στα επίπεδα του β’ τριμήνου του 2019 σήμερα, τονίζει ότι «το μεγάλο πρόβλημα στην τιμή των καυσίμων στην Ελλάδα παραμένει η υψηλή φορολογία.
Ο Έλληνας καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει ότι για κάθε 10 ευρώ που καταβάλλει για βενζίνη, τα 6,5 ευρώ (δηλαδή το 65%) είναι φόροι και δασμοί, ενώ μόνο τα 0,6 ευρώ (6%) αντιστοιχεί συνολικά στο μικτό περιθώριο των εταιριών εμπορίας, των πρατηριούχων και της εφοδιαστικής αλυσίδας».
ΤΑ ΣΤΕΝΑ ΤΟΥ ΟΡΜΟΥΖ ΘΑ ΚΡΙΝΟΥΝ ΕΑΝ ΘΑ ΕΚΤΟΞΕΥΘΟΥΝ ΟΙ ΤΙΜΕΣ
Μπορεί να ξεπεράσει τα 100 δολάρια;
ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΜΕΡΕΣ, ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ
Ήταν το αναμενόμενο. Η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή έστειλε τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη. Το Brent σκαρφάλωσε παραπάνω από 4% αμέσως μετά την ιρανική επίθεση, φτάνοντας ως τα 71,75 δολάρια το βαρέλι, το υψηλότερο σημείο που έχει πιάσει από τον Σεπτέμβριο και το WTI ανέβηκε κατά 4,% στα 65,65 bpd, το υψηλότερο σημείο από τον Απρίλιο. Ακολούθησε πτώση, την Τετάρτη, κατά 0,34% στα 68,04 bpd το Brent και κατά 0,6% στα 62,30 bpd το WTI, καθώς οι ιρανικές επιθέσεις δεν έπληξαν ενεργειακές υποδομές οι οποίες θα προκαλούσαν προβλήματα στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου.
Τα καθησυχαστικά σχόλια τόσο του Λευκού Οίκου όσο και του ΟΠΕΚ, φαίνεται πως έπεισαν τους traders πως το worst case scenario έχει αποφευχθεί. Μόνο προς το παρόν όμως. Ο αναλυτής της at Tribeca Investment Partners, James Eginton, προειδοποίησε ότι τα ρίσκα παραμένουν και ότι αρκεί μια κίνηση μόνο για να στείλει τις τιμές στα ύψη. Κάτι τέτοιο θα ήταν ένα νέο χτύπημα στις εγκαταστάσεις της Aramco, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την προσφορά πετρελαίου διεθνώς, ή, ακόμα χειρότερα, το κλείσιμο από το Ιράν των Στενών του Ορμούζ.
«Αν οι Ιρανοί θέλουν να διαταράξουν την παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία θα κλείσουν τα στενά και θα στείλουν τις τιμές στο ταβάνι». Με όλους τους αναλυτές να συμφωνούν πως οι επόμενες μέρες είναι κρίσιμες, ο Eginton προβλέπει ότι «αν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ, η τιμή του πετρελαίου θα ξεπεράσει τα 100 δολάρια». Κάτι που είναι λογικό, με δεδομένο ότι από εκεί περνούν καθημερινά 21 εκατ. βαρέλια, ίσο με το 21% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου.
Ναι. Η Saudi Aramco χθες κάλυπτε άνω του 1% των απωλειών, όμως το γεγονός ότι τις μέρες που οι άλλες κύριες πετρελαϊκές μέτραγαν κέρδη, είναι σημειολογικό. Η Royal Dutch Shell κέρδισε 2,4% την πρώτη εβδομάδα του έτους, η BP 5,7% και ηExxon Mobil 0,7%, ενώ αντίθετα η Saudi Aramco διολίσθησε 2,5% από τις αρχές του έτους και έχασε παραπάνω από το 10% της κεφαλαιοποίησής της με την ένταση στη Μέση Ανατολή.
Ο επενδυτικός διευθυντής της AJ Bell, Russ Mould λέει ότι μια άνοδος των τιμών του πετρελαίου θα στήριζε την Aramco «δημιουργώντας μεγαλύτερη σιγουριά για το μέρισμα», όμως συμφωνεί ότι οι επενδυτές ανησυχούν για την έκθεση της πετρελαϊκής στη Μέση Ανατολή, έστω και αν αυτή έχει το μικρότερο κόστος παραγωγής του κόσμου. Οι πετρελαϊκές με assets εκτός Μ. Ανατολής δείχνουν, ξαφνικά, πολύ ασφαλέστερες…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
