Η επένδυση – κλειδί με το εργοστάσιο στη Ροδόπη, το πρότυπο για εξωστρέφεια στη φαρμακοβιομηχανία και οι τοποθετήσεις που έρχονται
Πριν από μερικές ημέρες, το πρωθυπουργικό αεροσκάφος τροχιοδρομούσε στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα ξεκίναγε τη σύντομη περιοδεία του στην περιοχή, σε ένα νέο εργοστάσιο, στις Σάπες Ροδόπης. Πρόκειται για τη νέα μονάδα ενέσιμων φαρμάκων βραδείας αποδέσμευσης της φαρμακοβιομηχανίας Pharmaten στις Σάπες Ροδόπης. Εκεί, τον υποδέχθηκαν ο Βασίλης Κάτσος και η αδερφή του Νέλλη.
Τα δυο αδέρφια που συνεχίζουν το δημιούργημα του πατέρα τους, Νίκου, έχουν γίνει, σε έναν μεγάλο βαθμό, «μοντέλα» οργάνωσης, διοίκησης, λειτουργίας και εξωστρέφειας για το σύνολο του ελληνικού επιχειρείν. Το γεγονός ότι 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο έχει χρησιμοποιήσει σκεύασμα της Pharmathen, είναι αρκετό για να καταδείξει το μέγεθος της επιτυχίας τους…
Όχι μόνο επειδή οι εξαγωγές της Pharmathen μόνο αντιπροσωπεύουν το 1% του συνόλου των εξαγωγών της Ελλάδας, σε μια περίοδο που κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας -λόγω του κορωνοϊού- ενισχύεται διεθνώς και αναμένεται να «εκραγεί» σε κέρδη και μερίδια. Ούτε επειδή στις πιο σκοτεινές εποχές της κρίσης, δήλωναν παρόντες με διαρκείς επενδύσεις, τις οποίες συνεχίζουν τώρα με ένα πενταετές επενδυτικό πλάνο άνω των 250 εκ ευρώ. Αλλά και επειδή, με συντονισμένες και προσεκτικές κινήσεις, τα δύο αδέρφια ανοίγουν τη βεντάλια των δραστηριοτήτων τους, θυμίζοντας τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα πιο επιτυχημένα funds του πλανήτη, με πρώτο και καλύτερο τη Berkshire Hathaway.
Όχι μόνο φάρμακα
Θα περίμενε κανείς πως με αυτές τις εξελίξεις διεθνώς στο μέτωπο του Covid-19, ο Βασίλης και η Νέλλη Κάτσου θα επικεντρωθούν στο φάρμακο. Άλλωστε, το 2020 οι πωλήσεις του ομίλου αναμένεται να φτάσουν τα 260,6 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας ανάπτυξη κατά 17% σε σχέση με το 2019. Η φιλοσοφία της οικογένειας Κάτσου συμπυκνώνεται στη φράση “money never sleeps” – το χρήμα ποτέ δεν κοιμάται.
Πρέπει πάντα να κινείται, να αναζητούνται νέες επενδύσεις, να πηγαίνει και να έρχεται. Αυτός ήταν και ο λόγος, άλλωστε, της ίδρυσης του οικογενειακού fund, το οποίο μέχρι στιγμής έχει αναπτύξει έντονη δραστηριότητα και δεν έχει πέσει στην παγίδα που έπεσαν οι «γκουρού» του είδους, όπως ο Warren Buffett, ο οποίος έχει συσσωρεύει ρευστό δισεκατομμυρίων δολαρίων χωρίς να βρίσκει την κατάλληλη επένδυση που θα κάνει τη διαφορά, εδώ και χρόνια.
Ο πατέρας τους, Νίκος, έφυγε από τη ζωή το 1993 και ο Βασίλης και η Νέλλη ανέλαβαν το δύσκολο έργο να πάρουν το τιμόνι της Pharmathen που αυτός είχε ιδρύσει. Η εύκολη λύση, στις «σειρήνες» που τους έλεγαν να πουλήσουν την εταιρία και να ζήσουν με τα κέρδη τους, δεν ήταν option γι’ αυτούς. Στην εταιρία του πατέρα τους, παρέμειναν και παραμένουν, διατηρώντας μετοχική παρουσία και το management.
Αλλά και αυτό, δεν ήταν αρκετό για τα δύο αδέρφια που είναι ο ορισμός των πολυπραγμόνων. Γιατί, παράλληλα, ίδρυσαν το VNK Capital. Ένα family fund που έλκει την ονομασία του, ως αρκτικόλεξο από τα αρχικά των ονομάτων τους –δείγμα της σύμπνοιας και της αγάπης που υπάρχει μεταξύ τους- το οποίο εξελίσσεται σε ένα σχήμα επιχειρηματικών συμμετοχών και ανοίγει την επενδυτική «βεντάλια» του.
Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή: Ο Βασίλης Κάτσος, είναι απόφοιτος της Φαρμακευτικής Σχολής. Άριστος επιστήμονας, οξυδερκής και διορατικός επιχειρηματίας, εντοπίζει ευκαιρίες και καταγράφει στο ενεργητικό του αρκετές κινήσεις – «ματ» σε όλα τα «μέτωπα», χωρίς να «εξαιρεί» από τα νέα σχέδιά του τον χώρο που γνωρίζει καλύτερα. Από τον χώρο του φαρμάκου, άλλωστε, αντλεί τη δύναμή του.
Ο Βασίλης Κάτσος συνηθίζει να λέει ότι η αγορά του φαρμάκου είναι γραμμένη όχι μόνο στην καρδιά, αλλά και στο DNA της οικογένειάς του. Αυτό, είναι μάλλον αναμενόμενο, ιδιαίτερα εάν σκεφτεί κανείς ότι ο πατέρας του, ξεκίνησε ως φαρμακοποιός, μεγαλώνοντας σιγά-σιγά την επιχείρησή του.
Η αδερφή του, η Νέλλη, είναι επίσης επιστήμων. Αποφοίτησε κι αυτή από τη Σχολή Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1989 και, έναν χρόνο αργότερα άρχιζε την καριέρα της, δουλεύοντας στην οικογενειακή επιχείρηση αλλά και ταυτόχρονα ιδρύοντας μια δική της φαρμακευτική, τη Pharmanel SA. Μαζί με τον αδερφό της, οραματίστηκε και εργάστηκε μεθοδικά ώστε να φέρει τη Pharmathen σε εξέχουσα θέση στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία, έτσι ώστε να αποτελεί σήμερα έναν από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς φορείς στην Ελλάδα και μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες Έρευνας και Ανάπτυξης στην Ευρώπη.
Κοινός στόχος τους, είναι η αναβάθμιση την ποιότητας ζωής των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο με την παροχή καινοτόμων και οικονομικά προσιτών φαρμακευτικών προϊόντων. Το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρίας αριθμεί περισσότερα από 800 άτομα, τα οποία εργάζονται στους τομείς Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), παραγωγής και διανομής των φαρμάκων σε περισσότερες από 85 χώρες παγκοσμίως. Αυτή, είναι και η δύναμή τους, το μεγαλύτερο κεφάλαιό τους, οι άνθρωποι.
Αλλά πώς έφτασε σήμερα η Pharmathen να βλέπει τα προϊόντα της να είναι εγκεκριμένα σε όλες τις αγορές της ΕΕ, να έχουν χορηγηθεί δικαιώματα διανομής στις μεγαλύτερες φαρμακευτικές στον κόσμο, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στον Καναδά;
Η πορεία
Η Pharmathen, με την παγκόσμια πορεία της και την παρουσία της στις πιο απαιτητικές αγορές του πλανήτη, όπως αυτή των ΗΠΑ, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του πανίσχυρου βρετανικού fund BC Partners, φτάνοντας στο «χρυσό» deal του 2015 για την πώληση πλειοψηφικού ποσοστού της Pharmathen, έναντι ποσού που δεν ανακοινώθηκε μεν, αλλά εκτιμάται ότι έφτασε το μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Από την αρχή, τα δύο αδέρφια είχαν ξεκάθαρη στόχευση και στρατηγική: Αλματώδης ανάπτυξη μέσα από τον δρόμο των επενδύσεων, των εξαγωγών και των διεθνών συμφωνιών. Από το 1997 άλλωστε, είχαν «ανοιχτεί» στις διεθνείς αγορές και αργότερα οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη πώληση της τεχνογνωσίας.
Μετά από την υπογραφή, το 2014, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, σύμβασης πενταετούς διάρκειας ύψους 25 εκατ. ευρώ με τη φαρμακοβιομηχανία για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας της εταιρείας βάσει του προγράμματος «InnovFin – Χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. για την Καινοτομία», η Pharmathen «τράβηξε» την προσοχή των διεθνών επενδυτών, αναπτύσσοντας καινοτόμες τεχνολογίες που ανέπτυξε στα εργαστήριά της. Και έτσι, στην Ελλάδα παράγονται φάρμακα που στηρίζονται σε νέες, εξελιγμένες στη χώρα μας, τεχνολογίες. Αυτό δεν είναι και το ζητούμενο για τη χώρα μας; Η καινοτομία, η δημιουργία, η εξωστρέφεια, η παραγωγή;
Με τον τομέα της φαρμακοβιομηχανίας να είναι το “big thing” του παγκόσμιου επιχειρείν, ο Βασίλης και η Νέλλη Κάτσου εξετάζουν την επέκτασή τους και τα νέα deals τους. Ποια θα είναι αυτά; Δύσκολο να τους πάρεις κουβέντα. Όχι τυχαία, τα δύο αδέρφια είναι από τους ελάχιστους -ίσως και διεθνώς- rich and famous για τους οποίους δεν έχουν διαρρεύσει στα Μέσα λεπτομέρειες για την προσωπική τους ζωή. Θα μιλήσουν, μόνο όταν έχουν κάτι ουσιώδες να πουν. Οι τυμπανοκρουσίες δεν τους αρέσουν. Ως επιστήμονες, είναι περισσότερο άνθρωποι των πράξεων και των λόγων για τους οποίους υπάρχουν απτές αποδείξεις.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζουν την επέκτασή τους σε ένα νέο τομέα, τον τομέα της υψηλής τεχνολογίας. Περιλαμβάνεται πλέον στο «βεληνεκές» τους, τον «ψάχνουν» και οργανώνονται. Αν και λεπτομέρειες δεν έχουν γίνει γνωστές, το VNK Capital βολιδοσκοπεί (και βολιδοσκοπείται) τον χώρο της τεχνολογίας διεθνώς, εξετάζοντας start ups οι οποίες ειδικεύονται σε high tech development.
Η οικογένεια έχει εμπειρία λόγω του επιστημονικού της background και λόγω του έντονου R&D που έγκαιρα ανέπτυξε στη Pharmathen, εκτοξεύοντάς τη. Πιθανότατα, λένε κάποιοι, ο Βασίλης Κάτσος θα ακολουθήσει την αυξανόμενη τάση των μεγαλύτερων φαρμακευτικών του κόσμου, οι οποίες επενδύουν σε τεχνολογικές εταιρίες που ειδικεύονται στην ανάπτυξη εφαρμογών και λύσεων, που χρησιμοποιούνται στην ιατρική, αλλά και στη φαρμακευτική έρευνα. Εκεί, λαμβάνει χώρα ένας χορός δισεκατομμυρίων.
Μπαίνοντας, σχετικά πρόσφατα και στον χώρο των τροφίμων, κλείνοντας το deal με τα αδέρφια Σουλιώτη, ώστε να εισέλθουν μετοχικά στην «Παλίρροια – Σουλιώτης», την εταιρία που εδρεύει στα Πολιτικά της Εύβοιας και έχει εξελιχθεί στη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής ντολμά στον κόσμο με τρία εργοστάσια, σε Εύβοια, Βουλγαρία και Κίνα, ετοιμάζουν και συνέχεια με άλλα, παρόμοια «επεισόδια». Τα δύο αδέλφια, μέσω του VNK Capital, έχουν αποφασίσει ήδη και ετοιμάζουν διείσδυση και σε άλλες εταιρίες.
Και, στο πλάνο που τρέχουν ο Βασίλης και η Νέλλη Κάτσου, έχουν βρει έναν ισχυρό σύμμαχο. Ο λόγος για την οικογένεια Βασιλόπουλου. H εξαγορά της Pharmathen Hellas, Nοέμβρη του 2017, έγινε από επενδυτικό σχήμα στο οποίο συμμετείχαν και οι ίδιοι (με την VNK Capital), με επικεφαλής τους Περικλή και Πέτρο Bασιλόπουλο, τους ιδιοκτήτες της Innovis Health και στην σημερινή μορφή της η Innovis προέκυψε από την συγχώνευση των δυο φαρμακευτικών.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΟΣ
Ο κολοσσός «γεννήθηκε» από ένα φαρμακείο στην Πατησίων!
Όταν, πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, ο Νικόλαος Κάτσος άνοιγε ένα φαρμακείο στην διασταύρωση των οδών Δεριγνύ και Πατησίων, στο κέντρο της Αθήνας, σίγουρα δεν φανταζόταν πόσο φρενήρης θα ήταν η πορεία που θα έκανε το όνομά του στον κόσμο και τι μεγάλη παρακαταθήκη θα άφηνε στην ανθρωπότητα. Βάζοντας τα παιδιά του να δουλέψουν στον πάγκο του φαρμακείου -όχι τυχαία, άλλωστε και τα δύο σπούδασαν ό,τι και ο πατέρας τους- τα κόλλησε το «μικρόβιο» της επιστήμης, αλλά και της διαρκούς αναζήτησης της εξέλιξης. Γι’ αυτό και σήμερα τα δύο αδέρφια μπορούν να διαβλέπουν τις αγωνίες και τις ανάγκες του φαρμακοποιού – επιχειρηματία.
Ο φαρμακοποιός Νίκος Κάτσος έβαλε τις βάσεις, ιδρύοντας, το 1969, τη Pharmathen. Ξεκίνησε με 35 εργαζόμενους στο δυναμικό της και τζίρο 30.000 E και φθάνοντας σήμερα τους 1.000 εργαζόμενους σε 7 σημεία της γης με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ. Και, όταν το 1993 έφυγε από τη ζωή, είχε αφήσει πίσω του ισχυρή παρακαταθήκη, ώστε να γιγαντωθεί το δημιούργημά του και να εξελιχθεί σε μια εμβληματική εταιρία, με αξιοζήλευτο επιχειρηματικό μοντέλο, μακρά ιστορία και αδιαπραγμάτευτες αξίες.
Μια εταιρία που κατόρθωσε να αναπτυχθεί σε όλα τα επίπεδα επιβεβαιώνοντας ότι είναι μια μεγάλη πολυεθνική φαρμακευτική, της οποίας η καρδιά παρέμεινε και συνεχίζει να χτυπά στην Ελλάδα. Η Pharmathen διαθέτει σήμερα περισσότερα από 100 προϊόντα της σε περισσότερες από 85 χώρες, σε έξι ηπείρους (Βόρεια Αμερική, Νότια Αμερική, Ευρώπη, Ασία, Αυστραλία και Αφρική), κι έχει ισχυρή παρουσία σε όλες τις μεγάλες αγορές παγκοσμίως και συνεργασίες με τους μεγαλύτερους παίκτες της παγκόσμιας φαρμακευτικής αγοράς. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο ασθενείς σε όλο τον κόσμο έχουν χρησιμοποιήσει ένα προϊόν της Pharmathen.
Η ΣΤΑΘΕΡΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ, ΟΙ «ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ», ΤΟ VNK FUND
Τα «πονταρίσματα» στο αύριο της χώρας και της εταιρίας τους
Πολλές φορές το όνομα του Βασίλη και της Νέλλης Κάτσου «ακούστηκε» ως αυτό πιθανών επενδυτών σε διάφορους χώρους. Τελευταία παραδείγματα, η Creta Farms και η Minerva, δεδομένης της θέλησης των δύο αδερφών να χρησιμοποιήσουν τη συμμετοχή τους στην «Παλίροια» ως «όχημα» για περαιτέρω εξάπλωσή τους στον χώρο των τροφίμων. Ανεξάρτητα ωστόσο από το αν και πού θα επεκταθεί με νέες επενδύσεις, ο Βασίλης Κάτσος, έχοντας πολλάκις αποδείξει το επιχειρηματικο του αισθητήριο, τοποθετήθηκε από νωρίς στο μεγαλύτερο και πιο μεγαλόπνοο επιχειρηματικό/επενδυτικό project της χώρας, ύψους 8 δισεκατ. ευρώ και διατηρεί, σταθερά και αταλάντευτα, την συμμετοχή του σε αυτό.
Ο λόγος για το mega project του Ελληνικού, στο οποίο ουσιαστικά μετέχει μέσω της Lamda Development, όπου έχει εγκαινιάσει τη συμμαχία του με την οικογένεια Λάτση. Ήταν ένα «μπαμ» για την αγορά από την πλευρά του Bασίλη και της Νέλλης Kάτσου με τη VNK Capital, η απόκτηση του 12,8% του μετοχικού κεφαλαίου της Lamda Development από κοινού με την Olympia Group του Π. Γερμανού ως στρατηγικοί επενδυτές (κατά 50%-50%, μέσω της Voxcove Holdings Ltd). Tο επενδυτικό δίδυμο των Κάτσου – Γερμανού, αποτελεί, έτσι, τον δεύτερο ισχυρότερο μέτοχο της Lamda Development μετά τον Σπύρο Λάτση που ελέγχει το 53,82%. Ποσοστό 11,51% είναι σε ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια, 8,43% ελέγχεται από Έλληνες θεσμικούς, το 11,07% είναι σε Έλληνες ιδιώτες, ενώ το υπόλοιπο 2,34% είναι ίδιες μετοχές. Σήμερα, η Voxcove Holdings Ltd κατέχει το 10% της Lamda.
Όπως και να έχει, η οικογένεια Κάτσου διατηρεί το «ποντάρισμά» της για την επόμενη μέρα σε αυτό το mega project, έχοντας από νωρίς κρατήσει «ρεζερβέ» θέση συμμέτοχου στο έργο που έχει πρόσβαση η «αφρόκρεμα» του ελληνικού (και όχι μόνο) επιχειρείν. O Bασίλης Kάτσος θεωρεί ότι το Eλληνικό, όσο θα περνά ο καιρός, όσο θα προχωρούν τα έργα και θα ολοκληρώνεται, πλησιάζοντας την τελική του μορφή (και φυσικά, αφού την πάρει), θα αποκτήσει μελλοντικά πολλαπλάσια αξία και θα διατηρήσει μια πορεία συνεχώς ανοδική.
Όμως, το Eλληνικό, δεν είναι το μόνο «ποντάρισμα». Τα δυο αδέρφια- συνοδοιπόροι στο επιχειρείν, μελετούν διεξοδικά εάν θα προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις, ή θα αποεπενδύσουν από εκεί όπου βλέπουν ότι δεν τους «ταιριάζει». Έτσι εξηγείται και η έντονη κινητικότητα που εμφανίζει η VNK Capital το τελευταίο διάστημα: Από τη μία, αποχώρησε από την Foodling, της οποίας είχε αποκτήσει το 25% και ουσιαστικά αποσύρθηκε από τον κλάδο των logistics, μετά από ασυμφωνίες με τους άλλους μετόχους ως προς την οπτική των μελλοντικών κινήσεων στρατηγικής, για να κάνει το βήμα εισόδου σε έναν άλλο κλάδο, αυτόν της διατροφής. Λίγο νωρίτερα, η VNK Capital προσέθετε στο χαρτοφυλάκιό της και ένα ιατρικό assett, με την εξαγορά της ιδιωτικής πολυκλινικής SEA Medical Health Clinic στην Mύκονο, με σκοπό να την επεκτείνει, να την μετατρέψει σε ένα πολυδύναμο ιατρικό κέντρο στην «καρδιά» του Aιγαίου και να εισέλθει δυναμικά στην αγορά ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
