Αυξάνεται ο κίνδυνος για μαζικά λουκέτα στον ξενοδοχειακό κλάδο – Δέσμη μέτρων για την εγγύηση βιωσιμότητα
Η δήλωση προτροπή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντε Λάιεν προς τους Ευρωπαίους πολίτες να μην κλείσουν ακόμα τις θερινές τους διακοπές, προμηνύει την κατάσταση που θα επικρατήσει στον τουριστικό κλάδο, με τη χώρα μας να αποτελεί τον πρώτο κυματοθραύστη των νέων συνθηκών.
Η ελληνική του τουριστική βιομηχανία, η οποία στήριξε την οικονομίας της χώρας κατά τη μεγάλη προσπάθεια ανάκαμψης το 2018 φαίνεται να βρίσκεται εκ νέου στην πρώτη γραμμή αυτού του «αόρατου πολέμου» όπως έχουν επιλέξει να τον αποκαλούν οι πολιτικοί ηγέτες.
Από την πλευρά του ο ξενοδοχειακός κλάδος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προβλέποντας ζημιές 4,46 δισ. ευρώ στον τζίρο του το 2020, ενώ ανεβάζει τις απώλειες των θέσεων εργασίας στις 45.000 λόγω των επιπτώσεων του κορωνοϊού στην οικονομία.
Ο Πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός παρουσίασε τα κυριότερα ευρήματα της ερευνας πεδίου που έχει αναθέσει το Επιμελητήριο στο Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων. «Ο τουρισμός είναι αυτή την ώρα στο σημείο μηδέν. Τα ξενοδοχεία εκπέμπουν SOS».
Τα αρνητικά μεγέθη
Όπως διαπιστώνεται μεταξύ των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας, το 65% εξ αυτών θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή τη χρεοκοπία (46,6% πιθανή, 18,3 % πολύ πιθανή). Το αντίστοιχο ποσοστό για τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας ανέρχεται στα 51,8 % (40,5% πιθανή, 11,3% πολύ πιθανή).
Ταυτόχρονα το 95% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας διαβλέπει ποσοστιαία μείωση του τζίρου κατά Μ.Ο. 56,3%. Αντίστοιχα το 94,2% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας αναμένει μείωση του τζίρου κατά Μ.Ο. 56,1%.
Με αναγωγή στον συνολικό ξενοδοχειακό πληθυσμό, η απώλεια ξενοδοχειακού τζίρου για το 2020 εκτιμάται σε 1,2 δισ. για τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας και σε 3,26 δισ. για τα εποχικής. Η συνολική εκτιμώμενη απώλεια φτάνει στα 4,46 δισ.
Ακολούθως το 57,3% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας εκτιμούν μείωση της απασχόλησης κατά 40%.
Αντίστοιχα, το 65,4% εποχικής λειτουργίας βλέπει πτώση της απασχόλησης κατά 41,5%. Με αναγωγή στο συνολικό πληθυσμό των ξενοδοχείων υπολογίζεται πως κινδυνεύουν άμεσα 45.142 θέσεις εργασίας.
Επίσης το 71,1% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας δηλώνει ότι έχει ανάγκη για χρηματοδότηση, η οποία ανέρχεται κατά ΜΟ στο 31,1% του τζίρου τους. Αντίστοιχα 66,6% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας δηλώνουν ανάγκες χρηματοδότησης στο 31,4%. Με αναγωγή εκτιμάται πως οι ανάγκες χρηματοδότησης φτάνουν τα 498 εκατ. ευρώ για τα συνεχούς λειτουργίας και 1.29 δισ. ευρώ για τα εποχικής. Συνολικά η ανάγκη χρηματοδότησης διαμορφώνεται στα 1.79 δισ. ευρώ.
Δέσμη μέτρων
Η δέσμη που προτείνουμε περιλαμβάνει 5 κατηγορίες μέτρων. Συνοπτικά:
1. Υγειονομικοί όροι λειτουργίας στην επανέναρξη
– Πρωταρχικό μέλημα θα πρέπει να παραμείνει η προστασία των εργαζομένων και των επισκεπτών με υγειονομικούς όρους. Αυτό αφορά σε γενικούς κανόνες καθαρισμού και απολύμανσης όπως και σε υγειονομικούς όρους λειτουργίας κοινόχρηστων χώρων. Όπως για παράδειγμα ο τρόπος σερβιρίσματος πρωινού και γευμάτων, οι αποστάσεις μεταξύ τραπεζιών – ξαπλωστρών σε παραλίες, ο προσδιορισμός ορίων χωρητικότητας στους χώρους των ξενοδοχείων.
– Στην ίδια κατηγορία εμπίπτουν και τα τεστ. Ανάλογα με την διαθεσιμότητα και το κόστος τους, καλό θα είναι να μπορούν να τεσταριστούν στο άνοιγμα αλλά και να τεστάρεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα το προσωπικό του ξενοδοχείου. Το ίδιο πρέπει φυσικά να ισχύσει στις βασικές τουριστικές υποδομές, όπως μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, αεροδρόμια, λιμάνια. Εκεί θα πρέπει επίσης να υπάρχουν ειδικές εγκαταστάσεις οι οποίες θα αποτρέπουν την συνάθροιση κοινού.
2. Εργασιακά.
– Ρυθμίσεις ΕΦΚΑ
Αναστολή των ενήμερων ρυθμίσεων ΕΦΚΑ από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι τον Απρίλιο του 2021 και μεταφορά τους στο τέλος της συνολικής διάρκειας της ρύθμισης με παράταση αυτής και χωρίς προσαυξήσεις και τόκους.
Αντίστοιχη πρόβλεψη για το 50% των δόσεων των ρυθμίσεων που θα είναι σε ισχύ το 2021.
– Για τα ξενοδοχεία που θα ανοίξουν ( εποχικής και συνεχούς λειτουργίας)
Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών από το άνοιγμα μέχρι 04/2021.
Δυνατότητα αυξομείωσης του χρόνου και της μορφής εργασίας ανάλογα με την ζήτηση. Απαραίτητες οι ευέλικτες μορφές εργασίας.
– Για τα ξενοδοχεία που δεν θα ανοίξουν:
Εποχικής λειτουργίας Παροχή επιδόματος ανεργίας δωδεκάμηνης διάρκειας, μέχρι την έναρξη της επόμενης τουριστικής περιόδου, για τους εποχικούς εργαζόμενους που δεν θα προσληφθούν φέτος.
Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών μέχρι 04/2021 για τις μόνιμες θέσεις εργασίας,
Συνεχούς λειτουργίας: Αντίστοιχο επίδομα ανεργίας για τους εργαζόμενους.
3. Φορολογικά
– Άμεση μείωση του ΦΠΑ στο 6% στη διαμονή και στο 13% στην εστίαση με μακροπρόθεσμη ισχύ (τουλάχιστον 3 χρόνια).
– Κατάργηση Συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ.
– Αναστολή πληρωμής ενήμερων φορολογικών ρυθμίσεων σε ισχύ μέχρι τον 06/2021 και αποπληρωμή των υπολειπόμενων δόσεων από 06/2021 σε 36 δόσεις.
4. Τραπεζικές Ρυθμίσεις
Είναι ξεκάθαρό πως το τοπίο έχει αλλάξει και χρειάζονται γενναίες αποφάσεις σε ότι αφορά στις σχέσεις ξενοδόχων και τραπεζών. Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ώστε από τη μια να αποφευχθεί η δημιουργία καινούργιας γενιάς κόκκινων δανείων και από την άλλη να ικανοποιηθεί η αδήριτη ανάγκη, όπως προκύπτει και από την έρευνα, για τη χρηματοδότηση των ελληνικών ξενοδοχείων.
– Χορήγηση κεφαλαίων κίνησης με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και χαμηλό επιτόκιο. Δικαιούχοι πρέπει να είναι οι εταιρίες οι οποίες ήταν ενήμερες 31/12/19 (με λιγότερο από 90 ημέρες καθυστέρησης στην πληρωμή των υποχρεώσεων τους).
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσω πως χρειάζεται η δέουσα τραπεζική ευελιξία για ξενοδοχεία που είναι βιώσιμα επιχειρηματικά αλλά έχουν πληγεί από την κατάρρευση της Thomas Cook.
– Δημιουργία πλαισίου για την μακροχρόνια αποπληρωμή των υφιστάμενων δανείων.
Η φετινή ζημιά την οποία θα μεταφράσουν οι ξενοδόχοι σε δάνειο, θα πρέπει να αποπληρωθεί κατά προτεραιότητα μέσα στην επόμενη πενταετία. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο αυτό να συνδυαστεί με τις αποπληρωμές των λοιπών δανείων, σε ένα άγνωστο αλλά σίγουρα δύσκολο περιβάλλον. Θα πρέπει λοιπόν να υπάρξει πρόβλεψη δυνατότητας αναστολής των αποπληρωμών κεφαλαίου για ισόποσο διάστημα και μακροχρόνια ρύθμιση των δανείων. Τα δάνεια είναι κατά κανόνα εγγυημένα από τις αξίες των ίδιων των ξενοδοχείων. Συνολικά ο ορίζοντας πρέπει να είναι 15 έτη.
– Επιδότηση επιτοκίων για το 2020 στο 100% και δυνατότητα παράτασης του μέτρου το 2021 στο 50%.
– Συμπερίληψη και των συμβάσεων χρηματοδοτικών μισθώσεων (sale and lease back) στις αναφερθείσες ρυθμίσεις καθώς αφορούν μεγάλο αριθμό ξενοδόχων. Παράταση των εν λόγω συμβάσεων για διάστημα 3 ετών.
5. Επιμέρους στοχεύσεις.
Στην τελευταία 5η κατηγορία της προτεινόμενης δέσμης περιλαμβάνονται μέτρα που μπορούν μέσα από διαφορετικές στοχεύσεις να συνεισφέρουν θετικά στη θετική υπέρβαση της κατάστασης.
Αναφερόμαστε σε μέτρα όπως:
– Παράταση με νόμο των ενοικιαστηρίων ξενοδοχειακών μονάδων που λήγουν το 2020 ή το 2021 για τρία χρόνια.
– Πρόνοια για περαιτέρω αναστολή πληρωμών επιταγών ανάλογα με την εξέλιξη της ζήτησης στον τουρισμό.
– Οριζόντια συνέχιση της μείωσης του ενοικίου για τα ξενοδοχεία στο 60% είτε ανοίξουν είτε παραμείνουν κλειστά.
– Κίνητρα σε ιδιοκτήτες προκειμένου ακίνητα που δραστηριοποιούνται στη βραχυχρόνια μίσθωση να επιστρέψουν στην μακροχρόνια μίσθωση.
– Εντατικός έλεγχος της παραξενοδοχείας και των καταλυμάτων που λειτουργούν σαν ξενοδοχεία ενώ δεν είναι και λειτουργούν χωρίς αντίστοιχους υγειονομικούς όρους.
– Μείωση μισθωμάτων αιγιαλού
– Επίσπευση από το Υπουργείο Ανάπτυξης των έργων σε εκκρεμότητα και μέτρα προστασίας των επενδύσεων που κινδυνεύουν με αναστολή. Διευκολύνσεις με αύξηση προκαταβολών και τροποποίηση των κριτηρίων υλοποίησης.
«Ο τουρισμός είναι αυτή την ώρα στο σημείο μηδέν. Τα ξενοδοχεία εκπέμπουν SOS. Θα απαιτηθεί ολική επαναφορά προκειμένου να κερδίσουν το μέλλον και να συνεχίσουν τη μεγάλη προσφορά τους στην ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή της κοινωνίας. Μεσοπρόθεσμα αυτό θα επιτευχθεί με το δεκαετές σχέδιο για τον τουρισμό στην εκπόνηση του οποίου το ΞΕΕ θα συμμετέχει με τεκμηριωμένες θέσεις. Μέχρι τότε όμως πρέπει το ξενοδοχείο να στηριχτεί σήμερα, για να παραμείνει όρθιο αύριο. Με άμεσα μέτρα που θα καταστήσουν εφικτή την επανεκκίνησή τους, και αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα της σημερινής συνέντευξης τύπου. Τα ελληνικά ξενοδοχεία και οι εργαζόμενοι σε αυτά έχουν απόλυτη ανάγκη άμεσης στήριξης. Έχουν απόλυτη ανάγκη από άμεσα και τολμηρά μέτρα» δήλωσε ο κ Βασιλικός.
