Ο Mr Ability Group, ο οποίος με ίδια κεφάλαια δημιούργησε την αυτοκρατορία των 33 ξενοδοχείων, του μεγαλύτερου Hilton operator της Ευρώπης, των άλλων κορυφαίων brands του κόσμου
Έχει net worth που ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ σε assets, μηδενικά χρέη και ένα από τα μεγαλύτερα piles of cash που έχει εις χείρας επιχειρηματίας στον κόσμο. Έχει 33 ξενοδοχεία, εκ των οποίων 18 είναι Hilton (ο μεγαλύτερος διαχειριστής της φίρμας στην Ευρώπη) και τεράστιας σημασίας brands, όπως τα Waldorf Astoria. Ξεκίνησε από το μηδέν και σήμερα είναι ανάμεσα στους πιο ισχυρούς του πλανήτη και στους πιο περιζήτητους για deal.
Το όνομά του φιγουράρει συχνά- πυκνά στα πρωτοσέλιδα του οικονομικού και όχι μόνο Τύπου. Κι όμως, ο Ανδρέας Παναγιώτου δεν λειτουργεί όπως οι «λύκοι» της Wall Street. «Όποιον επιτυχημένο ρωτήσεις», λέει ο αυτοδημιούργητος πρόεδρος του Ability Group, μιλώντας στη “Deal”, «θα σου πει πως κάποιος που αγαπά το χρήμα, ποτέ δεν προχωρά. Προχωράνε εκείνοι που αγαπούν τη δημιουργία, που ξυπνούν το πρωί και θέλουν να κάνουν κάτι. Αν αγαπάς τη δουλειά που κάνεις, το χρήμα έρχεται μόνο του. Αν αγαπάς το χρήμα, δεν έρχεται»…
Ακούγεται οξύμωρο να το λέει αυτό ο πρόεδρος του πανίσχυρου Ability Group, των 80 εταιριών ο «βασιλιάς» του βρετανικού και εν πολλοίς ευρωπαϊκού ξενοδοχειακού και real estate κλάδου. Όμως αυτή είναι η φιλοσοφία ζωής του, κυπριακής καταγωγής, Ανδρέα Παναγιώτου, που από μικρό παιδί έμαθε να ξεχωρίζει, να βρίσκεται στην κορυφή και ποτέ να μη μένει ακίνητος. Και, αυτό κάνει κι αυτό το διάστημα στην Ελλάδα, όπου ετοιμάζεται για τα επόμενα επιχειρηματικά του βήματα, τα οποία είναι… καταδικασμένος να είναι ηχηρά.
Με μια «καραμπόλα της ζωής», ο billionaire του real estate που μεγαλούργησε στη Μεγάλη Βρετανία και την υπόλοιπη Ευρώπη, είδε τον δρόμο του να τον φέρνει στην Ελλάδα. «Είναι περίπου 3 χρόνια που έρχομαι, μια φορά το μήνα τουλάχιστον, στην Ελλάδα», λέει ο Ανδρέας Παναγιώτου στη “Deal” και εξιστορεί ότι τότε ήταν που γνωρίστηκαν με τη σημερινή σύζυγό του, την Αλεξάνδρα Λοϊζου, η οποία είναι έγκυος. Και όσο ο Παναγιώτου περιμένει το έβδομο παιδί του, επιχειρηματικά «πολιορκείται» για να πει το «ναι» σε μια σειρά από deals στη χώρα που ο ίδιος αποκαλεί πατρίδα.
Ποιος δεν θέλει άλλωστε «συμμαχία» με αυτό τον επιχειρηματία; Γι’ αυτό και η κινητικότητα που παρατηρείται γύρω από το όνομά του, το τελευταίο διάστημα. Ο ίδιος και η ομάδα του, βρίσκεται ήδη σε επαφές με Έλληνες επιχειρηματίες, εξετάζοντας κάποιες από τις πολλές προτάσεις που έχει δεχθεί, ώστε να ευοδωθούν κάποια projects και ευκαιρίες στην Ελλάδα. «Αφού βρίσκομαι εδώ», μας λέει, «κοιτάω όλη τη χώρα για ευκαιρίες και όχι μόνο σε ξενοδοχεία, real estate και development. Αυτά τα 3 χρόνια κάνω invest guide και ψάχνω για επενδύσεις σε οτιδήποτε θα μου κινήσει το ενδιαφέρον. Βλέπω την ευκαιρία στην Ελλάδα, μετά την κρίση και με όλες τις εξελίξεις, γεννιούνται καλές προοπτικές». Ποιο θα είναι το «boom» με το οποίο θα κάνει την επιχειρηματική του είσοδο στην Ελλάδα;
Από το μποξ στην «αρένα»
Για να το καταλάβουμε, θα πρέπει να κάνουμε rewind στο 1974. Τότε, μετά από την εισβολή του Αττίλα στη μαρτυρική Μεγαλόνησο, το ζεύγος Παναγιώτου, οι γονείς του -εκείνος ήταν ράφτης από τη Λεμεσό και εκείνη έφτιαχνε φορέματα στη Λάρνακα- εγκαθίστανται στο Ανατολικό Λονδίνο. Σε αυτή τη φτωχογειτονιά, θα γεννηθεί ο Παναγιώτης. Από τα 7 του χρόνια, ο Παναγιώτης δείχνει ένα σπάνιο ταλέντο. Μπαίνει στον σκληρό κόσμο του boxing και διαπρέπει ως amateur. Δίνει 54 αγώνες και χάνει μόλις έναν (!), γίνεται πρωταθλητής Ηνωμένου Βασιλείου και ετοιμάζεται για μια τεράστια, επαγγελματική καριέρα. «Τότε, από τα 7 ως τα 19 μου χρόνια, όλη μου η ζωή ήταν το boxing, μιας και άφησα το σχολείο στα 14 και δεν υπήρχαν στο μυαλό μου οι επιχειρήσεις», θυμάται ο ίδιος.
Ήταν τότε που θα γινόταν επαγγελματίας. Οι γονείς του, στο μεταξύ, οι οποίοι είχαν ανοίξει στεγνοκαθαριστήρια, δεν ήθελαν ο γιος τους να γίνει μποξέρ. Η μητέρα του, επιστρατεύει όλη την πειθώ που έχει: «Να σου δώκω ένα μαγαζί, ένα καθαριστήριο, παρακαλώ σε, σταμάτα το», του λέει. Παιδί με αρχές ο Ανδρέας, δεν θα χρειαστεί δεύτερη κουβέντα μπροστά στην παράκληση των γονιών του και ιδιαίτερα της μητέρας του. Μιας και το καθαριστήριο το… βαριόταν αφόρητα, το ενδιαφέρον του στρέφεται σε δύο διαμερίσματα που υπάρχουν πάνω από το μαγαζί. Τα παίρνει, τα ανακαινίζει και, πουλώντας τα, βγάζει 30-40.000 λίρες. Πριν από 25 χρόνια, το ποσό ήταν σεβαστό.
«Για μένα», λέει, «αυτά ήταν πολλά λεφτά. Και για τη φτωχογειτονιά που έμενα. Με αυτά τα λεφτά, αγόρασα ένα άλλο σπίτι, το μετέτρεψα σε 4 διαμερίσματα, με refinance τα έφτιαξα και παρατήρησα πως η αξία του ακινήτου ανέβαινε». Αυτό τότε, το να αγοράζεις ακίνητα και να τα μετατρέπεις σε διαμερίσματα ήταν άγνωστο στο real estate. Ο Παναγιώτου βλέπει ότι είναι επικερδές. Από τα 4 διαμερίσματα, ξεκινά να κάνει το ίδιο και σε άλλα ακίνητα και καταλήγει να παίρνει σχολεία, κολέγια, νοσοκομεία και να τα μετατρέπει σε διαμερίσματα multi. Και ταυτόχρονα, αρχίζει να φτιάχνει το εργατικό του δυναμικό, χτίστες, αρχιτέκτονες in house κλπ.
«Τότε», εξηγεί, «δεν το έκανε κανείς να αγοράζει ένα κτίριο, να το φτιάχνει και να το νοικιάζει ή πουλάει. Οι άνθρωποι του real estate απλά τα πούλαγαν. Ξεκίνησα σιγά-σιγά και ησυχα και αφού σκέφτηκα πως δεν με συμφέρει να πουλήσω και να πληρώσω το φόρο, ξεκίνησα να τα νοικιάζω». Κάπως έτσι, στους φτωχούς τόπους που μεγάλωσε, τα 2 flats έγιναν 10, ύστερα 50, μετά περισσότερα. Ήταν η ώρα να επεκταθεί στα νεόκτιστα και την κατασκευή κτιρίων.
Στο City of London, σιωπηρά, ο Παναγιώτου αγόρασε όλα τα redundant buildings. Επρόκειτο για κτίρια εγκαταλελειμένων εργοστασίων που στη διάρκεια του Β’ ΠΠ έκαναν ρούχα, παπούτσια κλπ. Ήταν παρατημένα και με κανένα ενδιαφέρον. Όχι για τον διορατικό Ανδρέα Παναγιώτου. «Εγώ, τα αγόραζα όλα το ένα μετά το άλλο και τα έκανα flats».
«Τι ξέρεις που δεν ξέρουμε»;
Το μεγαλύτερο, ίσως προσόν για έναν επιχειρηματία, είναι η διορατικότητα. Αυτό ήταν που δεν μπορούσε να καταλάβει ο Τύπος της Αγγλίας. «Λίγο πριν από την κρίση», θυμάται, «το 2007, είχα στην κατοχή μου περίπου 7.000 ακίνητα. Τότε παρατήρησα ότι, 10 χρόνια αφότου είχα ξεκινήσει τη δουλειά με returns 40%, αυτά έπεφταν κάθε χρόνο, αφού άρχισαν όλοι να μαθαίνουν το buy to let, το εισόδημα με νοίκι που ξεκίνησα εγώ, άρχισαν όλοι να μπαίνουν μέσα στο χώρο και να ανθεί το off plan buy (αντιπαροχή). Παρατήρησα επίσης, ότι η αγορά ακινήτων στην Αγγλία κάθε 10 χρόνια έκανε ένα crash και επέστρεφε στην άνοδο. Είχαν περάσει, όμως, 20 χρόνια και δεν είχε επαναληφθεί το φαινόμενο».
Ο Παναγιώτου, όσο τα funds τον «πολιορκούσαν» να κάνουν καινούριες δουλειές, έχτιζε συνεχώς, παρακολουθούσε την αγορά και έβλεπε ότι κάτι δεν πάει καλά. Περίμενε κατάρρευση με ανώμαλο τρόπο. «Έτσι, έξι μήνες πριν την κρίση πήρα την απόφαση. Κοίταξα το portfolio μου και είχα 1,5 δισ. σε assets. Και λέω του εαυτού μου, Ανδρέα, μπορεί να χάσεις τα μισά, καλύτερα πούλα τα και κράτα το ρευστό. Και άρχισα να πουλάω λίγα- λίγα». Έστω και έτσι, αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο. Οι Financial Times με πρωτοσέλιδό τους, αναρωτιούνται γιατί το Ability Group του Παναγιώτου πουλάει. Ακολουθούν οι άλλες εφημερίδες και τα κανάλια. «Τι ξέρει ο Παναγιώτου που δεν ξέρουμε», είναι ένας συχνός τίτλος των ρεπορτάζ.
Ο ίδιος έχει αποφασίσει, αφού έχει ισχυρή θέση ρευστότητας, το επόμενό του βήμα. «Δεν είμαι της άποψης να κάνεις 100 δουλειές», μας λέει. «Να κάνεις μία, ή έστω λίγες που ξέρεις και να είσαι πρώτος. Έτσι και τότε, δεν ήθελα να πάω μακριά από τη δουλειά που ήξερα». Έτσι, στρέφεται προς τον ξενοδοχειακό τομέα που έχει ομοιότητες με το real estate, αλλά και πολλές περισσότερες δυνατότητες. «Σκέφτηκα πως με τα ξενοδοχεία, μπορείς να βάλεις μπαρ, εστιατόρια, καζίνο, μπορείς να ανεβάσεις την αξία πολύ παραπάνω». Το εξάμηνο που ακολουθεί, λαμβάνει χώρα ένας οργασμός επαφών. Όλα τα κορυφαία brands του χώρου, προσπαθούν να συνεργαστούν μαζί του: Ritz Carlton, Mariott, Hilton, 4 seasons και πολλοί ακόμα, τον «πολιορκούν». Ο ίδιος λέει, ότι «στις δουλειές, πρέπει να δεις με ποιον έχεις να κάνεις για να ξέρεις πώς θα προχωρήσεις.
Και με τους Χίλτον, κατάλαβα πως θα τα πάμε καλά. Αναπτύξαμε σχέσεις και γίναμε φίλοι και με τον worldwide CEO της Hilton. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να δημιουργηθεί στο Λονδίνο το πρώτο Waldorf Astoria εκτός Αμερικής. Tο brand είναι τόσο μοναδικό που δεν υπάρχει αλλού από Αμερική, ενώ στην Αγγλία ανήκει στη βασιλική οικογένεια. Τότε, πλησιάζει τη βασιλική οικογένεια της Αγγλίας. «Έχετε αυτή την τεράστια περιουσία, πώς τη συντηρείτε; Όλες οι οικογένειες έχουν περιουσία και εισόδημα. Εσείς;» τους λέει. Η βασίλισσα και οι υπόλοιποι, πείθονται. Και δέχονται να «κόψουν» 200 acres, δηλαδή 600 στρέμματα μέσα στο κέντρο του Λονδίνου που είναι το Syon Park. Εκεί, γίνεται, μαζί με τη Hilton, το Waldorf. Ακολουθούν δεκάδες άλλα, όπως το Tabundry, το πρώτο Hilton στο Cambridge, επέκταση της αλυσίδας στη Σκωτία και ακολουθούν άλλα brands, όπως τα Hampton που αναπτύσσονται στα αεροδρόμια.
Πολύ γρήγορα γίνεται ο «βασιλιάς» και στα ξενοδοχεία. Σήμερα, το Ability Group έχει 33 ξενοδοχεία εκ των οποίων 18 είναι Hilton, όλα στο UK και τη Σκωτία. Εκτός αυτού, όμως, έχει και άλλα brands. Έχει Premiering Travellage, Crown Plaza, Park Inn, πολλά ακόμα, ενώ εξελίσσει το μεγαλύτερο resort στην Ευρώπη. Στη Σικελία, προ 12ετίας αγόρασε resort (έναντι 120 εκατ. ευρώ) με 554 βίλες και ενα ξενοδοχείο 300 δωματίων, 18 εστιατόρια, πισίνες κλπ και, τώρα, με επένδυση άλλων 150 εκατομμυρίων γίνεται develop για ένα πεντάστερο resort παγκοσμίου επιπέδου.
Και, εκτός από τα ξενοδοχεία, το Ability Group έχει επίσης 500 διαμερίσματα ακόμα και εμπορικά κτίρια- γραφεία, ενώ στη Γερμανία έχει 9 μεγάλα σούπερ μάρκετς, καθώς και δραστηριότητες μέσω δεκάδων θυγατρικών σε Κύπρο, Ιταλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο. Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα του, αναρωτιούνται όλοι. Σίγουρα, ένα από αυτά, θα είναι στην Ελλάδα, στον τόπο που «εγώ λέω πατρίδα, μαζί με την Κύπρο, εδώ που θέλω να κάνω δουλειές». Άλλωστε, δεν πρόκειται να σταματήσει να κινείται επιχειρηματικά, ποτέ στη ζωή του. Τον ρωτάμε γιατί. «Η απάντηση είναι ότι δε σταματάς τη δουλειά, επειδή φοβάσαι μη χάσεις όσα έχεις»…
ΠΩΣ ΕΠΕΙΣΕ ΤΟΝ CAVALLI ΝΑ ΤΟΥ ΠΟΥΛΗΣΕΙ ΤΟ YACHT
Όταν αγόρασε το ξακουστό «Ability»
Στη Μαρίνα του Φλοίσβου, ανάμεσα στα τεράστια σκάφη, είναι ένα που ξεχωρίζει. Με μήκος 42 μέτρων, μαύρο χρώμα και επιθετικό look, το Ability, δεν είναι απλά ένα από τα πιο πολυτελή, αλλά και τα πιο ξακουστά yachts του κόσμου. Είναι τόσο πλήρες που στον κόσμο του yachting συζητάται πως είναι ένα από τα ελάχιστα του πλανήτη που έχει κλιματισμό ως και στο… μηχανοστάσιο.
Ο Ανδρέας Παναγιώτου το αγόρασε από τον διάσημο Ιταλό σχεδιαστή Roberto Cavalli χωρίς να γίνει γνωστό το ποσό που έδωσε, με μοναδικό όρο να μείνουν όλα τα αντικείμενα που υπήρχαν στο σκάφος, αφού τα λάτρεψε. Όλα, άλλωστε, ήταν επιλεγμένα από τον ίδιο τον σχεδιαστή και αντικατοπτρίζουν την αισθητική του και τη λατρεία του σχεδίου για το animal print.
Κατασκευασμένο στα ναυπηγεία της ξακουστής ιταλικής Baglietto, το Ability μπορεί να φιλοξενήσει δέκα άτομα στις πέντε καμπίνες του. Tο Αbility, μπορεί να ταξιδεύει συνεχώς για 800 ναυτικά μίλια και ταχύτητα που μπορεί να φτάσει τους 35 κόμβους την ώρα.
Ο Παναγιώτου καλεί συχνά στις διακοπές του φίλους για να απολαύσουν μαζί τις ανέσεις της εκπληκτικής αυτής θαλαμηγού, τις ξάπλες και την ηλιοθεραπεία στις μαξιλάρες Cavalli και τα δείπνα στην εξωτερική τραπεζαρία με φόντο ένα νησί του Αιγαίου, το Πορτοφίνο ή την Κόστα Εσμεράλντα στη Σαρδηνία. Εκεί όπου το «Ability» ξεχωρίζει εύκολα από άλλα μεγαλύτερα σκάφη, οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν κάθε λόγο να ζηλεύουν τις επιθετικές γραμμές του, που παραπέμπουν σε αιχμή σπαθιού.
ΖΟΥΜΕ ΜΙΑ BOOM AND BUST ΠΕΡΙΟΔΟ
Tι βλέπει για την κρίση
θα βραβευτεί απο την κυπριακή κυβέρνηση ωσ Κύπριος που διαπρέπει στο εξωτερικό
Σε λίγο καιρό, ο Ανδρέας Παναγιώτου θα είναι το τιμώμενο πρόσωπο στην εκδήλωση απονομής των βραβείων για τους Κυπρίους που διαπρέπουν στο εξωτερικό. Είναι μια διάκριση που παίρνουν ελάχιστοι, τεράστιου βεληνεκούς επιχειρηματίες. Και για τον Παναγιώτου, αυτό το βραβείο ταιριάζει «γάντι». Είναι μια σπάνια, αν όχι μοναδική διεθνώς περίπτωση αυτοδημιούργητου επιχειρηματία, κυριολεκτικά από το μηδέν. Χωρίς «σκιές», με το ένα deal μετά το άλλο, με συνεχή επανεπένδυση των αρχικά μικρών κερδών που συνεχώς μεγαλώνουν, χωρίς δανεισμό, χωρίς στηρίγματα και επιχειρηματικά δεκανίκια.
Με «όπλο» τη διορατικότητα, συνεχίζει να πηγαίνει μπροστά. Αδύνατο λοιπόν να μη ρωτήσει κανείς έναν τέτοιο επιχειρηματία τι βλέπει για το μέλλον στην εποχή του Covid-19. «Αν σκεφτούμε την κρίση που περάσαμε πριν 10 χρόνια», λέει, θα δούμε ότι ήταν κρίση ρευστότητας. Ήταν depression, όχι recession. Κάθε 10ετία βλέπουμε κρίση. Η κρίση ξεκινά από Αμερική, ακολουθεί 6 μήνες ύστερα η Αγγλία και ύστερα η Ευρώπη. Αυτό είναι περίοδος boom and bust περίοδος. Τώρα όμως, είναι πολύ διαφορετικό. Σήμερα υπάρχει τεράστια ρευστότητα.
Το θέμα είναι πως από αυτή την αρρώστια, εγώ πιστεύω ότι θα έχουμε ανάκαμψη σε σχήμα V, ως τα Χριστούγεννα. Και τούτο είναι το μεγάλο τεστ για τη δύναμη κάθε εταιρίας. Όποιοι είχαν προβλήματα πριν τον ιο, θα έχουν σοβαρότερα, μετά. Όμως οι υγιείς θα κερδίσουν πολλά. Του χρόνου θα δεις μεγαλο πληθωρισμό, θα πέσουν οι τιμές, θα βάζουν οι κυβερνησεις φόρους για να πάρουν τα χρήματά τους πίσω».
Γι’ αυτό και ο ίδιος τώρα διαπραγματεύεται την αγορά 6 νέων ξενοδοχείων σε distressed τιμές, χτίζει 400 flats στο Λονδίνο και ψάχνει ευκαιρίες, όπως προβλέπει θα κάνουν και άλλες εταιρίες, ώσπου να δούμε του χρόνου το μεγάλο boom της ανάπτυξης.
«Εγώ», λέει, «πάντα πιστεύω ότι πρέπει να μπαίνεις σε μια δουλειά και να προσπαθείς να είσαι νούμερο 1. Στην Αγγλία είμαι ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης του Χίλτον σε όλη την Ευρώπη, δεν έχω συνέταιρους, δεν έχω τίποτα, μόνος μου. Η οικογένεια, τα παιδιά και κανέναν άλλο. Όλα τα έχτισα από τα κέρδη που ξεκίνησα πριν 20 χρόνια και τα κάνω επανεπένδυση. Μην κάνεις 100 δουλειές, μείνε σε αυτό που ξέρεις και να είσαι ο καλύτερος»…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
