Μια νέα επιστημονική μελέτη μεγάλης κλίμακας αποκαλύπτει την πρόσφατη γενετική συνδεσιμότητα μεταξύ των υποειδών των χιμπατζήδων παρά την γεωγραφική τους απομόνωση λόγω διαφορών συμβάντων στο παρελθόν.
Οι χιμπατζήδες χωρίζονται σε τέσσερα υποείδη, τα οποία χωρίζονται από γεωγραφικά εμπόδια όπως ποτάμια. Οι ως τώρα επιστημονικές μελέτες που προσπαθούν να κατανοήσουν την ιστορική καταγωγή του πληθυσμού των χιμπατζήδων περιορίζονταν είτε από μια κακή γεωγραφική κατανομή των δειγμάτων, δείγματα αβέβαιης προέλευσης είτε από διαφορετικούς τύπους γενετικών δεικτών. Λόγω αυτών των εμποδίων, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει σαφείς διαχωρισμούς μεταξύ των υποειδών του χιμπατζή, ενώ άλλες υποδηλώνουν μια γενετική διαβάθμιση στα είδη ανάλογη με των ανθρώπων.
Ερευνητές από το Pan African Program: The Cultured Chimpanzee (PanAf) στο Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία (MPI-EVA) και μια ομάδα διεθνών ερευνητών, συνέλεξαν πάνω από 5000 δείγματα κοπράνων από 55 τοποθεσίες σε 18 χώρες σε όλη την έκταση διαμονής χιμπατζήδων για πάνω από 8 χρόνια. Πρόκειται για την μακράν πληρέστερη δειγματοληψία του είδους μέχρι σήμερα, με γνωστή τοποθεσία προέλευσης για κάθε δείγμα, αντιμετωπίζοντας έτσι τους περιορισμούς δειγματοληψίας των προηγούμενων μελετών.
“Η συλλογή αυτών των δειγμάτων ήταν συχνά μια αποθαρρυντική εργασία για τις εκπληκτικές μας ομάδες πεδίου. Οι χιμπατζήδες ήταν σχεδόν όλοι μη συνηθισμένοι στην ανθρώπινη παρουσία, οπότε χρειάστηκε πολλή υπομονή, δεξιότητα και τύχη για να βρει κόπρανα χιμπατζή σε κάθε έναν από τους τόπους”, εξηγεί η Mimi Arandjelovic, συν-διευθύντρια του PanAf και επικεφαλής της μελέτης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα υποείδη χιμπατζήδων έχουν συνδεθεί, ή, πιθανότατα, επανασυνδέονται, για παρατεταμένες περιόδους κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης μέγιστης επέκτασης των αφρικανικών δασών. Αν και οι χιμπατζήδες διαχωρίστηκαν σε διαφορετικά υποείδη στο μακρινό παρελθόν τους, πριν από την αύξηση των πρόσφατων ανθρωπογενών διαταραχών, τα προτεινόμενα ειδικά για τα υποείδη γεωγραφικά εμπόδια ήταν διαπερατά από τη διασπορά των χιμπατζήδων.
“Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η μεγάλη ποικιλομορφία συμπεριφοράς που παρατηρείται στους χιμπατζήδες δεν οφείλεται συνεπώς στην τοπική γενετική προσαρμογή αλλά στηρίζεται στην συμπεριφορική ευελιξία, αναλόγως με τους ανθρώπους, για να ανταποκριθεί στις αλλαγές στο περιβάλλον τους”, σημειώνει ο Hjalmar Kuehl, συν-διευθυντής του PanAf και ερευνητής στο Γερμανικό Κέντρο Ολοκληρωμένης Έρευνας για τη Βιοποικιλότητα (iDiv).
Η ομάδα παρατήρησε επίσης σημάδια μείωσης της ποικιλομορφίας σε ορισμένες τοποθεσίες που φαίνεται να σχετίζονται με τις πρόσφατες ανθρωπογενείς πιέσεις. Στην πραγματικότητα, σε ορισμένες τοποθεσίες που οι ομάδες του PanAf επισκέφθηκαν βρήκαν καθόλου ή λίγους, χιμπατζήδες, παρά τις καταγραφές της παρουσίας τους τις τελευταίες δεκαετίες. “Αν και δεν ήταν κάτι μη προβλέψιμο, είμαστε απογοητευμένοι που βρήκαμε ήδη την επίδραση των ανθρώπινων επιπτώσεων σε ορισμένες περιοχές πεδίου όπου η γενετική ποικιλομορφία ήταν σημαντικά χαμηλότερη από ό, τι περιμέναμε”, δήλωσε ο Jack Lester, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Αυτά τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της γενετικής συνδεσιμότητας για τους χιμπατζήδες στην πρόσφατη ιστορία τους, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.
