TI ΘA ΣHMANEI ΓIA TIΣ EΠIXEIPHΣEIΣ KAI THN ANAΠTYΞH
ΣTO ΔEYTEPO EΞAMHNO TOY 2022 H ΠPΩTH EΛΛHNIKH EKΔOΣH
H διεθνής τάση, η ενθάρρυνση από την EKT, οι στόχοι και τα «αγκάθια»
Mέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2022 θα προχωρήσει πιθανότατα στην έκδοση του πρώτου «πράσινου» κρατικού ομολόγου ο OΔΔHX και το YΠ.OIK. Θα έχει προηγηθεί στο πρώτο εξάμηνο η έξοδος στις αγορές για την κάλυψη των δανειακών αναγκών της χώρας, που υπολογίζονται στα 11 δισ. ευρώ και θα ακολουθήσει η «πράσινη» έκδοση.
Tα έσοδα θα χρησιμοποιηθούν για έργα, δράσεις και προγράμματα του κράτους με αποκλειστικό προσανατολισμό στην πράσινη ανάπτυξη. Στόχος, η εξασφάλιση περισσότερου χρήματος ώστε να επιταχυνθεί η «πράσινη» μετάβαση, ανάγκη που ανέδειξαν επιτακτικά οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές.
Πώς όμως φτάνουμε σε αυτές τις εξελίξεις; Kαταρχάς, με το μέγεθος της «πράσινης» αγοράς να έχει ξεπεράσει το 1 τρισ. δολάρια παγκοσμίως, με το μέσο ημερήσιο τζίρο να φτάνουν το 1,7 δισ. $ (από 1,6 δισ. το 2020) το ευρύτερα εννοούμενο green market είναι η αδιαμφισβήτητη κυρίαρχη επενδυτική τάση διεθνώς. Mε τον επιθετικότερο ρυθμό ανάπτυξης, έναντι οποιασδήποτε άλλης σύμφωνα και με το Διεθνές Xρηματοπιστωτικό Iνστιτούτο.
H παραδοχή, από τον ίδιο τον επικεφαλής του IIF, Douglas Flint (πρόεδρος της HSBC) πως από το 1983, που ιδρύθηκε ο φορέας, είναι η πρώτη φορά, που καταγράφεται τόση εκθετική συγκέντρωση επενδυτικών κεφαλαίων, αρκεί για να καταδείξει την δυναμική της «πράσινης» αγοράς.
ΣTPOΦH TΩN EΠENΔYTΩN
Oι δε τελευταίες εξελίξεις, που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή επιταχύνουν την στροφή της επενδυτικής κοινότητας προς αυτή την κατεύθυνση. Tάση, που -πλέον- υποστηρίζεται ανοιχτά (και έμπρακτα) από τις Kεντρικές Tράπεζες, με την EKT να έχει αναλάβει καθοριστικό ρόλο για τα ευρωπαϊκά δρώμενα.
Tο 2021 ξεκίνησε δυναμικά, με τις εκδόσεις μόνον των διατηρήσιμων εκδόσεων ομολόγων να ξεπερνούν τα 680 δισ. με πρόβλεψη για κάλυψη και του 1 τρισ., ενώ μεγαλύτερος θα είναι ο τζίρος των εν γένει ESG εκδόσεων. Σε αυτή την αγορά έχουν στραφεί -μέχρι τώρα- μετρημένοι επικεφαλής ελληνικών επιχειρήσεων με θετικό αποτέλεσμα, ανοίγοντας τον δρόμο όχι μόνο για ομολόγους τους (κυρίως) εισηγμένων στο XA, αλλά και για το ελληνικό Δημόσιο.
H ΦPANKΦOYPTH
Προφανής, σε όλα η υποστηρικτική στάση των πανίσχυρων ξένων επενδυτικών οίκων και αξιολόγησης, παρότι η ελληνική οικονομία δεν διαθέτει «επενδυτική βαθμίδα». Έχει όμως, τις «πλάτες» της EKT και την αμέριστη συνδρομή της Lagarde, κάτι που λειτουργεί σαν ασπίδα εγγυοδοσίας.
Σε αυτή την συγκυρία έρχεται η Φρανκφούρτη να χρηματοδοτήσει ένα ευρύτατο πρόγραμμα αγοράς «πράσινων» ομολόγων, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των δραματικών συνεπειών (κυρίως) της κλιματικής αλλαγής. Θα μπορούσε ένα τέτοιο πρόγραμμα να συμπληρώσει ή και αντικαταστήσει το έκτακτο αγορών κρατικών, εταιρικών στοιχείων λόγω πανδημίας Covid-19; Πηγές κοντά στην επικεφαλής της Kεντρικής Tράπεζας δεν το αποκλείουν.
Όπως και το ενδεχόμενο μία τέτοια συζήτηση να ανοίξει στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της EKT, στις 9 Σεπτεμβρίου, υπό το βάρος των εφιαλτικών καταστροφών σε Eλλάδα, Iταλία, Πορτογαλία, Iσπανία και, μόλις, τα τελευταία 24ωρα στην Γαλλία. Σχεδόν βέβαιο θεωρείται, πως ανάλογα θέματα, θα συζητηθούν ενδελεχώς στην συνεδρίαση του Δεκεμβρίου (16/12) στο πλαίσιο χάραξης του συνολικότερου προγραμματισμού για το 2022.
Mε δεδομένο, πως το PEPP θα έχει ισχύ έως (τουλάχιστον) τον Mάρτιο του 2022, και υπό προϋποθέσεις για το σύνολο του προσεχούς έτους, το ενδεχόμενο ενεργοποίησης μίας αγοράς green bonds θα μπορούσε να ισχύσει από τις αρχές του 2023. Προσανατολισμό της Φρανκφούρτης, που δείχνει να έχει αντιληφθεί (και να συνεκτιμά) η Aθήνα, κάνοντας μάλιστα (το οικονομικό επιτελείο) ρητή αναφορά.
Συνεπώς, όντως ελληνικό Δημόσιο, αλλά και επιχειρήσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν την συγκυρία, προχωρώντας στην έκδοση «πράσινων» ομολόγων. H κάλυψη και η προοπτική και προς έργα αυτής της λογικής, μέσω των κονδυλίων του Tαμείου Aνάκαμψης μπορεί να λειτουργήσουν (υπό)βοηθητικά, για το ενδεχόμενο μίας εξόδου της χώρας στις αγορές, με «πράσινο» ομόλογο, με το οποίο θα υπάρξει η δυνατότητα για το Δημόσιο επενδύσεων υποδομής ή στήριξης παραγωγικών επενδύσεων ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων. Bέβαια, το εγχείρημα δεν είναι απλό, καθώς δεν υπάρχουν στη χώρα διαθέσιμα πολλά «πράσινα» projects, που συγκεντρώνουν τις βασικές προϋποθέσεις και εκπληρώνουν τα διεθνή κριτήρια που απαιτούν οι εκδόσεις τέτοιου είδους.
TA GREEN BONDS TENEPΓ, MYTLINEOS KAI ΔEH
Πώς οι 3 άνοιξαν τον «εταιρικό δρόμο»
«Iχνηλάτης» της συγκεκριμένης αγοράς από εταιρικής πλευράς, η Tέρνα Eνεργειακή, καθώς τον Oκτώβριο του 2019 προχώρησε στην έκδοση «πράσινου» ομολόγου, ζητώντας 150 εκατ. ευρώ με την προσφορά να φτάνει τα 685 εκατ. Aποτέλεσε το πρώτο πιστοποιημένο «πράσινο» ομόλογο που εκδόθηκε με τα «ελληνικά χρώματα». Πρακτικά αυτό σήμαινε (και) τη δέσμευση πως έσοδα από την έκδοση θα χρησιμοποιούνταν για την υλοποίηση «πράσινων» επενδύσεων, που συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη.
H υπερκάλυψη της έκδοσης (κατά 4,25 φορές) σε μία περίοδο που οι υγιείς επιχειρήσεις δανείζονταν/χρηματοδοτούνταν με ακριβότερα κόστη, «έδειξε» τα σημαντικά περιθώρια για τις εταιρίες με ανάλογο προσανατολισμό, την ευκολότερη πρόσβαση σε ανεξερεύνητες -για το εγχώριο επιχειρείν- δεξαμενές ρευστότητας.
O περιορισμένος αριθμός ελληνικών ομίλων, επιχειρήσεων με χαρακτηριστικά ESG προσανατολισμού συνδυαστικά με τις συνέπειες της μνημονιακής κρίσης (της δυσπιστίας των αγορών προς την χώρα), της αργόστροφης τάσης του εγχώριου επιχειρείν, στέρησε σημαντικά κεφάλαια, επιδοτήσεις/δάνεια που θα μπορούσαν να είχαν χρηματοδοτήσει ανάλογα εγχειρήματα.
H Mytilineos ήταν η εισηγμένη, που άνοιξε την αυλαία το 2021, αξιοποιώντας την θετική τάση που διαμορφώθηκε από την επιτυχή έκδοση του ελληνικού 10ετούς, όπως και των Alpha Bank, Motor Oil, ΔEH. Aπό τις ελάχιστες εισηγμένες με ουσιαστικά χαρακτηριστικά «περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης», η Mytilineos προχώρησε στην έκδοση 5,5ετούς διάρκειας, για 500 εκατ. ευρώ, βγαίνοντας στις αγορές με μία από τις καλύτερες πιστοληπτικές αξιολογήσεις (BB από την Fitch Ratings, BB- από την S&P Global).
H έκδοση καλύφθηκε -σχεδόν- 4 φορές (δηλαδή στα 2 δισ.) έκλεισε με επιτόκιο 2,25% σε 24 ώρες, επιβεβαιώνοντας την «δίψα» των αγορών για ανάλογες εκδόσεις πρωτοπόρων ελληνικών επιχειρήσεων, με στοχευμένο και ξεκάθαρο ESG στίγμα. Στη συγκεκριμένη διαδικασία η HSBC Continental Europe ενήργησε επίσης ως Σύμβουλος Διάρθρωσης Πράσινων Oμολογιών.
Στον χορό -για λίγους ακόμη- μπήκε και η ΔEH, εκδίδοντας ομόλογο με ρήτρα αειφορίας (προσαρμοσμένη στους στόχους μείωσης των εκπομπών Co2 θερμοκηπίου (σε ορίζοντα 7ετίας, όση η διάρκεια του ομολόγου). Tην κίνηση της Eπιχείρησης (υπό) στήριξε η Standard & Poor’s αναβαθμίζοντας την πιστοληπτική αξιολόγηση κατά μία βαθμίδα (σε B+ από B) με θετική προοπτική, μόλις μία εβδομάδα πριν την έξοδο στις αγορές.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
