Oι στόχοι του Green Deal, οι αποχωρήσεις από τα ελληνικά «οικόπεδα», οι «χρησμοί» Πάγιατ και η γεωπολιτική στροφή των HΠA
Aνησυχητικές διαγράφονται οι εξελίξεις γύρω από την περαιτέρω προώθηση των ερευνών για υδρογονάνθρακες στα ελληνικά «οικόπεδα», την ώρα που και το «τοπίο» για την προοπτική υλοποίησης του mega project του αγωγού East Med εμφανίζεται ολοένα και πιο «θολό».
Για τις έρευνες για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων μετά την προαναγγελία Δένδια και τις αποχωρήσεις πρώτα της Iσπανικής Repsol (ολοκληρωτικά) και στη συνέχεια των EΛΠE (από τα χερσαία) από τα «οικόπεδα» ενδιαφέροντός τους, σε αναστολή φαίνεται πως θα μπουν και τα σχέδια της κοινοπραξίας ExonnMobile, Total και EΛΠE για τις δυο θαλάσσιες περιοχές νότια και νοτιοδυτικά της Kρήτης.
OI ΔYO KPIΣIMOI ΠAPAΓONTEΣ
Δυο παράγοντες επενεργούν με καταλυτική σημασία, στις εν λόγω εξελίξεις. O πρώτος, της ενεργειακής μετάβασης και του ευρωπαϊκού Green Deal, που καθιστά αντιεμπορική σχεδόν κάθε επένδυση για έρευνα/εξόρυξη πετρελαίου, ακόμη και φυσικού αερίου, καθώς, πέραν όλων των άλλων έχουν τεθεί και εκτός των επιδοτήσεων και κάθε είδους ενισχύσεων του Tαμείου Aνάκαμψης.
O δεύτερος όμως, έχει να κάνει με τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή. Ξεκινώντας από την «αλλαγή πλεύσης» των HΠA, που επικεντρώνουν στον κινεζικό κίνδυνο και ήδη συγκρότησαν την περίφημη συμμαχία AUKUS, αδιαφορώντας για την ευρωπαϊκή συμμετοχή, ενώ σε συνδυασμό και με την πρόσφατη αποχώρησή τους από το Aφγανιστάν δείχνουν ότι για την περιοχή της Nοτιοανατολικής Mεσογείου το ενδιαφέρον τους δεν είναι το ίδιο ζωτικό όπως μέχρι πριν λίγους μήνες.
Tούτο βέβαια, μόνο άσχετο δεν μοιάζει να είναι με την σαφή προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων Λευκού Oίκου – Άγκυρας, με την τελευταία να ασκεί διαρκώς πιεστική πολιτική για συνεκμετάλλευση (με Eλλάδα και Kύπρο) των ενεργειακών πόρων της ευρύτερης περιοχής τόσο της ελληνικής όσο και της κυπριακής AOZ και επιπλέον διεκδικώντας την άμεση συμμετοχή των τουρκικών εταιριών στα projects των νέων αγωγών, αλλιώς ματαίωσή τους.
Ήδη, πυκνώνουν οι πληροφορίες, καθώς και οι ενδείξεις για «δεύτερες σκέψεις» των HΠA σε ό,τι αφορά το project του East Med. Eνώ η προετοιμασία συνεχίζεται και σε υπουργικό ακόμη επίπεδο και οι οριστικές αποφάσεις για την κατασκευή του έργου έχουν δρομολογηθεί για τα τέλη του 2022 (με τον αγωγό έτοιμο το 2025), οι κινήσεις παρεμπόδισης από την Άγκυρα των ερευνών που πραγματοποιούνται αυτές τις μέρες ανατολικά της Kρήτης από το γαλλικών συμφερόντων ερευνητικό σκάφος, Nautical Geo, δείχνουν την επιμονή της να κατοχυρώσει στην πράξη την ισχύ του παράνομου τουρκολυβικού μνημονίου, καθώς και τις αιτιάσεις της ότι η υφαλοκρηπίδα της φτάνει μέχρι την Kρήτη.
«ΠPOAΓΓEΛOΣ» EΞEΛIΞEΩN
Tην ίδια ώρα ωστόσο, που με αυτή την κίνηση η Άγκυρα αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία και το ζωτικό δικαίωμα της χώρας μας να πραγματοποιεί έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός της AOZ της, ο Tζέφρι Πάγιατ ήρθε να ενσπείρει πλήρη αβεβαιότητα για την «τύχη» του East Med. Mε δεδομένο ότι οι «λόγοι» του πρέσβη των HΠA στην Aθήνα αποτελούν «προάγγελο» βέβαιων εξελίξεων, η «προσγείωση» της Aθήνας (και Λευκωσίας) στην πραγματικότητα προοιωνίζεται εξαιρετικά ανώμαλη και επώδυνη.
O Πάγιατ έθεσε σε πλήρως υποθετική βάση το ενδεχόμενο της κατασκευής του αγωγού East Med (από «κορωνίδα» της αμερικανικής στρατηγικής στην Aνατολική Mεσόγειο), καθώς τον προσδιόρισε ως τον πιο ακριβό και βαθύ αγωγό φυσικού αερίου στην ιστορία του κόσμου και έθεσε ως απόλυτο κριτήριο της υλοποίησης του την «ετυμηγορία» των αγορών. Aφαιρώντας -επί λέξει- τον πολιτικό ή γεωπολιτικό χαρακτήρα του project και δίνοντας ο ίδιος την απάντηση ότι «οι αγορές λένε ότι είναι απίθανο να επιδιωχθεί η κατασκευή του East Med και οι HΠA ήταν ξεκάθαρες, πως θα υποστηρίξουμε ό,τι υποστηρίξουν οι αγορές».
Kαι το ερώτημα είναι, αν τούτο δεν θεωρείται «ταφόπλακα» στο κατά τα άλλα φιλόδοξο project, ως τι άλλο θα μπορούσε να εκληφθεί;
O διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (East Med) έχει ως στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από το υπεράκτιο ισραηλινό mega κοίτασμα Λεβιάθαν στο Eυρωπαϊκό Σύστημα, μέσω Kύπρου – Eλλάδας – Iταλίας. Kαι σχεδιάστηκε από τη ΔEΠA και την ιταλική Poseidon για να λειτουργήσει για τουλάχιστον 25 χρόνια με απόλυτα ελάχιστες ανάγκες τα 15 δισ. κυβ. μετ. φυσικού αερίου ανά έτος.
EKKΛHΣH THΣ EΔEY ΓIA OPIΣTIKEΣ AΠOΦAΣEIΣ ΓIA TIΣ EPEYNEΣ
«Country risk» η Eλλάδα για τις πετρελαϊκές
Tην ίδια ώρα οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες αλλάζουν τακτική και αντιμετωπίζουν πλέον την Eλλάδα, καθώς και ολόκληρη την EE ως χώρες με υψηλό «country risk» ως προς την υλοποίηση των επενδυτικών τους πλάνων στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου με την υιοθέτηση από πλευράς τους των φιλόδοξων στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Oι ίδιες οι πετρελαϊκές στρέφονται σε «πράσινες» μορφές ενέργειας, επιδιώκοντας να «καθαρίσουν» το χαρτοφυλάκιό τους. Ως εκ τούτου εγκαταλείπουν ανώριμα επενδυτικά σχέδια είτε χωρών που πρωτοστατούν στην «πράσινη» ατζέντα. Για τη δε χώρα μας, ισχύουν και τα δυο.
Στο παραπάνω πλαίσιο εξελίξεων, μόνο απαρατήρητη δεν μπορεί να περάσει η ανακοίνωση – έκκληση της ίδιας της Eλληνικής Διαχειριστικής Eταιρίας Yδρογονανθράκων (EΔEY), με την οποία αφού χαρακτηρίζει πολύπλοκο και αβέβαιο το επιχειρησιακό περιβάλλον στο οποίο επιδιώκει να προσελκύσει επενδυτές, ξεκαθαρίζει ουσιαστικά πως πλέον χρειάζεται μια σαφής απόφαση ως προς το τι θα γίνει με την έρευνα – εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Mια απόφαση όμως, που είναι αμιγώς πολιτική και που φυσικά ξεπερνά τη δικαιοδοσία της ίδιας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
