Επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν “την αιτία” που οδηγεί σε εξαιρετικά σπάνιες θρομβώσεις μετά το εμβόλιο της AstraZeneca για την Covid-19. Σύμφωνα με το BBC, η επιστημονική ομάδα – σε Κάρντιφ και ΗΠΑ – έχει δείξει με εξαιρετικές λεπτομέρειες το πώς μια πρωτεΐνη στο αίμα έλκεται από ένα βασικό συστατικό του εμβολίου.
Πιστεύουν ότι αυτό ξεκινά μια αλυσιδωτή αντίδραση, που περιλαμβάνει το ανοσοποιητικό σύστημα και η οποία μπορεί να καταλήξει σε επικίνδυνη θρόμβωση. Το εμβόλιο πιστεύεται ότι έσωσε περίπου ένα εκατομμύριο ζωές από την Covid.
Ωστόσο, οι ανησυχίες σχετικά με τις θρομβώσεις διαμόρφωσαν τον τρόπο με τον οποίο το εμβόλιο έχει χρησιμοποιηθεί σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης μιας εναλλακτικής λύσης που προσφέρεται σε άτομα κάτω των 40 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εκπρόσωπος της AstraZeneca τόνισε ότι οι θρόμβοι είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν λόγω μόλυνσης από τον Covid παρά από το εμβόλιο και ότι η πλήρης εξήγηση για το γιατί εμφανίζονται δεν έχει ακόμη τεκμηριωθεί: “Αν και η έρευνα δεν είναι οριστική, προσφέρει ενδιαφέρουσες ιδέες και η AstraZeneca διερευνά τρόπους για να αξιοποιήσει αυτά τα ευρήματα ως μέρος των προσπαθειών μας για την άρση αυτής της εξαιρετικά σπάνιας παρενέργειας”, πρόσθεσε.
Υπήρξαν δύο αρχικές ενδείξεις που μελέτησαν οι ερευνητές:
– Ο μεγαλύτερος κίνδυνος θρομβώσεων παρατηρήθηκε μόνο με ορισμένες από τις τεχνολογίες εμβολίων
– Άτομα με θρομβώσεις είχαν ασυνήθιστα αντισώματα που επιτίθενται σε μια πρωτεΐνη στο αίμα τους που ονομάζεται αιμοπεταλιακός παράγοντας τέσσερα.
Όλα τα εμβόλια προσπαθούν να παραδώσουν ένα απόσπασμα του γενετικού κώδικα του ιού της Covid στο σώμα, για να εκπαιδεύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το AstraZeneca χρησιμοποιούσε έναν αδενοϊό (συγκεκριμένα έναν ιό του κοινού κρυολογήματος από χιμπατζήδες) ως μικροσκοπικό “ταχυδρόμο”. Οι ερευνητές σκέφτηκαν ότι ο αδενοϊός μπορεί να συνδέεται με τους σπάνιους θρόμβους που εμφανίζονται σε μερικούς ανθρώπους. Έτσι χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία (cryo-EM) για να τραβήξουν εικόνες του αδενοϊού με λεπτομέρεια σε μοριακό επίπεδο.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το επόμενο στάδιο είναι η “άστοχη ανοσία”, αλλά αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί σε περαιτέρω έρευνα.
Πιστεύεται ότι το σώμα αρχίζει να επιτίθεται στον αιμοπεταλιακό παράγοντα τέσσερα αφού τον μπερδέψει και θεωρήσει ότι αποτελεί μέρος του ξένου αδενοϊού στον οποίο έχει κολλήσει. Έτσι, απελευθερώνονται αντισώματα στο αίμα, τα οποία συσσωρεύονται με τον παράγοντα τέσσερα αιμοπεταλίων και προκαλούν το σχηματισμό επικίνδυνων θρόμβων.
Ωστόσο, αυτό απαιτεί μια σειρά από ατυχή γεγονότα, τα οποία θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί οι θρόμβοι είναι τόσο σπάνιοι.
Αυτοί οι θρόμβοι, γνωστοί ως ανοσοθρομβωτική θρομβοπενία που προκαλείται από το εμβόλιο, έχουν συνδεθεί με 73 θανάτους από σχεδόν 50 εκατομμύρια δόσεις AstraZeneca που χορηγήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο.
“Δεν θα μπορούσατε ποτέ να προβλέψετε ότι θα είχε συμβεί και οι πιθανότητες είναι ελάχιστες, επομένως πρέπει να κοιτάμε το δάσος και όχι το δέντρο, δηλαδή τον αριθμό των ζωών που έχει σώσει αυτό το εμβόλιο”, δήλωσε ο καθηγητής Άλαν Πάρκερ, ένας από τους ερευνητές.
Η AstraZeneca είπε ότι το εμβόλιο πιστεύεται ότι έχει σώσει περισσότερες από ένα εκατομμύριο ζωές σε όλο τον κόσμο και έχει αποτρέψει 50 εκατομμύρια περιπτώσεις Covid.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αρνήθηκε να σχολιάσει την έρευνα.
Ο Δρ Γουίλ Λέστερ, σύμβουλος αιματολόγος στο University Hospitals Birmingham NHS Trust, επαίνεσε την “πολύ λεπτομερή” έρευνα λέγοντας ότι βοηθά στην εξήγηση του “πιθανότερου αρχικού βήματος” στη θρομβοπενία.
Και πρόσθεσε: “Πολλά ερωτήματα εξακολουθούν να παραμένουν αναπάντητα, συμπεριλαμβανομένου του εάν μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι από άλλους και γιατί η θρόμβωση είναι πιο συχνά στις φλέβες του εγκεφάλου και του ήπατος, αλλά αυτό μπορεί να έρθει με τον χρόνο και την περαιτέρω έρευνα”.
Η ερευνητική ομάδα ελπίζει ότι τα ευρήματά της μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των εμβολίων που βασίζονται στον αδενοϊό στο μέλλον για τη μείωση του κινδύνου αυτών των σπάνιων συμβάντων.
