Αν και οι αποφάσεις της Συνόδου της 26ης Οκτωβρίου έγιναν αποδεκτές με πανηγυρισμούς από την ελληνική πλευρά, καθώς αποφασίστηκε κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά το ήμισυ, τώρα αρχίζουν να φαίνονται οι πραγματικές διαστάσεις του κουρέματος.
Η συμφωνία για τη διαγραφή του χρέους φέρνει μαζί της τον βαρύ λογαριασμό ύψους 116 δισ. ευρώ δημοσιονομικής προσαρμογής για την περίοδο 2011-2014, στον οποίο λογαριασμό περιλαμβάνονται και οι αποκρατικοποιήσεις.
Επισημαίνεται ότι στη συμφωνία περί κουρέματος αναμένεται να επισημανθούν ακόμη πολλά σημεία τα οποία προς το παρόν μένουν ακόμη αδιευκρίνιστα.
Η ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Όπως προκύπτει από έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο απευθύνεται σε όλα τα κράτη-μέλη, η Ελλάδα θα πρέπει από το 2011 μέχρι και το 2014 να υλοποιήσει ένα τεράστιο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, ύψους 49,755 δισ. ευρώ (23% του ΑΕΠ).
Παράλληλα, θα πρέπει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ύψους 50 δισ. ευρώ, στο οποίο επιμένει η Επιτροπή. Τούτο παρά το γεγονός ότι χάθηκε ο στόχος για τα έσοδα 5 δισ. ευρώ το 2011 (εκτιμώνται τώρα στο 1,7 δισ. ευρώ για την Ε.Ε. και 1,1 δισ. από το ΔΝΤ.
Στο κείμενό της η επιτροπή επιμένει ότι θα πρέπει να εκποιηθεί κινητή και ακίνητη περιουσία ύψους 35 δισ. ευρώ έως και το τέλος του 2014. Στο ποσό αυτό προστέθηκαν από την ελληνική πλευρά μέτρα και επιπλέον έσοδα ύψους 15 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα «Helios» για την παραγωγή και εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο, και 16 δισ. ευρώ από τα κέρδη του Δημοσίου από την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Αποπληρωμή αυτόματα
Υπενθυμίζεται ότι με βάση το νόμο του 2010, τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις αποπληρώνουν αυτομάτως το δημόσιο χρέος. Η επαναγορά και διαγραφή μέρους του χρέους, ύψους περίπου 103 δισ. ευρώ, που θα παραμείνει στα χέρια ιδιωτών μετά τη διαγραφή του 50%, θα βοηθήσουν στην ταχύτερη μείωση της αποπληρωμής των υποχρεώσεων εξυπηρέτησής του, δηλαδή των τόκων, και κατά συνέπεια και οι αποκρατικοποιήσεις συμμετέχουν στην προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος.
Τα δημοσιονομικά μέτρα
Ωστόσο, αυτό που μοιάζει ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ετήσιο ύψος των μέτρων που έχει εγγράψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε αμιγώς δημοσιονομικά μέτρα, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 12,9%, δηλαδή από το 10,8% το 2010 στο 2,9% το 2014, που θα σημάνει και την επίσημη ολοκλήρωση και του μνημονίου 2 για την ελληνική οικονομία.
Στο κείμενό της, η Επιτροπή ανεβάζει τις αποκλίσεις του ελληνικού προγράμματος για το 2011, με βάση τα στοιχεία που ήταν διαθέσιμα μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου, στα 910 εκατ. ευρώ, ποσό που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, θα οδηγήσει σε μια απόκλιση του στόχου του ελλείμματος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 0,7% έως και 1,5%. Συνεπώς, η πρόβλεψη της Κομισιόν είναι ότι, παρά τα βαριά μέτρα που υιοθετήθηκαν από τον Αύγουστο και μετά, το έλλειμμα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, από το στόχο του 7,6% που ίσχυε ως και την αξιολόγηση του Ιουλίου, θα κυμανθεί από το 8,3% μέχρι και το 9,1%.
Συνολικές αποκλίσεις των στόχων εξετάζονται με βάση το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα, το οποίο αναθεωρεί προς τα κάτω το στόχο για τα έσοδα και προς τα πάνω το στόχο για τις δαπάνες. Με τα δεδομένα αυτά, οι εκτιμήσεις της Ε.Ε. δείχνουν μηδενική απόκλιση στις δαπάνες των ΔΕΚΟ, 10 εκατ. ευρώ στις λειτουργικές δαπάνες, 7 εκατ. ευρώ στις δαπάνες υγείας και απόκλιση μόνο 62 εκατ. ευρώ στα έσοδα του προϋπολογισμού, ενώ οι φαρμακευτικές δαπάνες ήταν χαμηλότερες του στόχου κατά 122 εκατ. ευρώ.
Υπερβάσεις
Εντοπίζονται όμως υπερβάσεις 440 εκατ. ευρώ στα κοινωνικά επιδόματα, 128 εκατ. ευρώ στη μισθολογική δαπάνη του Δημοσίου, 236 εκατ. ευρώ στους ειδικούς λογαριασμούς, 150 εκατ. ευρώ στις επενδυτικές δαπάνες. Στο κείμενο αναφέρεται ότι μέρος των αποκλίσεων θα αναπληρωθεί, φέτος, με τα πρόσθετα μέτρα που συμφωνήθηκαν και το υπόλοιπο θα αναπληρωθεί το 2012.
Τα 8 πράγματα που περιμένει η ΕΕ από την κυβέρνηση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει από την κυβέρνηση μέχρι το τέλος του έτους, την ενεργοποίηση μέχρι και τις εορτές των Χριστουγέννων ήδη συμφωνημένων παρεμβάσεων και συγκεκριμένα:
1. Την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού, που θα περιλαμβάνει όλες τις αναθεωρήσεις των στόχων για το ρυθμό ανάπτυξης, τα έσοδα, τις δαπάνες και, φυσικά, την κοστολόγηση των νέων μέτρων που υιοθετήθηκαν μέσω του πολυνομοσχεδίου, που ψήφισε πριν από λίγες το υπουργείο Οικονομικών. Παράλληλα, θα αναφέρονται αναλυτικά και κοστολογημένα τα μέτρα του 2012.
2. Την ενεργοποίηση του μέτρου της εργασιακής εφεδρείας. Αυτό θα απαιτήσει την έκδοση υπουργικών αποφάσεων που θα το επεκτείνουν το μέτρο σε όλη τη Γενική Κυβέρνηση, και την αποστολή επιστολών σε εργαζομένους που πρόκειται να μπουν σε εφεδρεία. Επίσης, θα πρέπει να αποσταλούν προσωπικές επιστολές προς τους υπαλλήλους όλων των υπουργείων και των φορέων που θα μπουν σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας, με τις οποίες θα τους ενημερώνει το κράτος για την εξέλιξη, τις νομοθετικές πράξεις για τα λουκέτα – συγχωνεύσεις στις μεγάλες ΔΕΚΟ (ΚΕΔ, ΕΤΑ, ΟΔΔΥ ΟΣΚ, ΕΡΤ κ.λπ.), αλλά και δεκάδες άλλες σημαντικές υπουργικές αποφάσεις. Πρέπει να ολοκληρωθούν έως τα μέσα Δεκεμβρίου, ως προαπαιτούμενο για την 7η δόση.
3. Την έκδοση υπουργικής απόφασης που αλλάζει τις προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης αναπηρίας, ώστε να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των δικαιούχων.
4. Την κατάρτιση νέας λίστας φαρμάκων, με στόχο τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.
5. Την έκδοση των σχετικών αποφάσεων για τις νέες αυξήσεις στα τέλη κυκλοφορίας, στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο θέρμανσης.
6. Την έκδοση υπουργικών αποφάσεων για τη ρύθμιση στα οφέλη για την υγεία, για τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, και την αύξηση των εισφορών επικουρικής σύνταξης για τους δικαιούχους και την περικοπή του ανώτατου ύψους τους.
7. Την νομοθέτηση της παρακράτησης για τη συλλογή του λεγόμενου «επιδόματος αλληλεγγύης», μέσω παρακράτησης του φόρου μισθωτών υπηρεσιών.
8. Την ψήφιση -πριν από το τέλος του χρόνου- του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, το οποίο θα πρέπει να έχει στόχο τη μείωση των φορολογικών αδικιών που υπάρχουν σήμερα στο ελληνικό σύστημα συλλογής φόρων. Θα πρέπει δηλαδή να θέτει νέους όρους, ώστε, σε συνδυασμό και με έναν αναβαθμισμένο και πιο αποτελεσματικό φοροεισπρακτικό μηχανισμό, να πληρώσουν φόρο και αυτοί που σήμερα δεν πληρώνουν. Στην κατεύθυνση αυτή, υπάρχουν σκέψεις για άνοιγμα βιβλίων στους αγρότες οι οποίοι σήμερα φορολογούνται με τεκμαρτά εισοδήματα.
Μέτρα 50 δισ. έως το 2014
Τα μέτρα αυτά θα πρέπει όχι μόνο να ψηφιστούν, αλλά τα περισσότερα από αυτά να έχουν και ένα πρώτο δημοσιονομικό αποτέλεσμα (για παράδειγμα το νέο μισθολόγιο αναμένεται να έχει αποτέλεσμα 115 εκατ. ευρώ μέσα στο 2011), πριν από το τέλος του χρόνου, και θα αποτελέσουν τη βάση για να χτιστούν και τα μέτρα που θα έρθουν τα επόμενα χρόνια, τα οποία θα φτάσουν περίπου τα 50 δισ. ευρώ μέχρι και το τέλος του 2014. Με βάση τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το βαρύ πρόγραμμα για την Ελλάδα προβλέπει:
-Μέτρα ύψους 17.065 εκατ. ευρώ (7,8% του ΑΕΠ) για το 2011.
-Μέτρα ύψους 14.916 εκατ. ευρώ (7 % του ΑΕΠ) για το 2012.
– Μέτρα ύψους 11.390 εκατ. ευρώ (5,3% του ΑΕΠ) για το 2013.
– Μέτρα ύψους 6.385 εκατ. ευρώ (2,9% του ΑΕΠ για το 2014.
Το πρόγραμμα για το 2013 και το 2014 θα αρχίσει να απασχολεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και την ελληνική κοινωνία στην επόμενη επιθεώρηση που αναμένεται να θεσμοθετήσει και τη μόνιμη παρουσία της τρόικας στην Ελλάδα.
Πριν συμφωνηθούν οι πηγές από τις οποίες θα προέλθουν νέοι πόροι για τη μείωση του ελληνικού ελλείμματος θα πρέπει πρώτα να υπάρχουν σαφέστερες ενδείξεις για το ρυθμό ανάπτυξης αλλά και για τα αποτελέσματα των μέτρων που έχουν ήδη υιοθετηθεί.
Νέο φορολογικό
Στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο εξετάζεται η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών από το πρώτο ευρώ, με την πλήρη κατάργηση του αφορολόγητου ορίου, με παράλληλη αύξηση της παρακράτησης φόρου από το 20% στο 25%.
