Καμία επικουρική σύνταξη δεν θα μειωθεί κάτω από το 20% του συντάξιμου μισθού, ενώ οι μειώσεις θα αφορούν μόνο τα ελλειμματικά ταμεία και τις συντάξεις που υπερβαίνουν αυτό το ποσοστό. Η ενοποίηση των πέντε επικουρικών ταμείων σε ένα θα γίνει από την 1η Ιουλίου του 2012, αφού προηγηθεί η ολοκλήρωση της σχετικής αναλογιστικής μελέτης.
Τα βασικά σημεία του Υπουργείου Εργασίας για τις επικουρικές συντάξεις
1. Πλήρης ενοποίηση, διοικητική και ασφαλιστική των 5 ταμείων επικουρικής ασφάλισης μισθωτών (ΕΤΕΑΜ, ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΙΤ, ΤΑΥΤΕΚΩ και ΕΤΑΤ), και των αντίστοιχων κλάδων και αυτοτελών τομέων. Η ενοποίηση προβλέπεται να γίνει την 1/7/2012 και αφού προηγηθεί η ολοκλήρωση της σχετικής αναλογιστικής μελέτης.
2. Μείωση των επικουρικών συντάξεων στα ταμεία που παρουσιάζουν ελλείμματα και ταυτόχρονα καταβάλλουν συντάξεις που υπερβαίνουν το 20% των συντάξιμων αποδοχών. Στόχος θα πρέπει να είναι η αποτροπή ελλειμμάτων από το 2014 και μετά. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να γίνουν σεβαστές, στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, οι προσδοκίες των ασφαλισμένων, με βάση και τις δυνατότητες του κάθε ταμείου. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να διαμορφωθεί ενιαίο ποσό σύνταξης για όλα τα ταμεία ή ενιαίες οριζόντιες περικοπές. Θα διαφοροποιηθούν ανάλογα με το ύψος της σύνταξης και τις οικονομικές δυνατότητες, όπως αυτές αποτυπώνονται στις μελέτες και στα σημερινά οικονομικά και περιουσιακά στοιχεία των ταμείων.
3. Καμία μείωση σε συντάξεις που αντιστοιχούν στο 20% του συντάξιμου μισθού και επομένως και καμία μείωση για τους νέους ασφαλισμένους (από 1/1/1993 και μετά). Εάν δεν προχωρήσουμε σήμερα σε παρεμβάσεις, οι μελλοντικοί συνταξιούχοι κυρίως οι νέοι, είναι αμφίβολο εάν θα πάρουν επικουρική σύνταξη και στην καλύτερη περίπτωση η σύνταξη τους θα είναι στο 1/3 της σημερινής καταβαλλόμενης σύνταξης.
4. Ενοποίηση σε έναν «κουμπάρα» όλων των περιουσιακών στοιχείων των ενοποιημένων ταμείων και τομέων και ενίσχυση της δυνατότητας για μία επαγγελματική και αποτελεσματική αξιοποίησή της, με την μεγαλύτερη ασφάλεια και απόλυτη διαφάνεια. Η «προίκα» με την οποία συμμετέχει το κάθε ταμείο, αλλά και η γενικότερη οικονομική του κατάσταση, λαμβάνεται υπόψη για το ύψος των συντάξεων των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων στο ενοποιημένο ταμείο.
5. Συμμετοχή του νέου ταμείου στο πρόγραμμα ενίσχυσης της περιουσίας των ταμείων, σε αντιστάθμισμα των όποιων απωλειών προκύψουν από την διαδικασία ανταλλαγής των ομολόγων (P.S.I.).
6. Διασφάλιση όλων των κοινωνικών πόρων για την ενίσχυση του νέου ταμείου προς όφελος όλων των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων (3,5 εκατ. περίπου ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι).
7. Μεταφορά του πόρου από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης που αντιστοιχεί στις επικουρικές συντάξεις, στο νέο ενιαίο ταμείο ως έσοδο αντί της κατάθεσης του στο ΑΚΑΓΕ.
8. Διευθέτηση του πραγματικού χρέους του ΙΚΑ προς το ΕΤΕΑΜ (αντί των 2,8 δισ. ευρώ στα 4,5 δισ. ευρώ που εκτιμάται) και απόδοση του σε ετήσιες δόσεις κατά τα πρότυπα του Νόμου 3655/2008 (15 δόσεις).
9. Ενιαίος τρόπος υπολογισμού συντάξεων για τους νέους ασφαλισμένους (που ισχύει και σήμερα) και σύσταση ατομικών μερίδων για όσους ασφαλίστηκαν από 1/1/2001 και μετά. Ενίσχυση της ανταποδοτικής σχέσης εισφορών-παροχών, αλλά και ενίσχυση των συντάξεων από το μέρισμα που προκύπτει από τις προσόδους της περιουσίας.
10. Δυνατότητα στους φορείς των ασφαλισμένων να εξαιρεθούν από την ενοποίηση και να διατηρήσουν τα ταμεία τους και τους τομείς τους ως αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία, Ν.Π.Ι.Δ. ή Επαγγελματικά Ταμεία. Μέχρι 30/6/2012 με απόφαση όχι των Δ.Σ. των Ταμείων, αλλά της αντιπροσωπευτικότερης οργάνωσης των ασφαλισμένων, μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεση τους από το ενιαίο ταμείο. Παράλληλα μέχρι τέλος του 2012 μπορούν να ενταχθούν στο ενιαίο ταμείο με την ίδια διαδικασία και όσα από τα ταμεία δεν περιλαμβάνονται στο αρχικό σχήμα ακόμη, όμως και όσα εξαιρέθηκαν με αίτηση τους πριν την 1/7/2012. Η ασφάλιση και στα ταμεία αυτά θα συνεχίσει να είναι υποχρεωτική, ενώ για το επίπεδο των συντάξεων δεν θα παρεμβαίνει το κράτος. Η μόνη εποπτεία που θα ασκείται θα είναι από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή, στα πλαίσια των κανόνων που υπαγορεύονται για την διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας.
Τα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου σχεδίου
1. Η διασφάλιση του κοινωνικού χαρακτήρα της επικουρικής ασφάλισης και της βιωσιμότητας των ταμείων, μέσα από την αποτελεσματική λειτουργία, την εξασφάλιση των πόρων και τη σωστή αξιοποίηση τους.
2. Η εξασφάλιση των επικουρικών συντάξεων για τις σημερινές και τις επόμενες γενιές και μάλιστα σε επίπεδα πολύ υψηλότερα (μέχρι και διπλάσια), εκείνων που προκύπτουν από ένα αυστηρά ανταποδοτικό σύστημα. Δηλαδή, κανένας συνταξιούχος δεν θα πάρει και τώρα και στο μέλλον, σύνταξη μικρότερη από εκείνη που αντιστοιχεί στα χρήματα που αντιστοιχούν στις εισφορές από τον ίδιο και την επιχείρηση, και μάλιστα αξιοποιημένα με το καλύτερο δυνατό μοντέλο.
3. Η διατήρηση και ενίσχυση της αυτοτέλειας και της βιωσιμότητας του 2ου βασικού πυλώνα της ασφάλισης, μετά τον 1ο πυλώνα που είναι η κύρια σύνταξη και η εξασφάλιση αξιοπρεπών συντάξεων για το σύνολο των συνταξιούχων της χώρας μας.
Το υπουργείο Εργασίας σημειώνει πως χωρίς μία ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση στο χώρο της επικουρικής ασφάλισης, οι συνέπειες θα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τους συνταξιούχους και μάλιστα άμεσα. Μέχρι σήμερα έχουν ενοποιηθεί 19 ταμεία στο ΕΤΕΑΜ λόγω αδυναμίας να καταβάλλουν τις συντάξεις (τα 5 ταμεία τα τελευταία 4 χρόνια) τώρα κινδυνεύει το μεγάλο ταμείο, το ΕΤΕΑΜ.
Για να αντέξει το κάθε ταμείο μόνο του, θα χρειασθούν δραματικές περικοπές που θα είναι υπερδιπλάσιες εκείνων που απαιτούνται στο πλαίσιο του ενιαίου ταμείου.
Το παραπάνω πλαίσιο έχει συζητηθεί με τους φορείς-εκπροσώπους των ασφαλισμένων, οι οποίοι προσεγγίζουν κατ’ αρχήν θετικά αυτό το σχεδιασμό.
Όλες οι εναλλακτικές προτάσεις θα συζητηθούν, προκειμένου να υπάρξει η ευρύτερη δυνατή συμφωνία, αλλά και οι ηπιότερες δυνατές επιπτώσεις για τους ασφαλισμένους.
