Οι απαιτήσεις του βρετανικού ομίλου και η σκληρή στάση της Largo
Το «ναυάγιο» της συγχώνευσης Vodafone – Wind, έβαλε τίτλους τέλους στον πιο πολυσυζητημένο επιχειρηματικό «γάμο», που θα άλλαζε ριζικά τα δεδομένα στην ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά. Ποιοι όμως ήταν οι πραγματικοί λόγοι της διακοπής των συζητήσεων, όταν την περασμένη μόλις εβδομάδα, δημοσιεύματα ξένων εφημερίδων και πρακτορείων, έκαναν λόγο για οριστική επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών;
Πίσω από το «ναυάγιο» του deal υπάρχει εξαιρετικά ενδιαφέρον παρασκήνιο, που ανατρέπει πολλά δεδομένα. Στελέχη της αγοράς, που γνωρίζουν πολύ καλά πρόσωπα και πράγματα, υποστηρίζουν ότι, πέρα από την επίσημη αιτία που προβλήθηκε και που αφορούσε στο μπλόκο που διαφαινόταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δύο από τα βασικά αίτια της ακύρωσης της συμφωνίας ήταν: Πρώτον, ο υψηλός δανεισμός της Vodafone και η απαίτηση της μητρικής να έχει το μάνατζμεντ της νέας εταιρείας. Δεύτερον, η άρνηση των ομολογιούχων της Largo Limited, που ελέγχει τη Wind, να «χάσουν» την εταιρεία, η επένδυση στην οποία ξεπερνάει το 1,5 δις ευρώ, χωρίς να τα πάρουν πίσω! Κι αν όχι όλα, τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος από αυτά.
Σ’ αυτά τα δύο σημεία «πάτησαν» κυρίως οι δύο πλευρές και είχαν μετατρέψει τις συζητήσεις που έκαναν οι βασικοί μέτοχοι σε θρίλερ, με τους διευθύνοντες συμβούλους της Vodafone Ελλάς Γλαύκο Περσιάνη και της Wind Hellas Νάσο Ζαρκαλή, να μη μπορούν να κάνουν τίποτε περισσότερο από το να παρακολουθούν. Άλλωστε επί της ουσίας και οι δυο ποτέ δεν πίστεψαν στην υλοποίηση της συμφωνίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ουδέποτε ο κ. Περσιάνης τοποθετήθηκε πάνω στο θέμα, ενώ ο κ. Ζαρκαλής, τον περασμένο Νοέμβριο είχε σχολιάσει ως θετική εξέλιξη την πιθανή συγχώνευση, αλλά επίμονα ανέφερε ότι «αλίμονο αν εφησυχάσουμε».
Είναι προφανές βέβαια ότι ένα σοβαρό εμπόδιο για την υλοποίηση της συγχώνευσης, ήταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι επαφές που έγιναν οδήγησαν τις δύο πλευρές στο συμπέρασμα ότι πολύ δύσκολα οι Βρυξέλλες θα έδιναν το «πράσινο» φως, καθώς θεωρούσαν ότι μία συμφωνία θα είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία μιας αγοράς κινητής τηλεφωνίας με μόλις δύο παίκτες. Αυτό, θα δημιουργούσε προηγούμενο και ήταν βέβαιο ότι θα ακολουθούσαν τουλάχιστον 4 – 5 αντίστοιχες συμφωνίες σε άλλα κράτη – μέλη. Άτομα που γνωρίζουν τις πρακτικές της Ε.Ε. τονίζουν ότι επιθυμεί οι μεγάλες αγορές να έχουν 4 παρόχους κινητής τηλεφωνίας και οι μικρότερες, όπως η ελληνική τουλάχιστον 3.
Αυτή η εξέλιξη βόλευε τις δύο εταιρείες, ώστε να προβούν σε μια λακωνική ανακοίνωση για την διακοπή των συνομιλιών και να αφήσουν να εννοηθεί ότι η αιτία της ακύρωσης της συγχώνευσης ήταν η Ε.Ε.
Αγεφύρωτες διαφορές
Οι συζητήσεις των βασικών μετόχων Vodafone και Wind ξεκίνησαν τον περασμένο Αύγουστο με μοναδικό κριτήριο προσέγγισης να είναι η συνεχιζόμενη ύφεση της ελληνικής αγοράς κινητής τηλεφωνίας που καταγράφει συνολική πτώση εσόδων 40% την τελευταία τριετία, με τον τζίρο να εκτιμάται στα 2,7 δις ευρώ, από τα 4,3 δις ευρώ το 2008, 3,8 δις το 2009 και 3,2 δις το 2010.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι μια συνένωση θα απέφερε μείωση του λειτουργικού κόστους, που είναι κοινός στόχος, όμως η πορεία των διαπραγματεύσεων ανέδειξε αγεφύρωτες διαφορές.
Η πρώτη διαφωνία που προέκυψε (την οποία είχε αναδείξει αποκλειστικά η Deal) ήταν σχετική με τα τελικά ποσοστά που θα είχαν στην κοινή εταιρεία. Η Vodafone, με βάση το μερίδιο αγοράς που ανέρχεται στο 30% και το μέγεθός της, ήθελε να έχει γύρω στο 60% και το μάνατζμεντ, ενώ είχε ζητήσει η συμφωνία να γίνει με ανταλλαγή μετοχών και όχι με καταβολή μετρητών. Από εκεί ξεκίνησε το χάσμα που χώριζε τις δύο πλευρές. Οι ομολογιούχοι της Largo, ούτε που ήθελαν να ακούσουν για ποσοστό μικρότερο του 45%, ενώ απαίτησαν από κοινού άσκηση του μάνατζμεντ.
Πρόσωπα που γνωρίζουν «από μέσα» την πορεία των διαπραγματεύσεων, αναφέρουν ότι η Largo πρόβαλε ως μεγάλο εμπόδιο στη συμφωνία τα υψηλά δάνεια της Vodafone Ελλάδος, σε αντιδιαστολή με τον μηδενικό δανεισμό της Wind. Τον περασμένο Μάρτιο οι δανειακές υποχρεώσεις της Vodafone ανερχόταν στα 747 εκατ. ευρώ έναντι 577,2 εκατ. ευρώ το 2010. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, οι ομολογιούχοι της Wind ζήτησαν να καλυφθούν τα δάνεια από την μητρική Vodafone Group, ώστε να μπορούν να μιλούν ισότιμα. Κάτι τέτοιο βέβαια δε έγινε δεκτό, καθώς η ηγεσία του βρετανικού ομίλου, δεν φαινόταν διατεθειμένη να κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση. Έτσι επήλθε η πρώτη μεγάλη ρήξη.
Ανεξήγητη απροθυμία
Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι από την πλευρά της Largo υπήρχε μια ανεξήγητη απροθυμία για συζητήσεις και ότι επεδίωκαν τη ρήξη παρά τη συμφωνία. Γι’ αυτό και οι διαπραγματεύσεις ουσιαστικά σταμάτησαν από τον περασμένο Οκτώβριο και περιορίζονταν σε κάποιες αραιές τηλεφωνικές επαφές. Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι οι ομολογιούχοι των έξι funds που αποτελούν την Largo δεν είχαν κοινή γραμμή, με τους περισσότερους να διαφωνούν με την συγχώνευση και μάλιστα με ανταλλαγή μόνο μετοχών. Το ζητούμενο για τη Largo λέγεται ότι, σε περίπτωση που προχωρούσαν οι συζητήσεις, να γινόταν σε επίπεδο καταβολής μετρητών, ώστε να καλύψουν ένα μέρος τουλάχιστον από όσα έχουν δώσει για τη Wind.
Η εταιρεία μπορεί να μην έχει δάνεια, αλλά οι μέτοχοι που έχουν δημιουργήσει την Largo, προχώρησαν σε δύο αναδιαρθρώσεις των δανείων 1,8 δις της Wind Hellas μέσα σε ένα διάστημα δύο ετών. Παράλληλα έχουν επενδύσει επιπλέον 420 εκατ. ευρώ, έχουν απωλέσει τουλάχιστον 800 εκατ. ευρώ από τα ομόλογα, κατέβαλαν 93 εκατ. ευρώ για να ανανεώσουν την άδεια για τη χρήση του φάσματος συχνοτήτων και σχεδιάζουν να δαπανήσουν 300 εκατ. ευρώ (έχουν ήδη καταβάλει κάποια ποσά) για επενδύσεις στο δίκτυο την επόμενη τριετία.
Με μια τέτοια επένδυση, όπως εκτιμούν στελέχη της αγοράς, θα ήταν αδύνατον να θελήσουν να χάσουν την αυτονομία τους, χωρίς να κερδίσουν τίποτε σε ρευστό.
Η ανατροπή της συγχώνευσης πάντως Vodafone – Wind φαίνεται να ευνοεί τον leader του κλάδου, την Cosmote, (που κατέχει μερίδιο αγοράς 48%) παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΟΤΕ –Cosmote Μιχάλης Τσαμάζ είχε εκφράσει την αισιοδοξία του για την έγκριση της συνένωσης των δύο ανταγωνιστριών εταιρειών.
Χωρίς μεγάλο αντίπαλο στο πεδίο του ανταγωνισμού στην τηλεπικοινωνιακή αγορά, η Cosmote προφανώς νιώθει μεγαλύτερη σιγουριά για επικράτηση στον ανταγωνισμό στην ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά.
Θέλουν να πουλήσουν;
Η στάση των ομολογιούχων της Largo στην πορεία των συζητήσεων με τη Vodafone προκάλεσε πολλά ερωτηματικά στην αγορά. Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι τα ποσά που έχουν επενδύσει στη Wind είναι αρκετά υψηλά και ότι θέλουν να αποχωρήσουν κάποια στιγμή, καθώς δεν είναι οι ίδιοι πάροχοι, αλλά οικονομικοί επενδυτές που επιδιώκουν κέρδη από τις κινήσεις τους. Κάτι που σημαίνει πως έχουν στο μυαλό τους την έξοδο από την συγκεκριμένη επένδυση.
Αρκεί να βρεθεί αγοραστής που θα καλύψει το μεγάλο ποσό του 1,5 και άνω δις που έχουν επενδύσει και δεν θέλουν να χάσουν.
Τις υπόνοιες για το ενδεχόμενο αυτό, ήρθε να επιβεβαιώσει το δημοσίευμα των «Financial Times», σύμφωνα με το οποίο τρία επενδυτικά funds πολιορκούν τη Wind Hellas, Μάλιστα αναφέρεται ότι δεν πρόκειται απλώς για φιλολογικό ενδιαφέρον, αλλά ότι ήδη έγιναν κάποιες πρώτες επαφές ανάμεσα σε εκπροσώπους τους που είχαν έρθει πρόσφατα στην Αθήνα και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Wind Hellas, Νάσο Ζαρκαλή. Η είδηση δεν επιβεβαιώθηκε από την πλευρά της ελληνικής εταιρείας, αλλά ούτε και διαψεύστηκε.
Που καθιστά προφανές ότι υπάρχει ενδιαφέρον για την εξαγορά της Wind Hellas, το οποίο πιθανότατα προήλθε από την αναζήτηση ενδιαφερόμενων από την Largo.
Τα φέσια των 130 εκατ. ευρώ και ο… χρησμός Τσαμάζ
Η επόμενη μέρα του ναυαγίου του deal Vodafone – Wind βρίσκει τους παράγοντες της αγοράς κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, να αναρωτιούνται ποιες θα είναι οι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις από αυτό, σε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία. Το στίγμα άλλωστε το είχε δώσει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΟΤΕ – Cosmote Μιχάλης Τσαμάζ, ο οποίος είχε πει: «Αν δεν εγκριθεί συγχώνευση Vodafone – Wind, πολύ σύντομα η Ελλάδα θα έχει μία ακόμη πτωχευμένη εταιρία». Για ποιον «χτυπάει η καμπάνα» είναι άγνωστο, ωστόσο είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, παρά τις διαφορετικές απόψεις που έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η συνεχιζόμενη ύφεση, που έχει προκαλέσει μεγάλη πτώση στην αγορά κινητής τηλεφωνίας, επιφέρει δυσοίωνες προβλέψεις για το 2012, ενώ πλήττει και την σταθερή τηλεφωνία. Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ΟΤΕ – Cosmote, Vodafone, Wind, Cyta, On Telecoms, είναι τα φέσια που τους έχουν «φορέσει» δεκάδες χιλιάδες συνδρομητές, που αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς και τα οποία ανέρχονται για το 2011 στα 130 εκατ. ευρώ, από 118 εκατ. ευρώ που ήταν το 2010.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, τα χρέη από τους συνδρομητές έφτασαν το 2011 στο 4% του συνολικού τζίρου τους. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην σταθερή τηλεφωνία (ΟΤΕ, Hol, Forthnet, Cyta κ.λ.π.) καθώς τα χρέη ανέρχονται σε πολλές δεκάδες εκατομμύρια. Βάσει των στοιχείων περισσότεροι από 10.000 συνδρομητές, εγκαταλείπουν στο σταθερό τηλέφωνο και πολλοί από αυτούς καταφεύγουν στην καρτοκινητή.
Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα οι εταιρείες του κλάδου, ετοιμάζουν ένα τηλεπικοινωνιακό «Τειρεσία», καθώς φοβούνται ότι το πρόβλημα μέσα στο 2012 θα επιδεινωθεί.
Όλες οι εταιρείες βρίσκονται σε συζητήσεις για την συγκρότηση του «Τειρεσία», καθώς εξαιτίας της μη ύπαρξης τέτοιου ελεγκτικού μηχανισμού, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο των συνδρομητών που μετακινούνται από εταιρία σε εταιρία, επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς, αφήνοντας πίσω τους ανεξόφλητα χρέη.
WIND HELLAS: Mπορεί να δώσει λύσεις η Forthnet;
Η Wind, από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησαν οι συνομιλίες δεν άλλαξε το επιχειρηματικό και επενδυτικό της πλάνο σε μια προσπάθεια να φύγει από τη μέγγενη των σχετικά μικρών πωλήσεων (3η θέση).
Το περασμένο καλοκαίρι ξεκίνησε το νέο επενδυτικό πλάνο της Wind των 300 εκατ. ευρώ σε διάστημα τριετίας, αναθέτοντας στην κινέζικη Huawei, τον πλήρη εκσυγχρονισμό του δικτύου της, που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομών στη χώρα. Μέσα στα πλάνα του 2012 περιλαμβάνεται η περαιτέρω στρατηγική στις υπηρεσίες data, προωθώντας τη χρήση των smartphones.
Ο διευθύνων σύμβουλος Νάσος Ζαρκαλής πάντως, διαβλέποντας τους κινδύνους και αναγνωρίζοντας το δύσκολο περιβάλλον στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας, δίνει ειδικό βάρος σε συνέργιες. Πέρα από την χρήση κοινού δικτύου με την Vodafone, που θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα προχωρήσει, ο κ. Ζαρκαλής έχει ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με τη Forthnet, η οποία έχει κάνει εδώ και καιρό πρόταση στη Wind. Kάτι που σύμφωνα με στελέχη της αγοράς δεν αποτελεί και την καλύτερη δυνατή επιλογή λόγω και των τεράστιων προβλημάτων της Forthnet.
Πάντως οι μέτοχοι της Forthnet, μετά το ναυάγιο του deal με την Hol, στράφηκαν προς τη Wind, θέλοντας να μπουν στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας, είτε σε μετοχικό επίπεδο (όπως στην περίπτωση Hol – Vodafone) είτε ως εικονικός πάροχος. Οι συζητήσεις των δύο εταιρειών έχουν προχωρήσει και παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα υπάρξει συμφωνία μέσα στο 2012. Ίδωμεν!
VODAFONE ΕΛΛΑΣ: Bγάζει τα λεφτά της εκτός Eλλάδος
Αναταραχή επικρατεί στη Vodafone Ελλάς. Όχι από την εξέλιξη στην υπόθεση «συγχώνευση με τη Wind» από την οποία δεν θεωρούν τα στελέχη ότι βγήκε «τραυματισμένη», αλλά από την τακτική που ακολουθεί η μητρική εταιρεία. Σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή της Vodafone Group Andy Halford, η εταιρεία βγάζει «κάθε απόγευμα» τα λεφτά από τις δραστηριότητες στην Ελλάδα και άλλες αγορές στη Βρετανία, καθώς φοβάται την κρίση χρέους. Μάλιστα έριξε και τη «βόμβα», ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο τιμολόγησης σε διαφορετικό νόμισμα, αν χρειαστεί! Η Vodafone Ελλάς πάντως βελτίωσε οριακά την πελατειακή της βάση το εξάμηνο του 2011 και τις ταμειακές ροές, που μείωσαν τις ζημιές των 34 εκατ. του τριμήνου.
Ο διευθύνων σύμβουλος Γλαύκος Περσιάνης από την άλλη πλευρά, δεν δείχνει να ανησυχεί ιδιαίτερα, καθώς θεωρεί ότι έχει ισχυρή υποστήριξη, για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της ύφεσης στην ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά. Κι αυτό το στηρίζει στο γεγονός ότι η Vodafone Group, πριν από λίγες εβδομάδες επένδυσε 168,5 εκατ. ευρώ στην εταιρεία της στην Ελλάδα, για την παροχή τεχνολογικών πρωτοποριακών υπηρεσιών στους καταναλωτές της. Παρά την διακοπή των συζητήσεων με τη Wind ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι, με πρωτοβουλία της Vodafone, οι δύο εταιρείες μπορεί να προχωρήσουν στην κοινή χρήση των δικτυακών υποδομών, σε μια προσπάθεια να περικόψουν το κόστος.
Η Vodafone πάντως φαίνεται να ποντάρει ιδιαίτερα στη συνεργασία με τη Hol, στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας ελέγχει το 18%. Η συνεχιζόμενη αύξηση των πελατών στην αγορά LLU της Hol, έχει ικανοποιήσει τη μητρική Vodafone, που φέρεται διατεθειμένη να συμμετάσχει κεφαλαιακά στο ποσοστό που της αναλογεί, στις επενδύσεις που θέλει να κάνει ο Σωκράτης Κόκκαλης με τη Hol και τις άλλες εταιρείες του στο δίκτυο οπτικών ινών.
