Σε καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης εισέρχονται όλα τα επαγγέλματα, που άνοιξαν με τον νόμο 3919/11, καθώς, σύμφωνα με γνωμοδότηση – βόμβα του Συμβουλίου της Επικρατείας έχουν παύσει να ισχύουν από τον περασμένο Ιούλιο όλοι οι νομοθετικοί περιορισμοί για τον αριθμό των εισερχομένων σε κάθε κλάδο, τις κατώτατες αμοιβές. τις γεωγραφικές απαγορεύσεις κ.λπ., που προέβλεπε κάθε επάγγελμα.
«Μπλοκάροντας» ως μη νόμιμο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που επιχειρούσε την απελευθέρωση του επαγγέλματος του ορκωτού εκτιμητή, το ΣτΕ δέχθηκε ότι από 2-7-11 (οπότε όφειλαν να έχουν εκδοθεί όλα τα διατάγματα για εξαιρέσεις από το «άνοιγμα» του ν. 3919) έχουν πλέον αρθεί όλοι οι περιορισμοί που είναι αντίθετοι στον ν. 3919.
Και αφού έχει εκπνεύσει η σχετική προθεσμία (2-7-11), μέσα στην οποία μπορούσαν να διατηρηθούν μέσω ΠΔ κάποια ειδικά καθεστώτα και εξαιρέσεις (έστω με ηπιότερη μορφή) για λόγους δημοσίου συμφέροντος, αυτό δεν μπορεί πλέον να γίνει με ΠΔ και η έκδοση ενός τέτοιου ΠΔ δεν είναι νόμιμη.
Αυτό σημαίνει ότι όλα τα επαγγέλματα, πλην εκείνων που ρυθμίστηκαν με το ν. 3919/11 (δικηγόρων, μηχανικών, συμβολαιογράφων κ.λπ.), έχουν χάσει πλέον το τρένο για να μπορέσουν να «μπλοκάρουν» το άνοιγμά τους ως προς τον αριθμό των εισερχομένων, τα κατώτερα όρια αμοιβών – τιμής υπηρεσιών και διάφορες άλλες απαγορεύσεις που σχετίζονται με την άσκηση επαγγέλματος σε άλλα γεωγραφικά διαμερίσματα, τη δημιουργία περισσότερων εγκαταστάσεων, τις ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ τους, τη δυνατότητα της διοίκησης να αρνείται την άδεια άσκησης επαγγέλματος εφόσον εκτιμά ότι δεν υπάρχει σχετική ανάγκη κ.λπ.
Αντίθετα, η πολιτεία μπορεί και πρέπει να εκδώσει ταχύτατα διατάγματα, με τα οποία να ρυθμίζει διάφορα ζητήματα σχετικά με τον τρόπο άσκησης κάποιων επαγγελμάτων (κάτι που μπορεί να γίνει και με νόμο), για να μην υπάρχει νομοθετικό κενό ή ανασφάλεια δικαίου, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των ορκωτών εκτιμητών.
Παράνομη η απελευθέρωση του επαγγέλματος των Ορκωτών Εκτιμητών
Το σχέδιο ΠΔ για την απελευθέρωση του επαγγέλματός τους και την αναδιοργάνωση του ΣΟΕ (Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών) κρίθηκε παράνομο, γιατί δεν μπορούσε πλέον να ασχοληθεί με εξαιρέσεις από περιορισμούς (για τον αριθμό των προσώπων, τις κατώτατες αμοιβές κ.λπ.), αλλά και επειδή μετέθετε ανεπίτρεπτα για αργότερα το «άνοιγμα» (όταν θα εκδιδόταν Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΣΟΕ) και δεν προσαρμοζόταν προς την άρση των περιορισμών που έχει ήδη επέλθει με το ν. 3919/11.
Στη γνωμοδότηση – βόμβα (27/12) του ΣτΕ, ερμηνεύοντας τις συνταγματικές διατάξεις για την οικονομική – επαγγελματική ελευθερία σε συνδυασμό με το ν. 3919, υπογραμμίζει ότι «μετά την εκπνοή της 4μηνης προθεσμίας (σ.σ.: για την έκδοση ΠΔ μέχρι τις 2-7-11) δεν είναι πλέον ανεκτή από τον νομοθέτη η διατήρηση των περιορισμών που αναφέρονται στον νόμο (άρθρο 2 παρ. 2, περιπτώσεις α’ έως ι’) και στους οποίους συγκαταλέγονται εκείνοι που αφορούν τον περιορισμένο αριθμό ασκούντων το επάγγελμα και την υποχρεωτική (ελάχιστη) τιμή για τον προϊόν ή την υπηρεσία, για την οποία πρόκειται».
Επομένως -συμπεραίνει το ΣτΕ- «διατάξεις της νομοθεσίας που προβλέπουν παρόμοιους περιορισμούς σε επαγγελματικές δραστηριότητες, αν και δεν καταργούνται ρητά με το ν. 3919/11, παύουν να ισχύουν βάσει του νόμου αυτού, που αναφέρεται σε όλα τα επαγγέλματα».
Οι ορκωτοί εκτιμητές
Για τους ορκωτούς εκτιμητές, το ΣτΕ παρατηρεί ότι επιχειρήθηκε παλαιότερα να προωθηθεί ΠΔ που θα διατηρούσε κατ’ εξαίρεση σχετικούς περιορισμούς, αλλά τελικά δεν εκδόθηκε και δεν είναι πλέον δυνατό να εκδοθεί τώρα, αφού έχει εκπνεύσει η αποκλειστική προθεσμία (μέχρι 2-7-11). Ετσι, εξακολουθούν να ισχύουν τα νομοθετήματα που αφορούν το επάγγελμα (ΠΔ 279/79, νόμοι 820/78, 1041/80 κ.λπ.) μόνο, όμως, κατά το μέρος που δεν προβλέπουν περιορισμούς, τους οποίους κατάργησε ο ν. 3919.
Συνεπώς, κατά το ΣτΕ, εξακολουθεί να ισχύει ως προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλματος η εγγραφή στο μητρώο κάθε νομικού προσώπου (όπως του ΣΟΕ) που διασφαλίζει την άσκησή του υπό συνθήκες που εγγυώνται την επίτευξη σκοπών δημόσιου συμφέροντος. Δεν ισχύουν, όμως, περιορισμοί αντίθετοι προς τον ν. 3919, όπως ο ορισμός συγκεκριμένου αριθμού προσώπων που δικαιούνται να εγγραφούν στο νομικό πρόσωπο και να ασκούν το επάγγελμα.
Με το επίμαχο σχέδιο ΠΔ -τονίζει το ΣτΕ- δεν προσαρμόζεται η νομοθεσία για την άσκηση του επαγγέλματος προς την άρση των περιορισμών πρόσβασης σ’ αυτό, η οποία έχει ήδη γίνει με τον ν. 3919.
Επίσης προβλέπεται ανεπίτρεπτα εξουσιοδότηση για ολοκλήρωση των νομοθετικών μεταβολών στο μέλλον, αφού οι εξετάσεις για διορισμό των ενδιαφερομένων θα γίνουν μετά την ισχύ Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, που μπορεί να θεσπιστεί αφού συγκροτηθεί η γενική συνέλευση του σώματος για να συγκληθεί 6 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του ΠΔ. Συνεπώς το σχέδιο ΠΔ δεν είναι νόμιμο.
