Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι τελευταίες εκτιμήσεις των επιστημόνων σχετικά με τη συρρίκνωση ενός από τα μεγαλύτερα και πλέον ζωτικής σημασίας χερσαία στρώματα πάγου στον κόσμο, αυτό της Γροιλανδίας. Παρότι θεωρείτο ήδη κάτι περισσότερο από υπαρκτός ο κίνδυνος να λιώσουν οι πάγοι καθώς η θερμοκρασία ανεβαίνει, νέα έκθεση αποκαλύπτει ότι αυτό είναι πιθανό να γίνει πολύ πιο σύντομα απ’ όσο πίστευαν οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης ερευνητών από το Ινστιτούτο Ερευνών για τις Κλιματικές Επιπτώσεις, στο Πότσνταμ της Γερμανίας, και από το Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης, το σημείο καμπής για τους πάγους της Γροιλανδίας είναι κοντά. Ακόμη και μία σχετικά μικρή αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, κατά 1,6 βαθμούς Κελσίου, ενδέχεται να καταστήσει τη συρρίκνωση των πάγων «μη αναστρέψιμη», όταν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες εκτιμούσαν ότι αυτό θα συμβεί με μια αύξηση της τάξης των 3,1 βαθμών.
«Είναι πιθανό να προσεγγίζουμε ήδη το κρίσιμο σημείο καμπής», λέει ο βασικός συντάκτης της έκθεσης Αλεξάντερ Ρόμπινσον. «Και όσο θα ξεπερνάμε το σημείο καμπής, τόσο ταχύτερα θα λιώνει [ο πάγος].»
Το ένα εικοστό των πάγων στον κόσμο βρίσκονται στη Γροιλανδία, η έκταση της οποίας είναι περίπου όση το εν τέταρτο των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 80% του νησιού, που αποτελεί αυτόνομη περιοχή της Δανίας, είναι καλυμμένο με πάγο. Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες, το λιώσιμο όλου αυτού του πάγου θα ισοδυναμούσε με μια αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά 6,4 μέτρα.
«Εάν οι θερμοκρασίες παγκοσμίως ξεπεράσουν σημαντικά το σημείο καμπής και παραμείνουν υψηλές για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο πάγος θα συνεχίσει να λιώνει χωρίς να αντικαθίσταται – ακόμη και εάν το κλίμα επανέλθει μετά από πολλές χιλιάδες χρόνια στα προβιομηχανικά του επίπεδα», λέει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του γερμανικού ινστιτούτου Αντρέι Γκανοπόλσκι.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι εάν επαληθευτούν οι υπολογισμοί για αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας ακόμη και κατά 8 βαθμούς Κελσίου, όπως προβλέπει το χειρότερο δυνατό σενάριο, «το εν πέμπτο των πάγων θα λιώσουν μέσα σε 500 χρόνια, ενώ σε 2.000 χρόνια θα έχουμε ολοκληρωτική απώλεια». Όπως λέει ο Ρόμπινσον, «δεν πρόκειται ακριβώς για ραγδαία κατάρρευση, όμως συγκρίνοντάς την με όσα έχουν συμβεί στην ιστορία του πλανήτη μας, είναι γρήγορη». Οι ερευνητές ωστόσο υπολόγισαν ότι, εάν η αύξηση της θερμοκρασίας περιοριστεί στους 2 βαθμούς Κελσίου, η «ολοκληρωτική απώλεια» των πάγων θα έρθει σε 50.000 χρόνια.
