Το Χ.Α. είναι το φθηνότερο χρηματιστήριο της Ευρώπης. Τα θεμελιώδη στοιχεία έχουν χάσει στην τρέχουσα συγκυρία το νόημα και την αξία τους
Το ελληνικό χρηματιστήριο είναι η φθηνότερη αγορά στην Ευρώπη. Αυτό αποδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία της Morgan Stanley, σύμφωνα με τα οποία πως οι ελληνικές μετοχές διαπραγματεύονται με το μεγαλύτερο discount (36%) σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές. Όμως δεν φαίνεται τα ελκυστικά θεμελιώδη με τα οποία διαπραγματεύεται το Χ.Α. να έλκουν τους ξένους διαχειριστές. Δυστυχώς στην παρούσα φάση λίγο σημασία έχει για τους fund managers o πολλαπλασιαστής κερδών (Ρ/Ε) και η τιμή προς λογιστική αξία (Price / Book Value) κάποιας αγοράς, όπως η ελληνική, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις.
Τα θεμελιώδη στοιχεία των αγορών έχουν χάσει στην τρέχουσα χρονική συγκυρία το νόημα και την αξία τους. Υπό ομαλές συνθήκες οι διαχειριστές παρακολουθούσαν τα θεμελιώδη, τα οποία διαδραμάτιζαν σημαντικό ρόλο στην επενδυτική τακτική που θα ακολουθούσαν. Ωστόσο τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό χρηματιστήριο και το ιδιαίτερα δυσμενές δημοσιονομικό περιβάλλον βάζουν στο περιθώριο, το πολύ ελκυστικό P/E με το οποίο διαπραγματεύεται το Χ.Α.
Εξάλλου χρηματιστηριακοί κύκλοι από το Λονδίνo υποστηρίζουν πως οι ξένοι αναλυτές, traders, brokers και διαχειριστές στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους υποστηρίζουν πως όσον αφορά την ελληνική αγορά, αυτό που υπερισχύει είναι ότι «εχθρός του φθηνού είναι το φθηνότερο». Το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό λόγω της αβεβαιότητας για το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών και η πολυαναμενόμενη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι οι βασικές αιτίες για τις οποίες τα ελληνικά blue chips παραμένουν εκτός επενδυτικής σφαίρας των ξένων.
Αυξήθηκε το discount
Στις αρχές του 2012 ο MSCI Greece διαπραγματευόταν σε discount περίπου 25% έναντι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων. Τότε, οι ελληνικές μετοχές εμφάνιζαν P/E πάνω από 10 με βάση τα εκτιμώμενα κέρδη τους για το 2011. Έκτοτε, το Χ.Α. έχει υποαποδώσει σημαντικά, με αποτέλεσμα το discount να έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό και να φτάνει στο 36%.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Morgan Stanley, το P/E (πολλαπλασιαστής κερδών) των ελληνικών μετοχών έχει μειωθεί στο διάστημα αυτό. Συγκεκριμένα οι ελληνικές μετοχές διαπραγματεύονται στην παρούσα φάση 8,3 φορές τα κέρδη τους για το 2012. Το Χρηματιστήριο της Αθήνας αναδεικνύεται φθηνότερο στην Ευρώπη, αφού διαπραγματεύεται με το χαμηλότερο P/E στη Γηραιά Ήπειρο και το άνοιγμα της ψαλίδας των αποτιμήσεων είναι εμφανές.
Οι αυστριακές μετοχές διαπραγματεύονται σε P/E 8,4, ενώ ακολουθούν το χρηματιστήριο της Ιταλίας με πολλαπλασιαστή κερδών 8,5 και η αγορά της Ισπανίας με Ρ/Ε 8,8. Με βάση τα εκτιμώμενα κέρδη του 2013 το P/E των ελληνικών μετοχών υποχωρεί ακόμα στο περισσότερο στο 6,1 και πάλι αναδεικνύονται ως οι φθηνότερες στην Ευρώπη.
Όμως και για το 2014 το Χ.Α. εμφανίζει το χαμηλότερο πολλαπλασιαστή κερδών (5,1) έναντι όλων των ευρωπαϊκών αγορών. Στον αντίποδα το πιο ακριβό χρηματιστήριο αναδεικνύεται το ιρλανδικό με πολλαπλασιαστή κερδών 20,4 και ακολουθούν ο αγορές της Δανίας (P/E 18), της Φινλανδίας (P/E 13,1) του Βελγίου (P/E 13), της Σουηδίας (P/E 12,8) και της Ελβετίας (P/E 12,8).
Κέρδη ανά μετοχή
Όσον αφορά τα κέρδη ανά μετοχή του Χ.Α. του 2012 η Morgan Stanley δεν κάνει κάποια εκτίμηση, ενώ για το 2013 αναμένεται να καταγράψουν άνοδο 36,4% και για το 2014 εκτιμάται πως θα ενισχυθούν κατά 18,8%. Σχετικά με τη μερισματική απόδοση του ελληνικού χρηματιστηρίου, αυτή υπολογίζεται στο 3,7% για φέτος, στο 5,4% το 2013 και στο 6,1% το 2014.
Οι αναλυτές αστόχησαν
Ο μεγαλοεπενδυτής Warren Buffett είχε πει κάποτε ότι η επιτυχία στο χρηματιστήριο, μοιάζει με την επιτυχία στη μαγειρική. Δεν απαιτούνται μυστικές συνταγές, ούτε άγνωστα υλικά. Αυτό που χρειάζεται είναι μέτρο και εμπειρία.
Ωστόσο τα τελευταία 5 χρόνια οι αγορές έχουν διαψεύσει ακόμα και τους έμπειρους αναλυτές, καθώς κανένα από επενδυτικά σπίτια του εξωτερικού δεν κατάφερε να προβλέψει τη χρηματοοικονομική κρίση που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2007, ούτε και να «πιάσει» το δυναμικό «ράλλυ» που σημειώθηκε το 2008 – 2010, αλλά και τη δημοσιονομική κρίση που πλήττει την Ευρωζώνη τα τελευταία δύο χρόνια. Μάλιστα το Μάιο του 2009, ο επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής της Morgan Stanley, Τeun Draaisma είχε πει πως το χρηματιστήριο είναι ένα επινόημα που έχει σαν μοναδικό σκοπό να κάνει πολλούς ανθρώπους να φαίνονται πολύ ανόητοι, όσο πιο συχνά γίνεται.
Πέφτουν έξω από το 2007
Όλοι θυμούνται πως οι στρατηγικοί αναλυτές αντιμετώπιζαν το 2011 με ήπια αισιοδοξία, αφού βασική εστία ανησυχίας τους ήταν η διατηρησιμότητα της ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας. Αρχικά, όλα έδειχναν να βαίνουν καλώς. Η αγορά δικαίωνε τις απόψεις και τις προβλέψεις τους, καθώς ο S&P 500 σημείωνε άνοδο 8% ως το Μάιο του 2011. Και τότε, η παγκόσμια οικονομία όπως την ξέραμε, έδειξε να καταρρέει. Οι ΗΠΑ έχασαν, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, την πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ.
Η απόλυτη φερεγγυότητά τους, που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούσε σημείο αναφοράς για κάθε οικονομία του πλανήτη, τέθηκε υπό αμφισβήτηση από την Standard & Poor’s. Το Κογκρέσο κατάφερε μετά βίας να καταλήξει σε μια συμβιβαστική συμφωνία για την αύξηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου χρέους, αποτρέποντας, κυριολεκτικά στο παρά πέντε, μια αμερικανική στάση πληρωμών. Η Ευρώπη βυθίστηκε σε μια πρωτοφανή κρίση χρέους, την οποία αδυνατεί, μέχρι σήμερα, να αντιμετωπίσει.
Διαψεύστηκαν
Η αστοχία των αναλυτών συνεχίστηκε και το πρώτο τρίμηνο του 2012, καθώς τα χρηματιστήρια σημείωσαν κέρδη, παρά τις αντίθετες προβλέψεις των αναλυτών. Οι στρατηγικοί αναλυτές στις αρχές του έτους εκτιμούσαν πως οι προοπτικές των αγορών για το πρώτο εξάμηνο του 2012 θα είναι «φτωχές» και περίμεναν ανοδικό rebound το δεύτερο εξάμηνο. Όμως οι αγορές τους διέψευσαν και τους 3,5 πρώτους μήνες του έτους σημείωσαν κέρδη. Από τον Ιανουάριο έως το Μάρτιο του τρέχοντος έτους ο δείκτης S&P 500 κερδίζει πάνω από 12% σημειώνοντας το καλύτερο α’ τρίμηνο από το 1998. Παράλληλα, ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones σημειώνει αύξηση της τάξης του 8% για το ίδιο διάστημα. Μεταξύ των «πρωταγωνιστών» οι μετοχές των Bank of America (72%), JP Morgan (38%) και Microsoft (24%).
Οι διεθνείς οίκοι δεν προέβλεψαν την πλημμυρίδα ρευστού που έριξαν οι κεντρικές τράπεζες στην αγορά και «ξύπνησαν» τράπεζες και επενδυτές. Μόνο η ΕΚΤ έχει χορηγήσει συνολικά στις τράπεζες 1,5 τρισ. ευρώ. Η ροή κεφαλαίων σε πιο ρισκαδόρικες επενδύσεις κρατά καλά από την αρχή της χρονιάς, με το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων να κατευθύνεται εκ νέου στις αναδυόμενες αγορές, αλλά και τα νομίσματα εκείνα που μπορούν εύκολα να φέρουν αποδόσεις, αναβιώνοντας το περίφημο “carry trade”. Δηλαδή, τις τοποθετήσεις του «δανεικού χρήματος» (εν προκειμένω, αυτό που χορηγούν στα χρηματοοικονομικά ιδρύματα οι κεντρικές τράπεζες) σε περιουσιακά στοιχεία μεγαλύτερης απόδοσης.
«Πούλα τον Μάιο και φύγε»
Και καθώς πλησιάζουμε στο Μάιο, οι αναλυτές αναρωτιούνται εάν επιβεβαιωθεί το παλιό χρηματιστηριακό ρητό που λέει: «Sell in May and go away» που σημαίνει «πούλα το Μάιο και φύγε» (σ.σ απ’ τις αγορές).
Τα τελευταία χρόνια, οι επενδυτές «φεύγουν» από τις αγορές το Μάιο και μένει να αποδειχτεί, εάν και φέτος. Πάντως η μηνιαία έρευνα της Bank of America Merrill Lynch καταδεικνύει πως οι fund managers, αύξησαν τη ρευστότητά τους τον Απρίλιο.
Το ποσοστό των διαχειριστών κεφαλαίου που είχαν θέσεις overweight σε ρευστό αυξήθηκε σημαντικά στο 24% από 6% τον Μάρτιο. Μόνο το 26% όσων συμμετείχαν στη δημοσκόπηση δήλωσαν overweight στα χρηματιστήρια σε σύγκριση με 33% τον Μάρτιο. Η Sameer Samana, υπεύθυνη της διεθνούς επενδυτικής στρατηγικής της Wells Fargo Advisors, έγραψε σε πρόσφατη έκθεση ότι «οι επενδυτές πρέπει να μαζέψουν τα κέρδη από το πρόσφατο “ράλλυ” καθώς κατά πάσα πιθανότητα το μεγαλύτερο μέρος του έχει τελειώσει».
«Πιστεύουμε ότι η αγορά είναι υπερτιμημένη και πως θα παρουσιάσει την ίδια εικόνα με πέρυσι», δήλωσε η ίδια, αναφέροντας ότι οι μετοχές το Μάιο του 2011 είχαν ξεκινήσει με “ράλλυ” όμως μια σειρά «σοκαριστικών» ειδήσεων για την πορεία της οικονομίας σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη «ξύπνησε τις αρκούδες» και προκάλεσε ντόμινο ρευστοποιήσεων (sell off).
Έρχεται bear market
Οι αμερικανικές μετοχές βρίσκονται στο ξεκίνημα μιας σημαντικής διόρθωσης και ενδεχομένως ενός νέου bear market, προειδοποιεί ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής Marc Faber.
Πάντως, εκτιμά ότι ένας νέος κύκλος τυπώματος χρήματος από τη Federal Reserve, θα μπορούσε να περιορίσει τις απώλειες του S&P 500.
«Οι τεχνικές ενδείξεις της αγοράς είναι τραγικές τις τελευταίες εβδομάδες. Ο αριθμός των μετοχών που αγγίζουν νέα υψηλά μειώνεται, οι όγκοι συναλλαγών είναι φτωχοί και οι πωλήσεις των insiders μόλις σημείωσαν νέο ρεκόρ», είπε ο Faber στο CNBC.
Ο «γκουρού» των αγορών ανησυχεί κυρίως για την αδυναμία των μετοχών που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην πορεία της οικονομίας, όπως αυτές των κλάδων ορυχείων και βιομηχανίας.
Το «ράλλυ» των χρηματιστηρίων κινδυνεύει να ξεφουσκώσει, καθώς όλοι οι καταλύτες που το τροφοδοτούσαν έχουν πλέον «παιχτεί», δήλωσε η Gina Sanchez, διευθύντρια στρατηγικής μετοχών της Roubini Global Economics.
«Όλοι οι καταλύτες έχουν μετατραπεί από ενδεχομένως θετικοί, όπως το LTRO (η παροχή φθηνών τριετών δανείων ύψους 1 τρισ. δολαρίων από την ΕΚΤ) κ.λπ., σε πιθανώς αρνητικοί», τόνισε. «Έχουμε την Ισπανία που “σιγοβράζει” στο παρασκήνιο και αυτό θα μπορούσε να είναι βαρίδι για τρεις αγορές και καθώς κινούμαστε προς την περίοδο ανακοίνωσης των εταιρικών κερδών, πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να υπάρξει κάποια απογοήτευση», προσθέτει η Sanchez.
