Καθώς η Τρόικα απορρίπτει εν σειρά όλες τις εναλλακτικές λύσεις των ισοδυνάμων μέτρων που η ελληνική Κυβέρνηση έριξε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, το πλέον πιθανό είναι πως τελικά δεν θα αποφευχθούν τα σκληρά εκείνα μέτρα του δεύτερου Μνημονίου που ψήφισε η Κυβέρνηση Παπαδήμου.
Αντί για ισοδύναμα μέτρα, η Τρόικα πιέζει για την εφαρμογή του δευτέρου Μνημονίου, όπως αυτό έχει ψηφιστεί από την κυβέρνηση Παπαδήμου. Μάλιστα αύριο Κυριακή αναμένεται να αφήσει στην ελληνική Κυβέρνηση και μια λίστα από προαπαιτούμενες δράσεις (prior actions) οι οποίες θα συνδεθούν με την καταβολή της δόσης των 31 δισ. ευρώ προς τη χώρα μας. Στο μεταξύ, οι μέχρι τώρα προσπάθειες για αντικατάσταση μέτρων, όπως για παράδειγμα οι περικοπές στα ειδικά μισθολόγια ή η καταβολή του φόρου εισοδήματος σε περισσότερες από τρεις δόσεις, συναντούν είτε την πλήρη απόρριψη είτε τον έντονο σκεπτικισμό των δανειστών μας.
Τελευταία απόπειρα ήταν αυτή που έγινε κατά τη συνάντηση της Πέμπτης, μετά τη συμφωνία των πολιτικών αρχηγών. Στην προσπάθεια να περισωθούν οι περικοπές σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς, πανεπιστημιακούς, δικαστικούς, γιατρούς του ΕΣΥ και Ανώτερο Κλήρο, έπεσε στο τραπέζι η λύση της περαιτέρω περικοπής κατά 5% όλων των λειτουργικών δαπανών του Δημοσίου.
Πλήγμα για τους ιδιώτες
Το αντεπιχείρημα της ηγεσίας των δανειστών είναι ότι η περικοπή αυτή των περίπου 300 ευρώ θα σημάνει ισόποση περικοπή του ρευστού προς τους ιδιώτες, οι οφειλές προς τους οποίους αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την Τρόικα μια τέτοια κίνηση θα ήταν τελείως αντίθετη με την προσπάθεια ανάκαμψης της Οικονομίας με φορέα τον ιδιωτικό τομέα. Η ίδια δυσκολία υπήρξε και με τη σκέψη για την καταβολή του φόρου εισοδήματος σε 10 δόσεις, αντί τρεις που ήταν μέχρι σήμερα.
Η Τρόικα απαίτησε ισοδύναμα μέτρα για τις δόσεις οι οποίες θα αφορούσαν στα προβλεπόμενα έσοδα του 2012 αλλά θα εισπράττονταν το 2013. Τα μέτρα δεν βρέθηκαν, οπότε η εφαρμογή του σχεδίου βρίσκεται εν αναμονή.
Κινητικότητα κατά της φοροδιαφυγής
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τρόικα δεν παρέλειψε να θυμίσει στον υφυπουργό Οικονομικών κ. Μαυραγάνη ότι στα μέτρα του Μνημονίου δεν περιλαμβάνονται μόνο οι περικοπές ύψους 11,5 δισ. των δαπανών αλλά και η αύξηση κατά 3 δισ. ευρώ στα έσοδα, με σημείο αναφοράς τη φοροδιαφυγή.
Στο θέμα της φοροδιαφυγής, η Τρόικα παρατήρησε μια μεγαλύτερη κινητικότητα σε ό,τι αφορά τους ελέγχους, αλλά ακόμη πολύ μικρό αποτέλεσμα. Ανώτερα στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών τόνιζαν χθες ότι «η Τρόικα είναι πολύ καλά προετοιμασμένη για τις διαπραγματεύσεις, έχοντας την υποδομή από την εργασία των τεχνικών κλιμακίων -και αυτό δυσκολεύει πολύ τις διαπραγματεύσεις». Πάντως, χθες, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Παναγιωτόπουλος εμφανίστηκε πρόθυμος να προχωρήσει σε νέα περικοπή ύψους 1 δισ. ευρώ, η οποία θα προέλθει από τις λειτουργικές δαπάνες [βλ. σχετικά εδώ]. Όπως είπε η περικοπή αυτή έρχεται να προστεθεί στο 1,64 δισ. ευρώ που έχει κάνει ήδη το υπουργείο. Πάντως δεν θέλησε να δεσμευτεί για το μέλλον του μισθολογίου των στρατιωτικών.
Οι αποκλίσεις του 2012
Μέσα στο Σαββατοκύριακο αναμένεται να ολοκληρωθεί η τεχνική επεξεργασία των αποκλίσεων του προϋπολογισμού του 2012. Τεχνικά κλιμάκια ειδικών από την ΕΕ, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, βρίσκονταν χθες στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και υπολόγιζαν ξανά τις αποκλίσεις σε έσοδα δαπάνες και την επίδραση της ύφεσης. Οι αρχικές εκτιμήσεις για αποκλίσεις 3,5 -4 δισ. ευρώ δεν αναμένεται να αναθεωρηθούν εάν οι υπάλληλοι του Υπουργείου Οικονομικών δεν δώσουν επαρκείς εξηγήσεις ότι η απώλεια στα έσοδα ή η απόκλιση στις δαπάνες θα είναι μικρότερη από τις εκτιμήσεις των ελεγκτών.
Εκτός όμως από το ύψος των αναμενόμενων αποκλίσεων σε εκκρεμότητα βρίσκεται και ο τρόπος κάλυψής τους. Το οικονομικό επιτελείο επιμένει στο ότι θα πρέπει, αφού οριστικοποιηθεί το ποσό, το κενό να καλυφθεί από μέτρα τα οποία θα αποφασιστούν για την επόμενη διετία και μπορούν να εφαρμοστούν από φέτος χωρίς μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο.
Ένα από αυτά είναι η περικοπή του εφάπαξ που αφορά ένα μικρό ποσοστό των νέων συνταξιούχων αν και δεν θα έχει σημαντικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Παράλληλα βέβαια εκτιμάται ότι μπορεί να περάσει ένας μεγάλος αριθμός χρήσιμων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την οικονομία και την κοινωνία, αλλά και κάποιες μεγάλες αποκρατικοποιήσεις όπως αυτές του ΟΠΑΠ και της ΔΕΠΑ.
Από την άλλη μεριά η Τρόικα φαίνεται ότι είναι σε τελείως άλλο μήκος κύματος, ενώ προετοιμάζει τις προαπαιτούμενες ενέργειες που θα αφήσει στο υπουργείο Οικονομικών για τις περίπου 10 ημέρες της διακοπής των συνομιλιών.
Οι υποχρεώσεις
Μέχρι χθες η Τρόικα είχε συγκεντρώσει εννέα υποχρεώσεις που η Ελλάδα θα πρέπει να ικανοποιήσει μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου:
1. Να ολοκληρώσει και να καταθέσει προς ψήφιση το περίφημο φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο εκκρεμεί από τα τέλη του 2011 με το οποίο θα αλλάζει και πάλι η φορολογική κλίμακα για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Στο νέο αυτό νόμο θα πρέπει να περιέχεται και πλήρης αναμόρφωση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων η εξάλειψη των ποικίλων φορολογικών εξαιρέσεων και προνομιακών μεταχειρίσεων, η απλούστευση του ΦΠΑ και της φορολόγησης ακίνητης περιουσίας, η ομοιόμορφη φορολογική μεταχείριση στο εισόδημα φυσικών προσώπων, και η απλούστευση φορολογίας εισοδημάτων φυσικών και νομικών προσώπων.
2. Να οριστικοποιηθούν οι στόχοι και το χρονοδιάγραμμα των αλλαγών στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
3. Να ολοκληρωθούν οι νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν στις περικοπές των συντάξεων πάνω από 2.700 ευρώ, την περικοπή του εφάπαξ και την ύπαρξη νομολογίας για την παρέμβαση του κράτους στον καθορισμό κατώτερων αμοιβών στο σύνολο της Οικονομίας.
4. Να οριστικοποιηθεί σαφές και υλοποιήσιμο χρονοδιάγραμμα για τη μείωση του κόστους λειτουργίας του ελληνικού Δημοσίου κατά 2,1 δισ. ευρώ μέχρι και το τέλος του 2014.
5. Να νομοθετηθεί ένα ενιαίο μισθολόγιο για τις δημόσιες επιχειρήσεις με βάση το πρότυπο αυτού που έχει υιοθετηθεί για την κεντρική διοίκηση το οποίο αναμένεται να επιφέρει μειώσεις μισθών της τάξης του 30%.
6. Να νομοθετηθεί η εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης με το πετρέλαιο θέρμανσης, ώστε η αλλαγή να είναι έτοιμη να εφαρμοστεί από την 15η Οκτωβρίου μαζί με το νέο μηχανισμό καταβολής του επιδόματος θέρμανσης που σχεδιάζει να δώσει η κυβέρνηση.
7. Να αναθεωρηθεί ριζικά και να τεθούν νέοι στόχοι στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.
8. Να συνταχθεί ένα πρωτόκολλο συνέχισης της προσπάθειας για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων το οποίο έχει παγώσει.
9. Να έχουν οριστεί με ευθύνη του Υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος οι όροι για τις αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων των ελληνικών εμπορικών τραπεζών.
