Η πορεία της SATO από τις «χρυσές» εποχές στο άρθρο 99, οι προσπάθειες εξυγίανσης με συρρίκνωση διαρκείας, τα δάνεια και το στοίχημα των ENTOS
«SATO ή κάτω» ήταν το διαφημιστικό σλόγκαν της ομώνυμης εταιρίας την δεκαετία του ’90. Την «χρυσή» εποχή της αλυσίδας επίπλων γραφείου που ο ιδρυτής της Σωτήρης Θεοδωρίδης είχε καταφέρει να εντάξει στην «αφρόκρεμα» των πιο ισχυρών brand names της αγοράς. Ισχυροί πελάτες, από τραπεζίτες μέχρι μικρομεσαίοι και μεγάλοι επιχειρηματίες δεν υπήρχε περίπτωση να μην εξοπλίσουν τα γραφεία τους με έπιπλα SATO.
Η φίρμα είχε καθιερωθεί, είχε γίνει «μόδα» και ο Θεοδωρίδης ονομάστηκε «βασιλιάς του επίπλου». Και όχι άδικα, καθώς για περισσότερα από 40 χρόνια κυριαρχούσε στον κλάδο, με την εταιρία του να σημειώνει σημαντικά κέρδη και έσοδα, ενώ κατείχε το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, παρά τον έντονο ανταγωνισμό κυρίως από τον «Δρομέα» και τον «Βαράγκη» τότε.
Όλα αυτά όμως, μέχρι πριν από μια τριετία, οπότε και ξέσπασε η οικονομική κρίση, συμπαρασύροντας το σύνολο του λιανεμπορίου και οι δαπάνες για αγορά επίπλων θεωρήθηκαν «πολυτέλεια». Από τότε ξεκίνησε για την SATO η φθίνουσα πορεία- επικράτησε το δεύτερο σκέλος του παλαιότερου σλόγκαν της, το «κάτω»- και ο Σωτήρης Θεοδωρίδης άρχισε να… χάνει το «στέμμα» του βασιλιά του επίπλου. Με αποκορύφωμα την αίτηση υπαγωγής της εταιρίας του στο άρθρο 99 που κατέθεσε την περασμένη Δευτέρα και η οποία θα συζητηθεί τον Γενάρη του 2013. Μια απόφαση δύσκολη και ένα εγχείρημα ακόμη δυσκολότερο, καθώς ο «δρόμος» της εξυγίανσης μέσω του Πτωχευτικού Κώδικα, όπως έχει αποδείξει η ιστορία άλλων εισηγμένων, είναι συνήθως μακρύς.
Ο Θεσσαλονικιός επιχειρηματίας, αν και το 2007 είχε αποχωρήσει από το «τιμόνι» της διοίκησης της SATO, παραδίδοντας τα… κλειδιά στον γιο του, Γιώργο, ποτέ δεν έπαψε να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις πρωτοβουλίες του διαδόχου του να αναπτύξει περαιτέρω το δίκτυο του ομίλου σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ήταν το πρώτο επιχειρηματικό του «τέκνο» άλλωστε, το οποίο γεννήθηκε το 1964 από μια μικρή επιχείρηση που πουλούσε στην Βόρεια Ελλάδα ράφια Dexion, ένα πρωτόγνωρο και πρωτόγονο σύστημα εξοπλισμού γραφείων και καταστημάτων και εξελίχθηκε σταδιακά στον κολοσσό της SATO.
Γνώριζε όμως, πως η πορεία από εκεί και πέρα για την εισηγμένη και για τον γιο του, μόνο στρωμένη… με ροδοπέταλα δεν θα ήταν. Τα «σημάδια» είχαν κάνει την εμφάνισή τους. Οι πωλήσεις της αγοράς επίπλου από το 2009 έως σήμερα βρίσκονται σε… ελεύθερη πτώση μέχρι και 40%, η επικράτηση των αλυσίδων «do it yourself», όπως τα ΙΚΕΑ έκαναν το έργο του δυσχερέστερο, ενώ τα δάνεια ύψους 44 εκατ. ευρώ (το εξάμηνο του 2012) σε συνδυασμό με τις ζημίες των 7,5 εκατ. ευρώ αποτέλεσαν ένα «εκρηκτικό μείγμα». Η SATO πλέον δεν θυμίζει σε τίποτε εκείνη την εταιρία που η φίρμα της φιγούραρε «περήφανα» στις φανέλες των παικτών του Άρη στο μπάσκετ ως χορηγός της ομάδας την ένδοξη χρονιά του 1987. Τώρα προσπαθεί να… αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της. Υπό την… δαμόκλειο σπάθη του ορκωτού λογιστή ο οποίος διατηρεί επιφυλάξεις για την συνέχιση της δραστηριότητάς της λόγω του δανεισμού της.
«Αιματηρές» περικοπές
Η απόφαση για υπαγωγή της SATO στο άρθρο 99 ήταν θέμα χρόνου, σύμφωνα με επιχειρηματικούς κύκλους. Το τελευταίο διάστημα στα γραφεία της οικογένειας Θεοδωρίδη στην Ελευσίνα, οι συσκέψεις ήταν συνεχείς. Στο «μενού» των συζητήσεων κυριαρχούσε το θέμα των διαπραγματεύσεων με τις πιστώτριες τράπεζες, οι οποίες ήταν επιφυλακτικές ως προς την αναχρηματοδότηση και αναδιάρθρωση του δανεισμού του ομίλου, αλλά και η εξασφάλιση ρευστότητας στα ταμεία του.
Για τον λόγο αυτό και ο Σωτήρης Θεοδωρίδης και ο γιος του είχαν δώσει αρκετές φορές εντολή για «ψαλίδι» των λειτουργικών δαπανών, ακόμη και αν οι περικοπές αυτές ήταν… αιματηρές. Μέσα στα πλαίσια αυτά έκλεισαν πρόσφατα τέσσερα καταστήματα SATO, έχοντας απομείνει μόλις με δύο (σε Μαρούσι και Θεσσαλονίκη), προχώρησε σε μειώσεις εξόδων ενοικίου, περικοπές ελαστικών δαπανών και επαναδιαπραγματεύσεις βασικών συμβολαίων προμηθευτών. Προσπάθειες που ναι μεν απέδωσαν καρπούς, καθώς το λειτουργικό κόστος υποχώρησε κατά 31%, αλλά δεν ήταν αρκετές για να επιλύσουν το θέμα της ταμειακής «ασφυξίας».
Τα προβλήματα ρευστότητας της εταιρίας είχαν διαφανεί από πέρυσι, στις συναλλαγές με τους προμηθευτές της, στους οποίους δίνονταν μεταχρονολογημένες επιταγές έως και εννέα μηνών. Τώρα ελπίζει να έρθει σε συμφωνία μαζί τους, όπως και με τις τράπεζες προκειμένου να βρεθεί λύση.
Ο Σωτήρης Θεοδωρίδης, θιασώτης του ότι «ο επιχειρηματικός δρόμος είναι πάντα μοναχικός και ανηφορικός» επιδιώκει να «αναστήσει» την εταιρία του. Ανήκει σε εκείνους που δεν διστάζουν να παίρνουν κρίσιμες αποφάσεις. Έτσι και όταν διαπίστωσε τα προβλήματα στον κλάδο επίπλου, ανέστειλε πλάνα επέκτασης που είχε στα… σκαριά. «Απάλλαξε» το χαρτοφυλάκιο της SATO από τις θυγατρικές που είχε ιδρύσει τις περιόδους «οικονομικής ανθοφορίας» σε Τουρκία και Γερμανία (αποκομίζοντας περίπου 7 εκ. ευρώ), ανέστειλε την επέκταση του δικτύου καταστημάτων OBI στην Ελλάδα (το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία των πρώτων σημείων πώλησης το 2010, κάτι που δεν συνέβη ποτέ) και υποχρεώθηκε να διακόψει την δραστηριότητά του στην ανάπτυξη των αλυσίδων Bo Concept, La Maison Coloniale και Divani&Divani.
Το «βάρος» στα ENTOS
Το «βάρος» πλέον πέφτει στην αλυσίδα οικιακού εξοπλισμού ENTOS (της οποίας ηγείται ο γιος του Σωτήρη Θεοδωρίδη Γιώργος). Όχι ότι τα ENTOS έχουν μείνει ανεπηρέαστα από την οικονομική κρίση. Η κάμψη των πωλήσεων εκτιμάται κοντά στο 20%, όμως, μέσω μιας επιθετικής πολιτικής τιμών, με γενναίες προσφορές και εκπτώσεις που αγγίζουν το 50%, προσπαθούν να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους καταναλωτές.
Ο Γιώργος Θεοδωρίδης προτιμά να συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους, αλλά να αυξήσει τον κύκλο εργασιών, παρά να «βουλιάξουν» τα έσοδα της εταιρίας. Ταυτόχρονα προχωρά και σε αυτή την αλυσίδα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, εξετάζοντας ακόμη και το κλείσιμο καταστημάτων (σήμερα ελέγχει οκτώ) που είναι ζημιογόνα και δεν αποφέρουν τα προσδοκώμενα οφέλη.
Ο ίδιος, απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Βοστώνης με σπουδές στην διοίκηση επιχειρήσεων, αντιλαμβάνεται πάντως, πως έχει δύσκολο έργο μπροστά του και ότι ανέλαβε τα ηνία της εταιρίας σε μια κρίσιμη εποχή.
Ποντάρει πολλά σε ενέργεια και ΑΕΕΑΠ
Χαμηλών τόνων επιχειρηματίας και αυτοδημιούργητος ο Σωτήρης Θεοδωρίδης, ξέρει να κερδίζει την εμπιστοσύνη των συνομιλητών του από την πρώτη στιγμή. Δεν είναι τυχαίο πως σε πολλά επιχειρηματικά του βήματα έχει βρει ανταπόκριση από πολλούς ισχυρούς.
Ένα από αυτά είναι όταν αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί στην αγορά των ΑΕΕΑΠ, μέσω της Trastor. Πρόκειται για μια επενδυτική εταιρία, όπου βασικοί της μέτοχοι είναι η Pasal Development, η Τράπεζα Πειραιώς και η Duokon με ποσοστά 37,08%, 33,79% και 5% αντίστοιχα. Όταν ο Σωτήρης Θεοδωρίδης προσέγγισε τον Μιχάλη Σάλλα παρουσιάζοντάς του τις προοπτικές ανάπτυξης στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων, κέρδισε αμέσως την εμπιστοσύνη του και η συνεργασία τους δεν χρειάστηκε, παρά μόνο μια βδομάδα για να κλείσει. Άλλωστε ο πρόεδρος της Πειραιώς είχε πληροφορηθεί από την εποχή που ο Θεσσαλονικιός επιχειρηματίας είχε ιδρύσει το πρώτο εμπορικό του κέντρο στο παλιό εργοστάσιο της «Perfill» την εμπειρία του και την πορεία του στο real estate.
Σήμερα η Trastor μπορεί να παρουσιάζει ζημίες 3 εκατ. ευρώ, όμως η αξία του χαρτοφυλακίου ακινήτων της ανέρχεται στα 74,1 εκατ. ευρώ και τα συνολικά της έσοδα από μισθώματα στα 2,4 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα προχώρησε μάλιστα και στην αγορά τριών ακινήτων, μεταξύ των οποίων και το «Kosmopolis» στο Μαρούσι, συνολικής αξίας 53 εκατ. ευρώ.
Ισχυρά στηρίγματα φαίνεται να ψάχνει και στον τομέα της ενέργειας ο Σωτήρης Θεοδωρίδης, μια αγορά στην οποία εισέβαλε πρόσφατα, θεωρώντας ότι ο… ήλιος κρύβει επενδυτικές ευκαιρίες και αναζητώντας «ανάσες» στην κρίση των επίπλων και του εμπορίου. Εδώ και έναν χρόνο δραστηριοποιείται στις ΑΠΕ μέσω της Sato Energy, που σε συνεργασία με την εταιρία Q- PV αναλαμβάνει την τοποθέτηση και συντήρηση φωτοβολταϊκών συστημάτων.
Απώτερος στόχος του είναι και η συμμετοχή στην ανάπτυξη μεγάλων ενεργειακών πάρκων. Οι πληροφορίες τον φέρουν μάλιστα να βρίσκεται σε επαφή με ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους από τον κλάδο για ενδεχόμενες συνεργασίες.
Οι μειωμένες πωλήσεις, η «κόντρα» με το River West και οι διορθωτικές κινήσεις
Μπορεί να ξεκίνησε από τα έπιπλα, όμως, ο Σωτήρης Θεοδωρίδης έχει δημιουργήσει την τελευταία 5ετία ένα δικό του status quo και στην ανάπτυξη και διαχείριση εμπορικών κέντρων μέσω της Pasal Development. Από την πρώτη στιγμή θέλησε να εκμεταλλευτεί την αξιοποίηση της ελληνικής γης και αγόρασε εκτάσεις πολλών στρεμμάτων σε Αθήνα και περιφέρεια, με σημαντικότερο «ασημικό» της Pasal το «Athens Heart» στον Ταύρο.
Όμως, το… ασημικό έχει «θαμπώσει» και αυτό από την κρίση, αφού φαίνεται να μην ανταποκρίνεται πλήρως στις αρχικές προσδοκίες των εμπνευστών του. Το εμπορικό κέντρο μπορεί να παρουσιάζει αυξημένη επισκεψιμότητα της τάξεως του 7%, όμως, το κρίσιμο μέγεθός του, οι πωλήσεις των 56 καταστημάτων που φιλοξενεί εμφανίζονται στο πρώτο εξάμηνο του έτους μειωμένες κατά 9,5% περίπου. Πληροφορίες θέλουν τον Θεοδωρίδη να βρίσκεται μάλιστα σε διαπραγματεύσεις με τρία κορυφαία brands, ώστε να αποτρέψει το ενδεχόμενο αποχώρησής τους.
Ο επιχειρηματίας αν και από την πρώτη στιγμή που ίδρυσε το «Athens Heart», γνώριζε πως οι «οιωνοί» δεν είναι με το μέρος του (η κρίση είχε ξεκινήσει, το κέντρο της Αθήνας αποτελεί δύσκολη αγορά και ο ανταγωνισμός κυρίως από τα malls της Lamda Development ήταν αδυσώπητος), τόλμησε. Πλέον έχει ετοιμάσει ένα σχέδιο διορθωτικών κινήσεων για να ανακάμψει, αλλά και για να αντιμετωπίσει και τον «αντίπαλό» του, Νίκο Στασινόπουλο με το River West στον Κηφισό, αφού και οι δύο στοχεύουν κυρίως στους 500.000 καταναλωτές των δυτικών προαστίων.
Έτσι, ετοιμάζει κινήσεις αλλαγής του μείγματος μισθωτών και περισσότερες προωθητικές ενέργειες. Άνθρωπος που ζυγίζει τις καταστάσεις, μέχρι και συμβούλους επιστράτευσε για να του παραδώσουν μελέτες για τις προτιμήσεις των επισκεπτών.
Παράγοντες του real estate εκτιμούν πως αν ο «Mr SATO» δεν καταφέρει να πιάσει τους στόχους στο Athens Heart ή αν αντιθέτως πετύχει κάποια στιγμή υψηλή αποτίμηση, ίσως και να επαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων το θέμα της πώλησης του μισού project. Πωλητήριο είχε… κρεμάσει άλλωστε και το 2009 για το 50% του mall, αλλά η δυστοκία στην ανεύρεση επενδυτών και το χαμηλό τίμημα που προσέφεραν όσοι εμφανίστηκαν, ματαίωσαν το εγχείρημά του.
Δυσκολίες αντιμετωπίζει όμως, ο Θεοδωρίδης και στην προώθηση των άλλων project που είχε προ διετίας στα σκαριά και αφορούν στην δημιουργία νέων εμπορικών κέντρων (Λάρισα, Θεσ/κη, Εύβοια, Βαλκάνια), τα οποία «σκοντάφτουν» στην κρίση, την γραφειοκρατία και τις αντιδράσεις τοπικών φορέων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επένδυση 20 εκ. ευρώ που ήθελε να προωθήσει στην Νέα Λάμψακο Ευβοίας για την δημιουργία εμπορικού κέντρου, το οποίο ακόμη είναι «κολλημένο» στην χορήγηση των αδειών.
