Η μετάβαση στην επόμενη γενιά, το πλάνο- ασπίδα για συνένωση Σιδενόρ-ΣΩΛΚ, οι φήμες για έξοδο από την Ελλάδα και η «είσοδος» στη Eurobank
«Ποδήλατο που σταματά να τρέχει, πέφτει». Με «πυξίδα» του αυτά τα λόγια που τα είχε πρωτακούσει από τον πατέρα του, Μιχάλη, ο Νίκος Στασινόπουλος, ακόμη και σήμερα που διανύει την έβδομη δεκαετία της ζωής του, «τρέχει» ακούραστα.
Παραδοσιακή μορφή της ελληνικής βιομηχανίας, από τα επονομαζόμενα «παλιά τζάκια» της χώρας, συνεχίζει να πηγαίνει τα απογεύματα στο γραφείο του, παρά το γεγονός ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια «προλείανε» τα μέταλλα της Βιοχάλκο, για να «υποδεχτούν» τη νέα γενιά στο τιμόνι της, τους δύο γιους του, Μιχάλη και Γιάννη.
Πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο για σταδιακή απόσυρση του βιομήχανου από τον «νευραλγικό πυρήνα» των διοικητικών αποφάσεων, αν και παραμένει πρόεδρος, για να δώσει χώρο στους διαδόχους του. Ίσως και να έχουν δίκιο. Άλλωστε οι δύο γιοι του θήτευσαν στο πλευρό του σε καιρούς δύσκολους για την βιομηχανία της Ελλάδας και μπορούν να διαχειριστούν κρίσιμα ζητήματα. Ο ήπιων τόνων Μιχάλης έχει την γενική εποπτεία του ομίλου, ενώ υπό την επίβλεψή του βρίσκεται η ΕΛΒΑΛ και το εμπορικό κέντρο River West. Bon viveur ο μικρότερος αδελφός, ο Γιάννης, δεν του λείπει η μαχητικότητα στις επιχειρηματικές αποφάσεις. Στον ίδιο πιστώνεται η σωτηρία της ΣΩΛΚ από την χρεοκοπία, όταν την εξαγόρασαν από την οικογένεια Μητρόπουλου.
Όμως, ο πατέρας τους δεν παύει να είναι ο καθοδηγητής τους. Εκείνος που, όσοι τον γνωρίζουν, λένε πως δεν αφήνει τίποτε στην τύχη. Διαφορετικά δεν θα είχε καταφέρει να «χτίσει» έναν… γίγαντα στον τομέα των μετάλλων με έξι εισηγμένες στο χρηματιστηριακό ταμπλό και άλλες 74 υπό τον έλεγχό του, με παραγωγική και εμπορική παρουσία σε 60 χώρες και με την αποτίμησή του να ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ πριν από μερικά χρόνια.
Δεν θα μπορούσε να μην τους στηρίζει άλλωστε και στον δύσκολο αγώνα που δίνουν κόντρα στην οικονομική κρίση, η οποία έχει κλυδωνίσει και τα μέταλλα του ομίλου του, του οποίου ο κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 4,3% στα 1,739 εκ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2012 και τα ενοποιημένα αποτελέσματα «γύρισαν» από κέρδη 8,8 εκατ. ευρώ σε ζημίες 36,9 εκατ. ευρώ.
«Αδύναμος κρίκος» για την Βιοχάλκο αποτελεί η Ελλάδα, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα έχει βουλιάξει κατά 40%, ενώ το επενδυτικό περιβάλλον είναι «αφιλόξενο». Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Νίκος Στασινόπουλος έχει στρέψει τα «βέλη» του προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις με… αιχμή του δόρατος την υψηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων, το αυξημένο χρηματοπιστωτικό και ενεργειακό κόστος και την γραφειοκρατία, την ίδια ώρα που έχει επιλέξει μια εξωστρεφή εταιρική στρατηγική για να αντισταθμίζει τις «πληγές» της εγχώριας αγοράς. Δεν είναι τυχαίο πως το 80% των πωλήσεων της Βιοχάλκο προέρχεται από το εξωτερικό, ενώ παλαιότερα ακούγεται πως είχε κάνει προσπάθειες εισαγωγής της στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, αλλά δεν ευοδώθηκαν λόγω των πολλών θυγατρικών της.
Οι παραπάνω λόγοι αποτέλεσαν και την «αφορμή» για να συμπεριληφθεί το όνομά του μεταξύ εκείνων που μετά την φυγή της Coca Cola και της ΦΑΓΕ, εξετάζουν το ενδεχόμενο «εξόδου» από την ελληνική αγορά. Αν και κρατά κλειστά τα χαρτιά του για το μέλλον, προς το παρόν «επιμένει» ελληνικά και αρνείται την πιθανότητα αποχώρησης. Υποστηρίζει πως η κρίση κάποια στιγμή θα περάσει, αλλά θα αντέξουν οι εταιρίες εκείνες που έχουν καταφέρει να «θωρακιστούν».
Σχέδιο συγχώνευσης;
Πριν από μια διετία περίπου, στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ των στελεχών της Βιοχάλκο είχε πέσει η ιδέα να διατηρηθούν δύο μόνο εταιρίες στο χρηματιστηριακό ταμπλό (Βιοχάλκο και Σιδενόρ) και οι υπόλοιπες να απορροφηθούν από αυτές. Το συγκεκριμένο σχέδιο ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Μεσούσης όμως, της οικονομικής κρίσης και του country risk επανέρχεται στο προσκήνιο ένα νέο σενάριο αυτή την φορά για την «οχύρωση» της βιομηχανίας. Πρόκειται για ένα σχέδιο συγχώνευσης της Σιδενόρ και της Σωληνουργεία Κορίνθου (οι οποίες θα βρίσκονται ως μία πλέον υπό την «ομπρέλα» της Βιοχάλκο), καθώς η πρώτη (με δραστηριότητα στον τομέα του χάλυβα) παραμένει τα τελευταία χρόνια ένα από τα «βαρίδια» του χαρτοφυλακίου λόγω των συνεχόμενων ζημιών της (στο εξάμηνο διευρύνθηκαν στα 34,5 εκ. από 18 εκ. το 2011), ενώ αντιθέτως η δεύτερη κινείται σε θετική τροχιά με τα κέρδη της να διπλασιάζονται (6,6 εκ.) και τον κύκλο εργασιών να αυξάνεται 3%. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η ΣΩΛΚ έχει μπει πολλές φορές στο μικροσκόπιο ξένων επενδυτών, αλλά η απάντηση του Νίκου Στασινόπουλου ήταν πάντα αρνητική.
«Εδώ δεν πούλησε εταιρίες του, όταν ο μεγιστάνας του χάλυβα, Λακσμί Μιτάλ αγόραζε ό, τι κινείτο και τον είχε προσεγγίσει, τώρα θα πουλήσει;» λένε χαρακτηριστικά για τον Νίκο Στασινόπουλο όσοι παρακολουθούν την «διαδρομή» του. Τη συνένωση εταιριών του πάντως, με σκοπό τη μείωση του λειτουργικού κόστους την έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό (π.χ. η Χαλκόρ απορρόφησε την Futco). Οι περικοπές δαπανών αποτελούν προτεραιότητα για την διοίκηση της Βιοχάλκο ακόμη και αν πολλές φορές αυτές περνούν από δύσκολες «ατραπούς», όπως το κλείσιμο του εργοστασίου της Σιδενόρ στη Χαλκίδα και η μείωση προσωπικού.
Και τραπεζίτης…
Το όνομα του Νίκου Στασινόπουλου το τελευταίο διάστημα ήρθε στο προσκήνιο για έναν ακόμη λόγο. Ο βιομήχανος, μαζί με την εφοπλίστρια Αγγελική Φράγκου και τον Γιώργο Δαυίδ της Coca Cola 3 Ε εισήλθαν στο διοικητικό συμβούλιο της Eurobank. Στην τράπεζα, οι πληροφορίες θέλουν το «αφεντικό» της Βιοχάλκο να κατέχει και ένα μικρό ποσοστό στο μετοχικό της κεφάλαιο, της τάξεως του 2,5%, ενώ μετά την συγχώνευση της Eurobank με την Εθνική, θα διαδραματίσει μετοχικό ρόλο και στο νέο σχήμα, ακόμη και αυξάνοντας το μερίδιο στο 5% συνολικά.
Η μεγαλύτερη στροφή που φαίνεται να κάνει τον τελευταίο καιρό ο Αρκάς επιχειρηματίας προς τον τραπεζικό κλάδο, αποτελεί, όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες και «ψήφο εμπιστοσύνης» για την ελληνική οικονομία. Είναι και αυτό μια επιβεβαίωση ότι «μένει» Ελλάδα με τις εταιρίες του.
Η διακριτική πολιτιστική και κοινωνική δράση στην Αρκαδία
Όσο εξωστρεφείς είναι στην επιχειρηματική τους δράση ο Νίκος Στασινόπουλος και οι γιοι του, τόσο εσωστρεφείς είναι στην προσωπική τους ζωή. Αποφεύγουν τα φώτα της δημοσιότητας, δεν συμμετέχουν σε γκαλά και κοσμικές εκδηλώσεις. Η «αποχή» αυτή του Νίκου Στασινόπουλου αποδίδεται εν μέρει από ορισμένους επιχειρηματικούς κύκλους στην επίθεση με ρουκέτες που είχε δεχτεί στα γραφεία του το 1991 από την 17 Νοέμβρη.
Ακόμη και την πλούσια φιλανθρωπική της δράση η οικογένεια δεν την «διαφημίζει», αλλά κινείται διακριτικά. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν είναι πάντα εφικτό, αφού μιλάμε για την δραστηριότητα του «Κοινωφελούς Ιδρύματος Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος» το οποίο ιδρύθηκε το 1969 στη μνήμη του πατέρα του ισχυρού άντρα της Βιοχάλκο, Μιχάλη Στασινόπουλο.
Αν και η έδρα του Ιδρύματος βρίσκεται στην Αθήνα, το πολιτιστικό κέντρο εδρεύει στο χωριό Στάδιο του Δήμου Τεγέας, Αρκαδίας, από όπου κατάγεται η οικογένεια. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που αφορούν στα τοπικά ήθη και έθιμα, την τέχνη και την παράδοση έχουν γίνει σημείο αναφοράς όχι μόνο στην Αρκαδία, αλλά και στους όμορους νομούς. Σε αυτές ο Νίκος Στασινόπουλος παραβρίσκεται μία φορά τον χρόνο, όταν το ίδρυμα διοργανώνει εκδηλώσεις ως μνημόσυνο για τον «πατριάρχη» της οικογένειας. Άλλωστε από τον Μιχάλη ξεκίνησε η σημερινή «αυτοκρατορία» της Βιοχάλκο και εκείνος ήταν που συμβούλευε τα δύο του παιδιά, Νίκο και Βαγγέλη να μην ξεχνούν τις ρίζες τους και να προσφέρουν πάντα ό, τι μπορούν στους συμπατριώτες τους. Πέραν των εκδηλώσεων πάντως, το ίδρυμα έχει χρηματοδοτήσει και την κατασκευή ή συντήρηση πολλών σχολείων της Πελοποννήσου, όπως και τις ανασκαφές αρχαιοτήτων στον Δήμο Τεγέας.
Μία ακόμη πολυτέλεια που επιτρέπει στον εαυτό του ο Νίκος Στασινόπουλος, είναι οι καλοκαιρινές διακοπές με την οικογένειά του και καλούς φίλους στην Πάτμο, όπου στο ημερήσιο πρόγραμμά του βρίσκεται μια παρτίδα τάβλι. Στενές σχέσεις διατηρεί με την έτερη μεγάλη οικογένεια βιομηχάνων, τους Κανελλόπουλους της ΤΙΤΑΝ. Μάλιστα, ο Τάκης Κανελλόπουλος κάνει στενή παρέα με τους γιους Στασινόπουλου.
Τα «χρυσά» συμβόλαια 900 εκ. και το στοίχημα σε εξωτερικό-real estate
Μπορεί ο όμιλος Στασινόπουλου να έχει σημαντικό τραπεζικό δανεισμό (1,44 δισ. ευρώ το 2011) και πολλές από τις θυγατρικές να αποτελούν «βαρίδια» λόγω ζημιών (Χαλκόρ- Σιδενόρ- Ελλ.Κα.), όμως διαθέτει και ένα ισχυρό «χαρτοφυλάκιο» νέων έργων και χρυσών συμβολαίων, που περιμένει να υλοποιηθούν και που αγγίζουν τα 900 εκατ. ευρώ.
«Κυνηγός ευκαιριών» ο Νίκος Στασινόπουλος ξέρει πότε και πού να χτυπάει. Η θυγατρική του, ΣΩΛΚ έχει προεπιλεγεί από την κοινοπραξία του αγωγού TAP για σύμβαση ύψους 500 εκατ. ευρώ προκειμένου να την προμηθεύσει με σωλήνες για όλη την διαδρομή των αγωγών για να περάσει το αζέρικο αέριο στην Ευρώπη.
Η σημαντική αυτή ανάθεση αναμένεται να οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους, εάν και εφόσον το κονσόρτιουμ του TAP (Κομοτηνή- Αλβανία- Ιταλία) κερδίσει τελικά τον ανταγωνιστικό αγωγό Nabucco West. Η ΣΩΛΚ βρίσκεται επίσης στη λίστα για όλους τους μεγάλους αγωγούς που σχεδιάζονται σε Ευρώπη και Αμερική.
Ένα ακόμη μεγάλο έργο το οποίο διεκδικεί η Βιοχάλκο μέσω της θυγατρικής της Ελληνικά Καλώδια, ύψους 400 εκατ. ευρώ, είναι εκείνο για τα υποβρύχια καλώδια υπερυψηλής τάσης με τα οποία θα γίνει η καλωδιακή διασύνδεση των Κυκλάδων με την ηπειρωτική Ελλάδα. Ο Νίκος Στασινόπουλος κατέθεσε προσφορά στον διαγωνισμό της ΔΕΗ μαζί με τον γαλλικό κολοσσό Alstom, αν και αντίπαλός του θα είναι η γερμανική Siemens, η οποία συμμετέχει σε κοινοπραξία με τη γαλλική Nexans και την ιταλική Prysmian.
Μία από τις σημαντικές συμφωνίες που έχει πετύχει η εταιρία είναι και η επένδυση- μαμούθ στη Βουλγαρία για την απόκτηση των λιμενικών εγκαταστάσεων Sviloza.
Με την κατάσταση στην Ελλάδα να «ζορίζει» η ισχυρή τριανδρία της Βιοχάλκο (Νίκος Στασινόπουλος και οι γιοι του) πορεύεται με σύνθημά της την εξωστρέφεια. Και οι έξι θυγατρικές (ΣΩΛΚ, ΣΙΔΕΝΟΡ, ΕΛΛ.ΚΑ, ΕΤΕΜ, ΧΑΛΚΟΡ, ΕΛΒΑΛ) έχουν παρουσία από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ ως την Αφρική και την Ωκεανία, έχοντας καταφέρει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των ξένων. Δεν είναι τυχαίο πως οι Βέλγοι της Socobelge συμμετείχαν στο μετοχικό κεφάλαιο της μητρικής Βιοχάλκο από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της.
Πολλά ποντάρει η οικογένεια Στασινόπουλου και στο real estate, καθώς η αξία των ακινήτων του ομίλου εκτιμάται στα 500 εκ. ευρώ, και κυρίως στο νέο εμπορικό κέντρο «River West» που άνοιξε τις πύλες του πριν από έναν χρόνο στον Κηφισό. Η επένδυση των 80 εκ. ευρώ έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, με την επισκεψιμότητα να έχει πιάσει τον αρχικό στόχο των 2.500 επισκεπτών ημερησίως. Παρά τον ανταγωνισμό από το κοντινό Athens Heart, δυνατό όπλο του αποτελεί ότι βρίσκεται δίπλα στο ΙΚΕΑ.
