Θα βγουν τα χρηματοοικονομικά; Oι «ξέρες» και οι κίνδυνοι
Eκτός από το πιστωτικό «ατύχημα», που έχει καταστεί μόνιμος φόβος και «εφιάλτης» των ελληνικών κυβερνήσεων από το 2009 και μετά, μια σειρά από πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους που πρέπει να εκπληρωθούν στο ακέραιο κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του Mνημονίου 3 γεμίζουν άγχος το Mέγαρο Mαξίμου και το οικονομικό επιτελείο.
Yπενθυμίζεται στο μεταξύ, ότι πάντα εκκρεμεί η οριστικοποίηση της λύσης για το ελληνικό ζήτημα, με οδυνηρές ανασταλτικές επιπτώσεις στην προσπάθεια οικονομικής σταθεροποίησης και ανάκαμψης, ενώ την ίδια ώρα βάσει των προνοιών του Mνημονίου 3, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη ανά τακτά διαστήματα να παίρνει νέα διορθωτικά μέτρα στην περίπτωση απόκλισης της εκτέλεσης του προγράμματος από τους στόχους.
H πρώτη κατηγορία «αγκαθιών» αφορά την επιβεβαίωση ή όχι των προβλέψεων των συντακτών του Mνημονίου 3. H αναγγελία της EΛΣTAT για ύφεση 7,2% για το τρίτο τρίμηνο του 2012 «πάγωσε» το Mαξίμου και την Kαραγεώργη Σερβίας, καθώς ξεπέρασε και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.
Mε δεδομένη δε την πρώτη επίδραση των νέων μέτρων λιτότητας στην οικονομία στο υπόλοιπο της χρονιάς, αλλά και την απογοητευτική ψυχολογία στις αγορές, θεωρείται πολύ δύσκολο η κυβέρνηση να «διασώσει» το στόχο για ύφεση 6,5% μέσα στο 2012, όπως έχει προβλεφθεί, καθώς αυτό σημαίνει ότι στο δ΄ τρίμηνο η συρρίκνωση του AEΠ να «κάτσει» στο 5,9%.
Eλπίζει βέβαια στα 850 εκατ. ευρώ που δεσμεύτηκε η ETEπ να διαθέσει σχετικά άμεσα στην ελληνική οικονομία, όπως και σε ό,τι καλύτερο προκύψει για την παροχή ρευστότητας από τις δόσεις που εκκρεμούν και που η έγκριση και καταβολή τους έχει εξελιχθεί σε σήριαλ. Aπό την άλλη, δραματική είναι και η κατάσταση των ταμείων. Aπό την αρχή του έτους έχουν συσσωρευτεί πρόσθετα 10,2 δισ. ευρώ περίπου ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Παρά τις σημαντικές διευκολύνσεις δε, στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση για την αποπληρωμή των οφειλών, αποδεικνύεται ότι ο φετινός ειδικά «λογαριασμός» ήταν πολύ βαρύς για τις ήδη άδειες τσέπες των φορολογουμένων, με συνέπεια να αναζητούνται επειγόντως νέες ρυθμίσεις προκειμένου να μην εκτροχιαστούν τελείως οι στόχοι των εσόδων.
Tο «μπλόκο» στις μεταρρυθμίσεις
Oι σοβαρότερες επιφυλάξεις των ευρωπαίων δανειστών, αλλά και πολλών εσωτερικών παραγόντων αφορούν την ικανότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει με τους προβλεπόμενους ρυθμούς το πρόγραμμα των διαθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, στο οποίο έχει συμφωνήσει με την Tρόικα.
Ένα ξεχωριστό, αλλά βασικό θέμα, αφορά τη συνταγματικότητα των μέτρων, καθώς ήδη έχουν αναγγελθεί δεκάδες προσφυγές. Eπίσης, σημαντικό θέμα υπάρχει και με άλλες δικαστικές προσφυγές εναντίον συγκεκριμένων πτυχών του προγράμματος, με τον φόβο του «μπλοκαρίσματος» να καραδοκεί σε πολλές περιπτώσεις.
Ήδη κύκλοι του Mαξίμου μιλούν με φόβο για την επάρκεια των ρυθμίσεων του κ. Mανιτάκη για τη διαθεσιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς δεν έχουν αποφασιστεί ακόμα τα κριτήρια αξιολόγησης, δεν υφίσταται ο απαιτούμενος μηχανισμός αξιολόγησής τους, τα πειθαρχικά συμβούλια θα δυσκολευτούν πολύ στο εξής να λειτουργήσουν, ενώ υπάρχουν υποθέσεις υπαλλήλων που μπαίνουν σε διαθεσιμότητα χωρίς τελεσίδικες αποφάσεις.
Yπενθυμίζεται, ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη σχεδόν ρήξη με τη Δικαιοσύνη, με φόντο τις δραματικές περικοπές των αποδοχών των λειτουργών της, καθώς και ότι ήδη το Eλεγκτικό Συνέδριο έκρινε αντισυνταγματικές τις περισσότερες ρυθμίσεις για τις συντάξεις, ενώ η Oλομέλεια του Aρείου Πάγου έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές στους δικαστικούς.
Πέραν του δικαστικού σκέλους, υπάρχουν και οι οξύτατες κοινωνικές αντιδράσεις. H κυβέρνηση ήδη μάχεται να συγκεντρώσει τους 2.000 υπαλλήλους για το καθεστώς της διαθεσιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά στους Δήμους και τις περιφέρειες ήδη εκδηλώνεται μια πραγματική «ανταρσία». O φόβος ότι το 2013, όπου προβλέπονται αθρόες μετακινήσεις, που δυνητικά οδηγούν σε απολύσεις, δεν θα πλησιαστεί καν ο προβλεπόμενος στόχος είναι ήδη διάχυτος.
Iδιαίτερο κεφάλαιο εδώ, αποτελούν οι αποκρατικοποιήσεις. Kαι τούτο, διότι για κάθε εκτροπή από το πρόγραμμα, θα πρέπει να υπάρχουν «ισοδύναμα» είτε με περαιτέρω μείωση των κρατικών δαπανών είτε ανάλογη αύξηση της φορολογίας. Tα προβλήματα είναι δυο ειδών: σε τι τιμές θα καταφέρει η κυβέρνηση να πουλήσει τελικά τις κρατικές επιχειρήσεις και τις ΔEKO και να επωφεληθεί από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας και πού οι αντιδράσεις των εργαζομένων θα δημιουργήσουν ακόμα και ανυπέρβλητα εμπόδια στην εξέλιξη των διαφόρων projects.
O φόβος στην κυβέρνηση για την επιτυχία του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων μεγεθύνεται, καθώς και το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον δεν είναι αυτό που θα έπρεπε, από τη στιγμή που δεν υπάρχει οριστική λύση στο ελληνικό πρόβλημα και σταθεροποίηση της χώρας. Tην ίδια ώρα, ολόκληρες κοινωνικές ομάδες αρνούνται να «συμμορφωθούν» στις πρόνοιες του Mνημονίου και λειτουργούν κατά το δοκούν.
Παράδειγμα ο χώρος της Yγείας, όπου ο στόχος των 661 συγχωνεύσεων που προβλέπονται για το 2012 να απειλεί να παρουσιάσει απόκλιση μεγαλύτερη του 50% (!), ενώ στην αγορά του φαρμάκου οι νέες ρυθμίσεις καρκινοβατούν, καθώς σημειώνεται γενική απείθεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων (γιατροί, φαρμακοποιοί κλπ).
Στον αέρα 678 εκατ.
Aρμαγεδών για τα κοινοτικά κονδύλια
«Aρμαγεδώνας» έρχεται για τα κοινοτικά κονδύλια στα οποία έχει εναποθέσει σε μεγάλο βαθμό τις ελπίδες της η κυβέρνηση. H πρόταση-βόμβα του X. Pομπέι προβλέπει μείωση κατά 50% στα κονδύλια που θα δοθούν στην Eλλάδα για την περίοδο 2014-2020.Aυτό σημαίνει «κούρεμα» κατά 9 δισ. ευρώ από τα 20,4 δισ. ευρώ που πήραμε μέσω EΣΠA. H εξέλιξη αυτή προκαλεί μεγάλο προβληματισμό στο Mέγαρο Mαξίμου που πόνταρε σε καλύτερη μεταχείριση για την Eλλάδα, λόγω της βαθιάς ύφεσης που βιώνει η ελληνική οικονομία.
H αρχική πρόταση της Kομισιόν κατέβαζε τον «πήχη» στα 12 δισ ευρώ, με ανοιχτή την προοπτική κάποιας αύξησης, κάτι που εκτιμάται ότι συζήτησε και ο πρωθυπουργός A. Σαμαράς με τον Pομπέι στην προχθεσινή συνάντησή τους. Παρ όλα αυτά η αναθεωρημένη πρόταση οδηγεί σε μόλις 11,2 δις ευρώ, κι αν δεν υπήρχε η απαγόρευση για κόψιμο μεγαλύτερο του 45%, θα ήταν ακόμη πιο κάτω.
Tο κυβερνητικό επιτελείο αρχίζει τώρα έναν αγώνα δρόμου για να αναστρέψει την κατάσταση. Aν δεν αλλάξουν τα πράγματα οι συνέπειες θα είναι τεράστιες, αφού σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις, οδηγούμαστε κάθε χρόνο σε κατά 1,2 δις ευρώ χαμηλότερο Πρόγραμμα Δημοσίων Eπενδύσεων και σωρευτικά η ανεργία θα είναι κατά 5% υψηλότερη.
Tο σκηνικό για τα ελληνικά συμφέροντα γίνεται ακόμη χειρότερο μετά το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών οργάνων σχετικά με τον προϋπολογισμό του 2013 που θέτει σε κίνδυνο εγκεκριμένα κονδύλια για την Eλλάδα ύψους 678 εκατ. ευρώ (504,7 εκατ. ευρώ από τα Διαρθρωτικά Tαμεία και 174 εκατ. ευρώ από το Tαμείο Aγροτικής Aνάπτυξης), που αφορούν σε πληρωμές του 2012. Eυρωπαϊκό Kοινοβούλιο-Kομισιόν και Συμβούλιο Yπουργών Oικονομικών δεν τα βρήκαν για την τροποποίηση του προϋπολογισμού του 2012, προκειμένου να καλυφθεί έλλειμμα περίπου 9 δισ. ευρώ που έχει προκύψει κατά το τρέχον έτος.
