Ριζικές αλλαγές στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης φέρνει το σχέδιο «Αθηνά», καθώς όπως δήλωσε ο υπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, θα συσταθεί και θα λειτουργεί ένα ομοσπονδιακό πανεπιστήμιο στην Αθήνα, στο οποίο θα υπάγονται διοικητικά όλα τα Ιδρύματα, εκτός του Πανεπιστήμιου Αθηνών και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Το σχέδιο «Αθηνά» αφορά στην αναμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας.
Το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο θα διοικείται και θα ελέγχεται από ένα Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ δεν θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στη δομή των υπαρχουσών Αρχών (πρυτανικές και Συμβούλια), οι οποίες θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά.
Αναφορικά με τα ΤΕΙ, θα δημιουργηθεί ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ίδρυμα στην Αθήνα, το οποίο θα προκύψει από την συνένωση των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά και των Ανώτατων Σχολών Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.
Έτσι, με τα νέα δεδομένα συγχωνεύονται ή απορροφώνται 97 τμήματα και μένουν πανεπιστήμια σε 51 πόλεις από 63.
Το πανεπιστήμιο αυτό θα διοικείται και θα ελέγχεται από ένα ΔΣ, ενώ οι νυν αρχές (πρυτανικές και Συμβούλια) θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά.
Σε αυτό το Ομόσπονδο Ιδρυμα, που θα ονομασθεί «Αδαμάντιος Κοραής», εντάσσονται το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Γεωπονική Σχολή, το Πάντειο και Χαροκόπειο.
Το κοινό Δ.Σ. θα κάνει τον «στρατηγικό» σχεδιασμό του Ομόσπονδου Πανεπιστημίου.
Παράλληλα, αναβαθμίζεται το Διεθνές Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο θα συνδεθεί με πανεπιστήμια του εξωτερικού, στα οποία λειτουργούν έδρες ελληνικών σπουδών.
Τα πανεπιστήμια της περιφέρειας
Τα πανεπιστήμια της περιφέρειας με διοικούσες επιτροπές ή λιγότερα από τέσσερα τμήματα απορροφώνται από αλλά πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, το πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος κόβεται στα δύο: τα μισά τμήματά του (της Λαμίας) εντάσσονται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ενώ ένα τμήμα απορροφάται από το Πάντειο.
Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας συγχωνεύεται με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, ενώ δύο τμήματά του μεταφέρονται στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ.
Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας απορροφάται από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Ο υπουργός Παιδείας είπε ότι σε όλες τις περιπτώσεις συγχωνεύσεων, διδακτικό και διοικητικό προσωπικό μεταφέρεται στα «μητρικά» Ιδρύματα.
Οι φοιτητές τους θα πάρουν το πτυχίο τους από το νέο Ιδρυμα στο οποίο θα ενταχθεί το τμήμα τους, ενώ αν χρειαστεί θα «μετακομίσουν» για την ολοκλήρωση των σπουδών τους.
Συνολικά 97 τμήματα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ συγχωνεύονται ή απορροφώνται (δηλαδή δεν θα δέχονται στο μέλλον εισακτέους), καθώς είχαν χαμηλό βαθμό ενδιαφέροντος ή δεν είχαν καν μόνιμο διδακτικό προσωπικό. Από 63 οι πόλεις που φιλοξενούν πανεπιστήμια μειώνονται στις 51.
Αύξηση εισακτέων στα ΑΕΙ και μείωση στα ΤΕΙ
Στα ΑΕΙ προβλέπεται αύξηση στις θετικές επιστήμες, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τα Οικονομικά και μείωση μόνο στο 1ο επιστημονικό πεδίο (ανθρωπιστικές επιστήμες). Δραματική μείωση στα ΤΕΙ, ειδικά στο 5ο επιστημονικό πεδίο (Διοίκηση Επιχειρήσεων, Οικονομικά, Τεχνολογικά Πληροφορικής, Μηχανικοί κ.λ.π.).
Σε αυτά τα τμήματα οι εισακτέοι από 4.500 μειώνονται σε 2.000. Συνολικά η μείωση δεν θα ξεπεράσει το 4%. Στις ανθρωπιστικές σπουδές, πανελλαδικά, η μείωση των εισακτέων ανέρχεται στους 1.300.
«Εντάσσουμε όλα τα τμήματα σε σχολές, προχωράμε σε συγχωνεύσεις τμημάτων, αλλά και Ιδρύματα με διοικούσες επιτροπές η λιγότερα από τέσσερα τμήματα» είπε ο υπουργός Παιδείας, παρουσιάζοντας το σχέδιο «Αθηνά».
«Από την πρώτη στιγμή βάλαμε συγκεκριμένες προτεραιότητες. Συνεχίσαμε και ολοκληρώσαμε την εφαρμογή ενός νόμου που ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία.
Τα νέα ΔΣ έδωσαν μια ψήφο εμπιστοσύνης στα Ιδρύματά μας. Σ αυτό το ψηφιδωτό τη ανώτερης εκπαίδευσης θα κάνουμε σήμερα το επόμενο βήμα για να αντιμετωπίσουμε τις παθογένειες της», είπε.
«Τα τελευταία 25 χρόνια αναπτύχθηκε χάρτης στην ανωτάτη εκπαίδευση που δεν υπάκουε σε αναπτυξιακά κριτήρια, υπήρχε κατακερματισμός γνωστικών αντικειμένων, εξήγαγε άνεργους.
Κάθε κρίση ενέχει κίνδυνους, αλλά δίνει και ευκαιρίες. Η χώρα βρίσκεται σε βαθιά κρίση, δεν έχουμε πολυτέλεια χρόνου, παρόλα αυτά ακολουθήσαμε πολιτική διαλόγου με όλους εμπλεκόμενους φορείς. Εκθέσαμε κριτήρια και κανόνες στα κόμματα.
Καταθέτουμε το νομοσχέδιο, αλλά ο διάλογος συνεχίζεται. Θα το στείλουμε στην ακαδημαϊκοί κοινότητα. Είναι μια εθνική υπόθεση, πρέπει να γίνει συζήτηση ουσίας χωρίς περιχαράκωση από κομματικές ιδιότητες. Στόχοι μας η ενίσχυση της δωρεάν δημόσιας παιδείας, η αναβάθμιση πανεπιστημίων και τη σύνδεση με αναπτυξιακό χάρτη. Η γνώση βέβαια είναι πολύ περισσότερα, αλλά δεν μπορεί και να αποκοπεί από ανάπτυξη και κοινωνία. Απευθυνόμαστε στους φοιτητές μας, την ελληνική οικογένεια, τις τοπικές κοινωνίες, τους παραγωγικούς φορείς» τόνισε ο υπουργός.