Μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές σωστικές ανασκαφές των τελευταίων ετών στον ελλαδικό χώρο, που έφεραν στην επιφάνεια ευρήματα μοναδικής αξίας, παρουσιάστηκε χθες το βράδυ στη διάρκεια ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Καβάλα στη νέα πτέρυγα του αρχαιολογικού μουσείου της πόλης.
Πρόκειται για τη σωστική ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε στο Λιθοχώρι του σημερινού Δήμου Νέστου την περίοδο 2006 – 2010 με αφορμή την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου της Εγνατίας Οδού.
Τα σημαντικά ευρήματα της ανασκαφής, ορισμένα μοναδικά στον ελλαδικό χώρο, καθώς και οι πληροφορίες που προκύπτουν από τη μελέτη τους, παρουσίασαν χθες το βράδυ ενώπιον ενός πολυπληθούς ακροατηρίου οι αρχαιολόγοι Βασίλης Πούλιος, Δ. Μεγγίδης και Ε. Κοσμίδου υπό το γενικό τίτλο: “Άνθρωποι, άλογα και οχήματα στην αρχαία Θράκη – Η ιστορία ενός ευγενή ιππέα από το Λιθοχώρι Καβάλας”.
Όπως τόνισαν οι αρχαιολόγοι κατά τη διάρκεια της ανασκαφής βρέθηκαν διάφορα αρχιτεκτονικά λείψανα όπως: Τμήμα κτηρίου (αγροικία ή σταθμός της αρχαίας Εγνατίας), τα θεμέλια ενός πύργου, δυο ανισομεγέθη κυκλικοί ταφικοί περίβολοι και δυο τοίχοι. Όλα χρονολογούνται από τα τέλη του 1ου έως τα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ.
Επίσης, ερευνήθηκε εκτεταμένο νεκροταφείο με ενταφιασμούς και καύσεις ανθρώπων καθώς επίσης και ενταφιασμούς αλόγων με ιππήλατα οχήματα. Το νεκροταφείο χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ. ως τα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ. . Τη ρωμαϊκή περίοδο το νεκροταφείο αποκτά οργανωμένη μορφή και χωρίζεται σε δυο περιοχές.
Η μια από τις δυο περιοχές του νεκροταφείου, με ενταφιασμούς ανθρώπων, αλόγων και οχημάτων παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον και για το λόγο αυτό αποφασίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού η διατήρηση των αρχαίων κατάλοιπων και η δημιουργία ενός κλειστού επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου.
Το σημαντικότερο εύρημα της ανασκαφής είναι τα υπολείμματα ενός ιππήλατου οχήματος το οποίο σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ. . Από το όχημα ξεχωρίζει περίτεχνη χάλκινη διακόσμηση σε μορφή δωρικής ζωοφόρου όπου εικονίζονται τρεις από τους άθλους του Ηρακλή: Με την Κερυνίτιδα έλαφο, τον Ερυμάνθιο κάπρο και τις Στυμφαλίδες όρνιθες. Οι παραστάσεις αυτές είναι μοναδικές στον ελλαδικό χώρο. Το όχημα έσερνε ζεύγος αλόγων, οι σκελετοί των οποίων βρέθηκαν δίπλα του, ενώ ένας διπλανός σκελετός αλόγου πρέπει να ανήκει στο εφεδρικό άλογο. Σ’ αυτό το τελευταίο υπήρχε χάλκινο ομφάλιο ασπίδας το οποίο φέρει τη στατική επιγραφή T GAI SITA. Όπως τόνισαν οι αρχαιολόγοι πρόκειται προφανώς για το όνομα του ιδιοκτήτη της ασπίδας ο οποίος πρέπει να είναι και ο ιδιοκτήτης του οχήματος.
Τα περισσότερα άλογα έφεραν ιπποσκευές, από τις οποίες σώθηκαν τα χάλκινα και σιδερένια εξαρτήματα και προσαρτήματα, μερικά από τα οποία βρίσκονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Στο νεκροταφείο ανήκει σε παραπλήσιο αρχαίο οικισμό και εντάσσεται στην αρχαία Θράκη, το δυτικό όριο της οποίας εκείνη την εποχή τοποθετείται στο σημερινό Δημοτικό Διαμέρισμα Πετροπηγής του Δήμου Νέστου.
Οργανωμένο νεκροταφείο με ενταφιασμούς ανθρώπων, αλόγων και οχημάτων στο σημερινό ελλαδικό χώρο της αρχαίας Θράκης βρίσκεται για δεύτερη φορά μετά από εκείνα της Μικρής Δοξιπάρας του νομού Έβρου. Αντίθετα, όπως επισήμαναν οι αρχαιολόγοι, έχουν βρεθεί παρά πολλά υπολείμματα στη γειτονική Βουλγαρία. Αυτός ο τρόπος ενταφιασμού απηχεί τα ταφικά έθιμα των αρχαίων Θρακών που ανήκουν στην αριστοκρατία της εποχής, τους γαιοκτήμονες και υποδηλώνει το κύρος, τον πλούτο και την ανώτερη θέση του νεκρού.
