Η περίπτωση της ιστορίας… γραφειοκρατικής τρέλας, σχετικά με τα κωλύματα που συνάντησε και ακόμη σήμερα συναντά το σχέδιο αξιοποίησης μιας δημοτικής έκτασης ενός στρέμματος στην περιοχή της λίμνης Βόλβη, φέρνουν στην επιφάνεια τις αδυναμίες του «Καλλικράτη», που όχι μόνο αποθαρρύνουν αλλά και θέτουν σημαντικά εμπόδια στο σύγχρονο «επιχειρείν» -σε βαθμό μάλιστα που η κυβέρνηση σκέφτεται σοβαρά να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις επενδυτικές δραστηριότητες.
Κυβερνητικά «σήματα καπνού» για τροποποιήσεις στον «Καλλικράτη» αλλά και για νομοθετικές αλλαγές οι οποίες να διευκολύνουν το και την εισροή εσόδων στα ταμεία των δήμων, φτάνουν από τη Βόλβη.
Κάθε άλλο παρά άνευ σημασίας είναι η επιστολή του δημάρχου της πόλης κ. Δημήτρη Γαλαμάτη προς το υπουργό Εσωτερικών Ευριπίδη Στυλιανίδη, στην οποία περιγράφει μια ιστορία γραφειοκρατικής τρέλας, που εμπόδισε την «αξιοποίηση» ενός στρέμματος δημοτικής έκτασης.
Συν τοις άλλοις, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι και η στιγμή που βγήκε στο φως μια ιστορία «δυσλειτουργίας του Δημοσίου». Η επιστολή, η οποία κοινοποιήθηκε και στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), εστάλη την ίδια ημέρα (Τετάρτη 13/2/2013) που ανακοινώθηκε το νέο οργανόγραμμα της «γαλάζιας» παράταξης και ο κ. Γαλαμάτης ορίστηκε ως ένας εκ των αναπληρωτών γραμματέων αυτοδιοίκησης της ΝΔ.
Πρώην βουλευτής της ΝΔ της Β’ Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, ο δήμαρχος Βόλβης κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με τον κ. Στυλιανίδη επιδιώκοντας νομοθετικές παρεμβάσεις που θα ευνοούν την επενδυτική – επιχειρηματική δράση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ως απάντηση στην οικονομική κρίση και στις περικοπές πόρων από το κράτος που αγγίζουν το 60%.
Οι δυσλειτουργίες κατά την εφαρμογή του νόμου του «Καλλικράτη», σε συνδυασμό με πλέγμα άλλων νομοθετικών εμποδίων, καταγράφονται εδώ και καιρό σε επιστολές που φτάνουν από δήμους στο υπουργείο Εσωτερικών. Ρεπορτάζ για τις αλλαγές έχει παρουσιάσει προ ολίγων ημερών και η εφημερίδα Το Βήμα.
Όπως όλα δείχνουν, η κυβέρνηση προχωρά με γοργούς ρυθμούς αλλαγές για τη δημιουργία νέων ευρηματικών χρηματοδοτικών εργαλείων, που σύμφωνα με τη διατύπωση την οποία συχνά-πυκνά χρησιμοποιεί και ο κ. Στυλιανίδης θα βοηθήσουν τους δήμους να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα επιτυγχάνοντας έσοδα που θα ενισχύουν την οικονομική τους αυτοτέλεια.
«Κλειδί» η δημοτική περιουσία
Η δημοτική περιουσία θεωρείται από πολλούς ΟΤΑ ως κλειδί για να εισρεύσουν έσοδα στα ταμεία των δήμων, ανάγοντας την αξιοποίησή της σε χρηματοδοτικό εργαλείο -κάτι που για άλλους με διαφορετική οπτική εκλαμβάνεται ως βήμα για το ξεπούλημα της δημοτικής γης ή των δημοτικών ακινήτων.
Πάντως, ο Δήμος Βόλβης με την ιστορία που περιγράφει στέλνει το μήνυμα ότι «αν δεν επέλθουν άμεσα σοβαρές νομοθετικές αλλαγές, τότε ένα από τα πλέον “ευρηματικά χρηματοδοτικά εργαλεία” που κι εσείς προτείνετε ως απάντηση στο νέο οικονομικό περιβάλλον των Δήμων, τώρα που εξαντλήθηκε πλέον ο παραδοσιακός ρόλος του Κράτους ως κεντρικού χρηματοδότη, δεν πρόκειται να βρει εφαρμογή».
Ο Δήμος Βόλβης δημιούργησε δημοτικό κτηματολόγιο (κατέγραψε ακίνητα και κατηγοριοποίησε εκείνα για τα οποία υπάρχουν νομικές εκκρεμότητες). Παράλληλα λειτούργησε τη Δημοτική Μονομετοχική Ανώνυμη Εταιρεία με τίτλο «Επενδυτική Δήμου Βόλβης Δημοτική Ανώνυμη Εταιρία», η οποία είχε ιδρυθεί από τον πρώην δήμο Αγίου Γεωργίου το 2010.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα «Καλλικράτης», δημοτική ανώνυμη εταιρεία αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων ενός δήμου θα έπρεπε να προϋπήρχε του «Καλλικράτη» (πριν από τις 1/1/2011), καθώς δεν επιτρέπεται πλέον η σύσταση παρόμοιας εταιρείας.
Η υπόθεση αξιοποίησης ενός στρέμματος
Όπως περιγράφει στην επιστολή του ο κ. Γαλαμάτης, όταν ο δήμος πιλοτικά παραχώρησε στην «Επενδυτική Δήμου Βόλβης Δημοτική Ανώνυμη Εταιρία» δημοτικό οικόπεδο περίπου ενός στρέμματος (1.405,24 τ.μ.) ώστε να το αξιοποιήσει, η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου (565/28-12-2012) ακυρώθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης (4570/01-02-2013), καθώς η παραχώρηση χρήσης προς αξιοποίηση θεωρείται παράνομη σύμφωνα με τέσσερα άρθρα του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που όμως σε άλλο άρθρο επιτρέπει τη δημιουργία δημοτικών ανώνυμων εταιρειών για την αξιοποίηση δημοτικής περιουσίας!
Σύμφωνα με την απορριπτική απόφαση, ο δήμος δεν μπορεί να διαθέσει δημοτική έκταση προς αξιοποίηση στην δημοτική μονομετοχική ανώνυμη εταιρεία που έχει αυτό τον σκοπό, για τους εξής λόγους, όπως υπογραμμίζεται από τον δήμαρχο:
«Η δημοτική ανώνυμη εταιρεία θα έπρεπε από την ίδρυση της να αναφέρει τα περιουσιακά στοιχεία που πρόκειται να εκμεταλλευτεί. (Παρατήρηση: Είναι σαφές ότι για παράδειγμα η προϋπάρχουσα δημοτική επιχείρηση του δήμου Αγίου Γεωργίου δεν θα μπορούσε τότε να εκμεταλλευτεί δημοτικά ακίνητα από τους υπόλοιπους 5 δήμους που συγχωνεύθηκαν για να δημιουργηθεί ο Δήμος Βόλβης).
Ακόμα κι αν γινόταν δεκτή η εκ των υστέρων παραχώρηση δημοτικής περιουσίας προς αξιοποίηση στη δημοτική ανώνυμη εταιρεία, τότε θα ισοδυναμούσε με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, που θα απαιτούσε σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης κι εκτίμηση επιτροπής του αρ. 9 του Ν.2190/1920 (Παρατήρηση: Η επιτροπή αυτή συστήνεται από 2 υπαλλήλους του υπ. Ανάπτυξης και έναν εκπρόσωπο επιμελητηρίου, ορίζεται με απόφαση του υπουργείου 15 μέρες μετά την επιβολή σχετικής αίτησης, βγάζει έκθεση σε 2 μήνες, την στέλνει προς έγκριση στο υπουργείο κ.ο.κ.)
– Η υπό κρίση παραχώρηση ισοδυναμεί με ανεπίτρεπτη έμμεση επιχορήγηση ανώνυμης εταιρείας ΟΤΑ από το δήμο, ενώ επιπρόσθετα αντιτίθεται στο αρ.87§1 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ως ανεπίτρεπτη κρατική ενίσχυση!
– Επιτρέπεται με απόφαση δημοτικού συμβουλίου η δωρεάν παραχώρηση ακινήτου σε άλλα νομικά πρόσωπα, μόνο για κοινωφελή λόγο, που σύμφωνα με ερμηνεία διάταξης του Ν. 2039/1939 δεν έχει σκοπό το εμπορικό όφελος. (Παρατήρηση: Τότε πώς θα μπορέσει ο δήμος να αξιοποιήσει ακίνητη περιουσία;)
– Η δημοτική μονομετοχική ανώνυμη εταιρεία λειτουργεί σύμφωνα με την εμπορική και φορολογική νομοθεσία και έχει εμπορικό και όχι κοινωφελή χαρακτήρα. Αν και συμφωνεί με εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών (46978/27-07-2009) ότι ο σκοπός της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας είναι συνυφασμένος με την επιδίωξη κέρδους, αντιβαίνει σε άλλη διάταξη του υπουργείου (15862/02-06-2003) που προβλέπει ότι παραχώρηση σε δημοτική επιχείρηση επιτρέπεται μόνο για κοινωφελή σκοπό».
«Τροχοπέδη το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο»
Επίσης, σε αντίστοιχη απορριπτική απόφαση για άλλο δήμο της Βόρειας Ελλάδας, προστίθεται και ο λόγος ότι η παραχώρηση αυτή προσκρούει στην υποχρέωση των δήμων να διατηρούν την περιουσία τους, καθώς η δωρεά περιουσιακών στοιχείων απομειώνει τη δημοτική περιουσία.
Και σημειώνει, απευθυνόμενος προς τον κ. Στυλιανίδη: «Αντιλαμβάνεστε ότι με τo υπάρχον θεσμικό πλαίσιο η αξιοποίηση της δημοτικής ακίνητης περιουσίας καθίσταται ανέφικτη και περιορίζεται απλώς στις κλασικές μορφές ενοικιάσεων ή εκμισθώσεων δημοτικών ακινήτων, που έχουν συγκεκριμένο και πολύ περιορισμένο περιθώριο παραγωγής εσόδων, ενώ ο Δήμος ως ΝΠΔΔ έχει ελάχιστα, έως καθόλου, περιθώρια άσκησης αυτού του είδους την επενδυτική – επιχειρηματική δράση».
