Τα επιστημονικά άρθρα που δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο συνοδεύονται συχνά από σχόλια, τα οποία πολλές φορές είναι αγενή, παραπλανητικά ή και άσχετα με το θέμα.
Κι όμως, τα επιθετικά αυτά σχόλια επηρεάζουν τη γνώμη που σχηματίζουν οι αναγνώστες για τα επιστημονικά θέματα, αποκαλύπτει μια πρωτότυπη έρευνα στις ΗΠΑ.
To φαινόμενο
Οι ερευνητές δεν αμφισβητούν ότι ο δημόσιος διάλογος στο Διαδίκτυο είναι σημαντικός, θεωρούν όμως ότι o σχολιασμός online συχνά βγαίνει εκτός ελέγχου και παρεμβαίνει στην αντικειμενική ενημέρωση, ειδικά αν πρόκειται για αμφιλεγόμενα θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η εξέλιξη και η ασφάλεια των τροφίμων.
Οι αγενείς σχολιαστές, περισσότερο γνωστοί ως «τρολ», συχνά κυριαρχούν στις συζητήσεις με αναρτήσεις όπως: «Αυτό το άρθρο είναι πληρωμένη προπαγάνδα» ή «Ποιος άραγε πλήρωσε αδρά για αυτή τη μελέτη;».
Η νέα μελέτη δείχνει ότι τα τα αγενή και επιθετικά σχόλια πολώνουν τους αναγνώστες, δηλαδή καθιστούν πιθανότερη την υιοθέτηση ακραίων και μη αντικειμενικών απόψεων. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Επιστημονική Πρόοδο, και πρόκειται να δημοσιευτούν στo «Journal of Computer Mediated Communication».
«Κάποτε χρησιμοποιούσε κανείς τα μέσα μόνος του. Τώρα η κατάσταση μοιάζει σαν να διαβάζεις εφημερίδα σε έναν πολυσύχναστο δρόμο με τους περαστικούς να φωνάζουν δίπλα στο αφτί του τι πρέπει και τι δεν πρέπει να πιστέψεις» σχολιάζει στο LiveScience.com ο Ντίτραμ Σόιφελε, καθηγητής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον.
Η μελέτη
Η ομάδα του Σόιφλε πραγματοποίησε διαδικτυακή έρευνα σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.183 Αμερικανών. Οι εθελοντές κλήθηκαν να διαβάσουν ένα ουδέτερο άρθρο μιας καναδικής εφημερίδας, το οποίο αναφερόταν στους κινδύνους και τα οφέλη μιας συγκεκριμένης εφαρμογής της νανοτεχνολογίας. Η νανοτεχνολογία επιλέχθηκε επειδή είναι ένα σχετικά νέο θέμα για το οποίο ο κόσμος δεν έχει διαμορφώσει πολιτική άποψη.
Στις μισές περιπτώσεις, το άρθρο συνοδευόταν από κόσμια σχόλια, ενώ στις άλλες μισές τα σχόλια ήταν αγενή και επιθετικά. Για παράδειγμα, ένα επιθετικό σχόλιο μπορεί να ήταν «Αν δεν βλέπεις τα οφέλη από τη χρήση νανοτεχνολογίας σε αυτά τα προϊόντα, τότε είσαι ηλίθιος». Το αντίστοιχο κόσμιο σχόλιο θα υποστήριζε την ίδια θέση αλλά χωρίς αγενή γλώσσα.
Όταν οι εθελοντές διάβασαν τα κείμενα και συμπλήρωσαν εκτενή ερωτηματολόγια, τα δεδομένα έδειξαν ότι το «τρολάρισμα» πολώνει τους αναγνώστες, ειδικά όσους έχουν ισχυρές θρησκευτικές πεποιθήσεις και όσους είχαν διαμορφώσει άποψη για το θέμα πριν διαβάσουν το άρθρο. Όπως ένας έντονος τηλεοπτικός καβγάς ανάμεσα σε πολιτικούς μπορεί να πολώσει τους ψηφοφόρους, έτσι και το τρολάρισμα μπορεί να διχάζει τους αναγνώστες και να δυσχεραίνει την κατανόηση επιστημονικών θεμάτων, εκτιμούν οι ερευνητές.
«Η ιδέα του να μπορεί το κοινό να συζητά για την επιστήμη online είναι σίγουρα καλό πράγμα» λέει ο Σόιφελε. Προσθέτει όμως ότι αυτό που συμβαίνει «είναι σαν συζήτηση στο δημαρχείο χωρίς κανόνες».
