Ως εξαιρετικά σημαντική θεωρείται η σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup, στις Βρυξέλλες, τόσο για την πορεία υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα των αποχωρήσεων δημοσίων υπαλλήλων, όσο και για την στήριξη της κυπριακής Οικονομίας.
Η συνεδρίαση του Εurogroup, στην οποία δεν αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις, θα είναι και το πρώτο σοβαρό τεστ για το νέο πρόεδρο Γερούν Ντέισελμπλουμ, ο οποίος καλείται να διαχειριστεί τις επιπτώσεις του αποτελέσματος των ιταλικών εκλογών.
Προτεραιότητες
Αναφορικά με την Ελλάδα, ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης δήλωσε, την Πέμπτη, ότι προτεραιότητα της τρόικας στην αξιολόγηση του προγράμματος που ξεκίνησε στην Αθήνα δεν είναι η δημοσιονομική προσαρμογή (προφανώς γιατί τα πράγματα πάνε καλά), αλλά οι διαρθρωτικές αλλαγές, τις οποίες επικέντρωσε σε τρεις τομείς: αποχωρήσεις από το Δημόσιο, μεταρρυθμίσεις του φορολογικού και της δημόσιας διοίκησης.
Είναι σαφές ότι από τα παραπάνω θέματα στην κορυφή θα βρεθεί σήμερα το θέμα των αποχωρήσεων από το Δημόσιο, όπου θα κληθεί κατ’ αρχάς ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, να εξηγήσει την ελληνική θέση και στη συνέχεια η τρόικα.
Αυτό που θέλει πάση θυσία να αποφύγει η κυβέρνηση είναι να μην εξελιχθούν οι αποχωρήσεις σε απολύσεις. Από την πλευρά των εταίρων, εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή η διασφάλιση του στόχου που έχει τεθεί στο μνημόνιο για τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων στο Δημόσιο. Δεν χρησιμοποιούν τη λέξη «απολύσεις», ωστόσο δεν θα διστάσουν να το κάνουν από τη στιγμή που θα διαπιστώσουν πως δεν επιτυγχάνεται ο στόχος.
Για το θέμα αυτό, την Πέμπτη, ο ίδιος αξιωματούχος δήλωσε: «Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα πρότεινε ως εναλλακτική λύση την αναζήτηση άλλων (ισοδύναμων) μέτρων από αυτό της αποχώρησης από το διογκωμένο δημόσιο τομέα».
Πάντως, οι συζητήσεις για το θέμα αυτό θα συνεχιστούν. Αυτό που μπορεί να κάνει το Εurogroup, είτε προφορικά μέσω του προέδρου, στο τέλος της αποψινής συνεδρίασης, είτε υπό μορφή γραπτής δήλωσης, είναι να ζητήσει από την Ελλάδα την τήρηση των δεσμεύσεων για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Στην παρούσα φάση, οι εταίροι, έχοντας ανοικτά δύο πολύ σοβαρότερα θέματα, την πολιτική κρίση στην Ιταλία και τη στήριξη της Κύπρου, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να έρθουν σε σύγκρουση με την Αθήνα για το θέμα των αποχωρήσεων από το Δημόσιο.
Καταλαβαίνουν επίσης ότι πολιτικά η κυβέρνηση βρίσκεται σε πολύ δύσκολη και δεν θέλουν να διαταράξουν τη συνοχή της. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν παρασκηνιακά να πιέζουν για τήρηση των δεσμεύσεων.
Τα κυπριακά «αγκάθια»
Οι σχέσεις των εταίρων με την προηγούμενη κυπριακή κυβέρνηση βρίσκονταν σε «νεκρό» σημείο, γιατί οι εταίροι ήταν πεπεισμένοι ότι ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας, δεν ήθελε να δεσμευθεί στα θέματα του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος και στις ιδιωτικοποιήσεις.
Το ότι δεν υπήρχε καμία επαφή φάνηκε άλλωστε από την απροθυμία της Ευρωζώνης να στηρίξει την Κύπρο, όταν τον περασμένο μήνα δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο αναφέρονταν στο ενδεχόμενο «κουρέματος» των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Πρόκειται για δύο «αγκάθια» που θα απαιτήσουν σημαντικές προσπάθειες και εποικοδομητικό πνεύμα και από τις δύο πλευρές προκειμένου να επιλυθούν.
Για το «ξέπλυμα» χρήματος, το Βερολίνο, υποστηριζόμενο από το Παρίσι και άλλες χώρες του Βορρά (Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία), ζητάει να ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία η αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου της Κύπρου, αλλά και ο έλεγχος της εφαρμογής της νομοθεσίας.
Το Βερολίνο θέλει επίσης τη συρρίκνωση των κυπριακών τραπεζών, θεωρώντας ότι το μέγεθός τους είναι πολύ μεγάλο για μια οικονομία σαν την κυπριακή.
Η θέση της νέας κυβέρνησης δεν έχει αλλάξει σε σχέση με εκείνη της προηγούμενης. Η Λευκωσία αρνείται να δεχθεί την ανάθεση της αξιολόγησης σε ιδιωτική εταιρεία, προφανώς φοβούμενη ότι η εν λόγω εταιρεία θα είναι ελεγχόμενη από τους πιστωτές, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται για την αντικειμενικότητα της αξιολόγησης.
Για τον λόγο αυτόν θα αντιπροτείνει σήμερα να ανατεθεί η αξιολόγηση σε διεθνή οργανισμό, δηλαδή στην Επιτροπή Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης υπό την επίβλεψη της Κεντρικής Τράπεζα της Κύπρου και αν χρειαστεί να επικουρείται και από ιδιώτες εμπειρογνώμονες.
Το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων είναι περισσότερο πολιτικό για τη Λευκωσία. Στο προσχέδιο του μνημονίου που είχε κατ’ αρχήν συμφωνήσει η προηγούμενη κυβέρνηση, η αναφορά στην ανάγκη των ιδιωτικοποιήσεων δεν ήταν κατηγορηματική.
Ωστόσο, οι εταίροι, με το επιχείρημα της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, ζητούν τώρα σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις, κάτι που προεκλογικά και ο σημερινός Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης είχε απορρίψει. Πάντως, σ’ αυτό το θέμα η επίτευξη συμφωνίας είναι πιο εύκολη σε σχέση με το «ξέπλυμα» βρόμικου χρήματος. Η τρόικα θα επιστρέψει στην Κύπρο μέσα στην εβδομάδα για τη συνέχιση των συζητήσεων ώστε να οριστικοποιηθεί το μνημόνιο.
Η επίτευξη συμφωνίας στα δύο παραπάνω θέματα αποτελεί προϋπόθεση, ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για τον προσδιορισμό του ποσού της στήριξης. Η Λευκωσία θα ήθελε να μην ξεπερνάει τα 15 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τη δημοσιονομική στήριξη, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους χωρίς πρόσθετα μέτρα.
Οι στόχοι της Λευκωσίας
Πρώτος στόχος του νέου υπουργού Οικονομικών της Κύπρου, Μιχάλη Σαρρή, ο οποίος θεωρείται εξαιρετικά έμπειρος, είναι η αποκατάσταση της επικοινωνίας, καθώς και η συμφωνία πάνω σε ένα χρονοδιάγραμμα για τη λήψη οριστικής απόφασης.
Λευκωσία και εταίροι δημόσια δηλώνουν ότι είναι εφικτή η λήψη οριστικής απόφασης μέχρι το τέλος του μήνα, ωστόσο η Ευρωζώνη πριν αρχίσει να μιλάει για χρήματα θέλει δεσμεύσεις από την Κύπρο τόσο για το «ξέπλυμα» όσο και για τις ιδιωτικοποιήσεις.
Σκληρή μήνυμα για την Κύπρο
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Ολι Ρεν, προειδοποιεί για τον κίνδυνο να αναγκαστεί να εγκαταλείψει η Κύπρος την Ευρωζώνη, σε περίπτωση που οδηγηθεί σε άτακτη χρεοκοπία, διαμηνύοντας ταυτοχρόνως ότι όλες οι χώρες-μέλη στη Ζώνη του Ευρώ είναι συστημικά σημαντικές, ασκώντας έμμεση κριτική στο Βερολίνο.
«Ακόμη κι αν προέρχεται από μια μεγάλη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα πρέπει να έχει επίγνωση ότι κάθε μέλος της Ευρωζώνης είναι συστημικά σημαντικό», φέρεται να δήλωσε ο κ. Ρεν στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, σε μια συγκεκαλυμμένη κριτική κατά του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που είχε αμφισβητήσει τη συστημική σημασία της Κύπρου.
«Εάν η Κύπρος βρεθεί αντιμέτωπη με άτακτη χρεοκοπία, είναι πολύ πιθανό να οδηγηθεί σε έξοδο από την Ευρωζώνη», προσθέτει ο Ευρωπαίος επίτροπος. Ο κ. Ρεν υπογραμμίζει ότι η υπόσχεση των χωρών της Ευρωζώνης να διατηρήσουν την ενότητα της νομισματικής ένωσης είχε συμβάλει στο να καλμάρουν οι αγορές, προσθέτοντας ότι «δεν θα πρέπει να διακινδυνεύσουμε αυτή την επιτυχία».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Κομισιόν τάσσεται κατά ενός «κουρέματος» στις κυπριακές καταθέσεις. «Δεν επιδιώκουμε την ανάμειξη των καταθετών. Είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να βρούμε μια λύση που θα άρει τις αμφιβολίες όλων των χωρών-μελών της Ευρωζώνης», δήλωσε ο κ. Ρεν.
Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης δεν θα βιαστούν στη λήψη μιας απόφασης για τη διάσωση της Κύπρου κατά τη σημερινή συνάντησή τους στις Βρυξέλλες, δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στην εφημερίδα Τagesspiegel.
«Στο Eurogroup θα αποφασίσουμε χωρίς βιασύνη. Το πρόβλημα της Κύπρου δεν είναι εύκολο να επιλυθεί», ανέφερε ο κ. Σόιμπλε. «Το μέγεθος των κυπριακών τραπεζών είναι πολύ μεγάλο, εν συγκρίσει με το κυπριακό ΑΕΠ. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Και εκεί πρέπει να εστιασθεί η λύση του προβλήματος», πρόσθεσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών.
