Η διάσωση της Κύπρου έφερε στο φως τα βαθιά χάσματα εντός της Ευρώπης και επανέφερε το φάσμα της κρίσης του ευρώ. Η συμφωνία, εκτός από το ότι έπληξε την κυπριακή οικονομία, θα πλήξει και τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ, γράφει στο «Spiegel» ο Τζέφρι Στέισι, που υπηρέτησε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην πρώτη θητεία του Ομπάμα.
Σύμφωνα με τον αμερικανό αναλυτή, οι επενδυτές στοιχηματίζουν συνεχώς ποιο κράτος-μέλος θα βγει από το ευρώ και πότε θα διαλυθεί η ευρωζώνη. Και οι οικονομολόγοι συνεχίζουν να πέφτουν έξω στις προβλέψεις τους. Ο λόγος είναι απλός: η ΕΕ, τόσο στο οικονομικό όσο και σε άλλα μέτωπα, είναι στην καρδιά της ένας πολιτικός σχηματισμός. Τα γεγονότα αποδεικνύουν συνεχώς ότι παρά τα δεινά, η δέσμευση αυτή παραμένει.
Ωστόσο η ΕΕ έκανε τεράστια λάθη στη διάσωση της Κύπρου, σε βαθμό που σχεδόν απέτυχε παταγωδώς. Ακόμη χειρότερα, η όλη υπόθεση δείχνει σαφή ανικανότητα στρατηγικής δράσης όταν διακυβεύονται πολλά. Οι επιπτώσεις θα συνεχίσουν να μας ταλαιπωρούν για χρόνια. Και πρέπει να σημειωθεί ότι η πολιτική ήταν εκείνη που επανέφερε την κρίση, όχι η οικονομία.
Και οι Κύπριοι έχουν βεβαίως ευθύνες. Όμως αυτές δεν δικαιολογούν την σκληρότητα της τελικής συμφωνίας και τους κινδύνους που ενέχει για την ΕΕ.
Η ευρεία εντύπωση είναι ότι η αδυσώπητη προσέγγιση _ σχετικά με τις προηγούμενες περιπτώσεις διάσωσης _ που πρωτοακολουθήθηκε στην Κύπρο οφείλεται στο ότι οι φορολογούμενοι στη Γερμανία και αλλού κουράστηκαν να μοιράζουν χρήματα στον άσωτο Νότο.
Μια πιο πιθανή όμως εξήγηση είναι η μνησικακία που οι βορειοευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ κρατούσαν από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν η Ελλάδα εκβίασε την ΕΕ προκειμένου να ενταχθεί η Κύπρος. Η Ελλάδα απείλησε ότι θα έβαζε βέτο σε άλλα επίδοξα μέλη αν δεν εντασσόταν μαζί τους και η Κύπρος.
Μια γερή δόση αντι-ρωσικού αισθήματος αναμφίβολα έπαιξε τον ρόλο της.
Οι πολιτικοί αυτοί παράγοντες οδήγησαν τους ιθύνοντες στην ΕΕ στο να διαπράξουν ένα κατάφωρο οικονομικό σφάλμα _ προσπάθησαν να «κουρέψουν» καταθέσεις, ακόμη και τις εγγυημένες κάτω των 100.000 ευρώ. Δεν τους πήγε το μυαλό ότι οι επενδυτές θα το εκλάμβαναν σαν αυθαίρετη υφαρπαγή χρημάτων από την πλευρά της ΕΕ. Επιπλέον, επανέφεραν την κρίση του ευρώ την στιγμή που όλοι πίστευαν ότι είχε εν πολλοίς ξεπεραστεί.
Ηταν ένα άθλιο και εντελώς αχρείαστο λάθος. Η ΕΕ ήταν τόσο αποφασισμένη να πατήσει στον λαιμό τους Κύπριους που δεν σκέφτηκε τον κίνδυνο να πυροδοτήσει μαζικές αναλήψεις από τις τράπεζες σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
Παρ’ ότι η τελική συμφωνία σεβάστηκε τις εγγυημένες καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, το τζίνι βγήκε από το μπουκάλι. Και όταν το τζίνι βγαίνει, δεν ξαναμπαίνει μέσα. Ως αποτέλεσμα, το στήσιμο της τραπεζικής ένωσης έγινε πολύ πιο δύσκολο.
Υπάρχουν όμως και χειρότερα. Από στρατηγική άποψη, η ΕΕ δεν έπληξε μόνο την Κύπρο και τον εαυτό της αλλά και τα συμφέροντα των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων. Η Ευρώπη έσπρωξε την Κύπρο στην αγκαλιά της Ρωσίας, ενισχύοντας την επιρροή της Μόσχας.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι βάζοντας τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης, τον υπονόμευσε στο εσωτερικό της Κύπρου. Το κερασάκι είναι ότι οι προοπτικές για μια ειρηνευτική συμφωνία στα πρότυπα του σχεδίου Ανάν, που είχαν αυξηθεί με την εκλογή του Αναστασιάδη, είναι πλέον μειωμένες.
