Αλλαγές στα συνταξιοδοτικά συστήματα των κρατών – μελών της ΕΕ, με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και ενδεχόμενη αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, ζητά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία σχετική έκθεση της Ρία Όομεν Ρούιτεν, από την Ολλανδία, καταθέτοντας τη δική τους άποψη σχετικά με τη «Λευκή Βίβλο» της Κομισιόν για τις συντάξεις.
Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου δεν είναι δεσμευτικό, αλλά εκφράζει μία ευρεία και υπερκομματική συναίνεση για μεταρρυθμίσεις, με στόχο την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συντάξεων που σήμερα κινδυνεύουν, όπως υποστηρίζει η εισηγήτρια Όομεν Ρούιτεν.
«Θα έπρεπε να εργαζόμαστε περισσότερο και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα» δηλώνει η εισηγήτρια στην Deutsche Welle και συμπληρώνει: «Σήμερα ο ένας στους τρεις Ευρωπαίους είναι τουλάχιστον 55 ετών, οπότε χρειαζόμαστε περισσότερους νέους ασφαλισμένους. Ο στόχος δεν μπορεί να είναι μόνο η αύξηση του ορίου ηλικίας, αλλά και η παροχή κινήτρων για παράταση του εργασιακού βίου. Βέβαια, όποιος θέλει να εξασφαλίσει ένα αξιοπρεπές εισόδημα για τη σύνταξη, δεν μπορεί να επιβαρύνει μόνο τους νεότερους, πρέπει να αποταμιεύει και κάποια χρήματα».
Συναίνεση για τους «τρεις πυλώνες»
Η μελλοντική συνταξιοδότηση των Ευρωπαίων θα στηρίζεται στους αποκαλούμενος «τρεις πυλώνες», όπου ο πρώτος πυλώνας θα είναι η δημόσια σύνταξη, ο δεύτερος πυλώνας μία επικουρική σύνταξη ως αποτέλεσμα συλλογικής σύμβασης ή άλλης παρόμοιας συμφωνίας και ο τρίτος πυλώνας, η ιδιωτική αποταμίευση του ενδιαφερόμενου.
Ακόμα κι έτσι, δεν αποκλείεται να καταφύγουμε σε νέα αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, εκτιμά η Ρία Όομεν Ρούιτεν. «Από τη στιγμή που ανεβαίνει συνεχώς το προσδόκιμο ζωής, πρέπει να αυξηθεί και το όριο συνταξιοδότησης. Στην πατρίδα μου οι γυναίκες ζουν μέχρι τα 85.
Βέβαια στη Ρουμανία ή στη Βουλγαρία το προσδόκιμο είναι χαμηλότερο. Πρέπει λοιπόν να δούμε ξεχωριστά την κατάσταση σε κάθε χώρα και στη συνέχεια οι εργοδότες και τα συνδικάτα να συμφωνήσουν στις απαραίτητες προσαρμογές» λέει ο ευρωβουλευτής από την Ολλανδία.
Η βασική διαμάχη αφορά το ύψος της δημόσιας σύνταξης: θα μπορεί το κράτος να προσφέρει μία στοιχειωδώς άνετη διαβίωση που ανταποκρίνεται στις εισφορές όσων βγαίνουν στη σύνταξη ή θα τους εξασφαλίζει απλώς την επιβίωσή τους, αναγκάζοντας τους απόμαχους της εργασίας να αναζητούν πρόσθετα εισοδήματα από άλλες πηγές;
Μιλώντας εκ μέρους των Ευρωπαίων σοσιαλιστών, ο Βέλγος ευρωβουλευτής Φρεντερίκ Νταρντέν επιμένει σε υψηλές δημόσιες συντάξεις. «Θέλουμε να παραμείνει ο πρώτος πυλώνας κύριος άξονας του συνταξιοδοτικού συστήματος, με βάση την αρχή της αλληλεγγύης, δεν μπορεί να δίνει μόνο μία υποτυπώδη σύνταξη.
Από ‘κει και πέρα, ο δεύτερος πυλώνας δεν πρέπει να είναι καν υποχρεωτικός, ενώ ο τρίτος πυλώνας θα πρέπει να αφορά μόνο τα χαμηλότερα εισοδήματα. Το ζήτημα είναι να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση και να συνεισφέρουν όχι μόνο οι πιο ηλικιωμένοι, αλλά και οι νεότεροι στις μεταρρυθμίσεις».
Ο φόβος για την «φτώχεια της τρίτης ηλικίας»
Τι λένε οι νεότεροι για όλα αυτά; Μιλώντας στην Ολομέλεια, η 33χρονη ευρωβουλευτής Ίνες Κριστίνα Ζούμπερ από την Πορτογαλία εξανίσταται: «Λέτε ότι θα καταπολεμήσετε την ανεργία των νέων και την ίδια στιγμή ανεβάζετε το όριο συνταξιοδότησης, όλα αυτά είναι αντιφατικά μεταξύ τους. Θέλετε να διασφαλίσετε τα θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά δεν μας λέτε τίποτα για τις εισφορές των εργοδοτών, οι οποίες μειώνονται και στην ουσία αντικαθίστανται από τραπεζικά προϊόντα».
Πολλοί υποστηρίζουν ότι ακόμα και στις πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει ανέχεια, η οποία δεν είναι εμφανής, αλλά μετατοπίζεται στο μέλλον, στην εποχή δηλαδή που οι σημερινοί ασφαλισμένοι των χαμηλών εισοδημάτων θα γίνουν συνταξιούχοι των πενιχρών συντάξεων. Τον κίνδυνο διαβλέπει και ο Αυστριακός ευρωβουλευτής Χάιντς Μπέκερ.
«Συμφωνώ με τη γενική κατεύθυνση- τόσο με την προτεραιότητα του πρώτου πυλώνα, όσο και με την έκκληση για μεταρρυθμίσεις- αλλά πρέπει να έχουμε και κάποιες απαιτήσεις από το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Στο ψήφισμα γίνεται λόγος για μία «λογική σύνταξη». Τί σημαίνει αυτό; Εμένα μου θυμίζει ελάχιστο όριο διαβίωσης. Αλλά αυτό θα ήταν κοινωνικό επίδομα, όχι σύνταξη».
Από την πλευρά της η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου φαίνεται λιγότερο απαισιόδοξη: «Εγώ μπορώ να μιλήσω για την Ολλανδία, γιατί αυτό το παράδειγμα γνωρίζω καλύτερα και σας λέω ότι εκεί οι συνταξιούχοι δεν είναι φτωχοί. Η ελάχιστη σύνταξη είναι γύρω στα 1.000 ευρώ, ενώ οι περισσότεροι έχουν επιπλέον εισοδήματα από τον δεύτερο πυλώνα. Μακάρι να προσφέρουμε αντίστοιχες παροχές σε όλα τα κράτη-μέλη…»
