Ως λέγον ζήτημα της προσεχούς Συνόδου Κορυφής, στις 28-29 Ιουνίου, αναδεικνύεται η ανεργία των νέων, και ο πρόεδρος της Ε.Ε. Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, ζητά από τους Ευρωπαίους ηγέτες να εξετάσουν από κοινού όλα τα μέσα που υπάρχουν, κοινοτικά και εθνικά, προκειμένου να αναχαιτιστεί το κοινωνικό αυτό φαινόμενο που έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Μάλιστα, ο κ. Βαν Ρόμπεϊ έκανε και κάτι που δεν συνηθίζει, προκειμένου να δώσει μεγάλη βαρύτητα στην πρωτοβουλία του, στέλνοντας επιστολή στους 27 ηγέτες ένα και πλέον μήνα πριν από τη σύνοδο κορυφής. Για να προετοιμαστούν όσο το δυνατόν καλύτερα, όπως αναφέρει στην επιστολή.
«Τον Ιούνιο, θα ήθελα να θέσουμε την καταπολέμηση της ανεργίας ψηλά στην ατζέντα μας γιατί ο αριθμός των ανέργων στην Ε.Ε., ιδιαίτερα των νέων, βρίσκεται σε επίπεδο ρεκόρ και έχει γίνει ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα στις περισσότερες, αν όχι όλες, τις χώρες-μέλη», αναφέρει στην επιστολή ο Βαν Ρόμπεϊ.
Στη συνέχεια επισημαίνει ότι η Σύνοδος Κορυφής του Ιουνίου θα είναι μια ευκαιρία για να καταβάλουμε προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα γύρω από ένα κοινό στόχο: να δώσουμε κίνητρα στους νέους να επιστρέψουν στην εργασία ή την εκπαίδευση.
Ο πρόεδρος της Ε.Ε. χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται από ορισμένες χώρες και ηγέτες, όπως η υπό διαμόρφωση γαλλογερμανική πρόταση που θα κατατεθεί στη σύνοδο, αλλά και αυτή της καγκελαρίου Μέρκελ να διοργανώσει διάσκεψη στις 3 Ιουλίου στο Βερολίνο για την ανεργία των νέων.
Η κ. Μέρκελ δήλωσε ότι ο αριθμός των ανέργων στην Ευρώπη έχει εκτιναχθεί σε «απίστευτο» επίπεδο που προϋποθέτει τη λήψη έκτακτων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων και δαπανών για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Σύμφωνα με την κ. Μέρκελ, η Γερμανία συντονίζει τις προσπάθειές της με αυτές των εταίρων της, προκειμένου να διαπιστωθεί πώς θα δαπανηθούν με τον καλύτερο τρόπο τα 6 δισ. ευρώ σε διάφορες περιοχές της Ε.Ε., από τη στιγμή που η ανεργία των νέων έχει αυξηθεί περισσότερο από 50% σε ορισμένες χώρες. «Θα πρέπει να δράσουμε άμεσα. Δεν ζούμε σε μία φτωχή ήπειρο και θα πρέπει να επιτύχουμε σε αυτή την προσπάθεια», είπε χαρακτηριστικά, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι οι υπουργοί Εργασίας της Ε.Ε. που συναντώνται στο Βερολίνο στις 3 Ιουλίου δεν πρόκειται να συζητήσουν το ενδεχόμενο να αυξηθούν οι δαπάνες πέραν των 6 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η «σταυροφορία» που θέλει να ξεκινήσει ο κ. Βαν Ρόμπει υπό την πίεση πολλών χωρών, κυρίως του νότου της Ευρωζώνης όπου η ανεργία των νέων είναι πιο έντονη εξαιτίας των προγραμμάτων δημοσιονομικής λιτότητας, αποτελεί μια θετική εξέλιξη, ωστόσο το πρόβλημα σήμερα είναι τόσο έντονο που τα υπάρχοντα κοινοτικά εργαλεία δεν επαρκούν. Θα χρειαστούν δηλαδή πρόσθετες πρωτοβουλίες και προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται αυτή την περίοδο οι κοινοτικοί αξιωματούχοι.
Όπως προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία της Εurostat, η ανεργία αυξήθηκε σε 13 χώρες της Ευρωζώνης τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ στις άλλες 4 είτε παρέμεινε αμετάβλητη είτε μειώθηκε ελάχιστα. Το Φεβρουάριο του 2012 η μέση ανεργία των νέων στην Ευρωζώνη ανήλθε στο 24,2% και ήταν διπλάσια από τη συνολική ανεργία.
Τον ίδιο μήνα ο αριθμός των ανέργων ηλικίας κάτω των 25 ετών έφτασε στο σύνολο της Ε.Ε. τα 5,694 εκατομμύρια, εκ των οποίων 3,581 εκατ. άτομα αφορούσαν τις χώρες της Ευρωζώνης. Οι χώρες με τα ψηλότερα ποσοστά ήταν η Ελλάδα (64,2%), η Ισπανία (55,5%), η Ιταλία (38,7%) και η Πορτογαλία (38,6%). Τις καλύτερες επιδόσεις κατέγραψαν η Γερμανία (7,7%), η Αυστρία (8,9%) και η Ολλανδία (10,4%).
Οπως επισημαίνει πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν, οι νέοι είναι οι τελευταίοι που θα προσληφθούν και οι πρώτοι που θα απολυθούν. Η μακροχρόνια ανεργία είναι πολύ υψηλότερη μεταξύ των νέων και παρουσίαζε ταχεία άνοδο κατά την διάρκεια της κρίσης: Το ποσοστό αυξήθηκε κατά 3,7 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ 2008 και 2012, σε σύγκριση με 1,8% αύξηση για τους ενήλικους.
Το μοναδικό μέτρο που λήφθηκε πέρυσι ήταν η μεταφορά κονδυλίων στο Κοινωνικό Ταμείο από άλλες γραμμές του προϋπολογισμού, η οποία αφορά τις 8 χώρες με το ψηλότερο ποσοστό ανεργίας και εκτιμάται ότι θα χρηματοδοτήσει δράσεις για 800.000 νέους. Φέτος τον Φεβρουάριο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν τη σύσταση ενός νέου ταμείου για τους νέους, το οποίο θα προικοδοτηθεί με 6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014 – 2020.
Μεταξύ άλλων θα συγχρηματοδοτήσει τη νέα κοινοτική δράση «Εγγύηση για τη Νεολαία», που αφορά προσφορά εργασίας ή εκπαίδευσης, μαθητείας ή πρακτικής άσκησης σε όλους τους νέους κάτω των 30 ετών εντός τεσσάρων μηνών από το τέλος της σχολικής τους ζωής ή από τη στιγμή που μένουν άνεργοι.
Ωστόσο, το πρόγραμμα αυτό θα αρχίσει να εφαρμόζεται στα μέσα του 2014, που σημαίνει ότι χρειάζονται πρόσθετη δράση άμεσα για την αναχαίτιση της ανεργίας.
Προωθείται η γερμανική πρωτοβουλία
Την ανάληψη κοινής δράσης για τη διμερή υποστήριξη των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου μέσω της γερμανικής τράπεζας επενδύσεων KfW ζητεί ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε επιστολή του προς τον υπουργό Οικονομίας, Φίλιπ Ρέσλερ, όπως αποκαλύπτει στη σημερινή του έκδοση το περιοδικό «Der Spiegel», διαπιστώνοντας αλλαγή πλεύσης του Βερολίνου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση απομακρύνεται από την πολιτική λιτότητας στη Νότια Ευρώπη και με νέα δισεκατομμύρια για τις υπό κρίση χώρες, η καγκελάριος και ο υπουργός Οικονομικών θέλουν να τονώσουν την ανάπτυξη».
Γίνεται ακόμη λόγος για σταδιακή αλλαγή πλεύσης, ακόμη και για ένα «διαφορετικό» Σόιμπλε, ο οποίος εμφανίστηκε στην πρόσφατη συνάντηση με τον Πορτογάλο ομόλογό του «να παίζει το ρόλο του πολιτικού που τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης».
Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ακόμη ότι αυτό που κινητοποίησε τη γερμανική κυβέρνηση είναι τα υψηλά ποσοστά ανεργίας. «Εάν δεν δράσουμε τώρα, τότε ο Νότος της Ευρώπης κινδυνεύει να χάσει μια ολόκληρη γενιά», λέγεται από το περιβάλλον Σόιμπλε, υποστηρίζουν οι συντάκτες και προσθέτουν ότι «Μέρκελ και Σόιμπλε εμφανίζονται τώρα διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν σταθερές θέσεις της μέχρι τώρα φιλοσοφίας τους περί διάσωσης».
H τράπεζα KfW θα κληθεί να διαδραματίσει ρόλο-κλειδί στο σχέδιο ανάπτυξης που επεξεργάζονται εμπειρογνώμονες των δύο υπουργείων κατ’ αρχήν για την Ισπανία και το οποίο θα μπορούσε, επισημαίνεται στο άρθρο, να χρησιμεύσει κατόπιν ως πρότυπο και για την Πορτογαλία, ίσως και για την Ελλάδα.
«Είμαι της γνώμης ότι θα πρέπει να παράσχουμε βοήθεια και σε διμερές επίπεδο εκ μέρους της Γερμανίας», έγραφε στην επιστολή του προς τον κ. Ρέσλερ ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, προσθέτοντας ότι από τη βοήθεια αυτή θα μπορεί να περιμένει «μία στήριξη που θα λειτουργήσει εμφανώς ταχύτερα και θα έχει αισθητά και ψυχολογικά αποτελέσματα σε εύλογο χρονικό διάστημα».
Ιταλική έκκληση
Όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν συντονισμό των ενεργειών για την αναχαίτιση της ανεργίας. Στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη άμεσης παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπογραμμίζει και ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ενρίκο Λέτα, σε επιστολή του προς τον πρόεδρο της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ.
«Το να έχει κανείς υγιή δημοσιονομική κατάσταση είναι οπωσδήποτε χρήσιμο», αναφέρει ο κ. Λέτα, ο οποίος προειδοποιεί όμως ότι εάν η Ε.Ε. δεν είναι σε θέση να παρέμβει, θα ενισχύσει αρνητικές διαθέσεις, όπως και αντιευρωπαϊκά και λαϊκίστικα κινήματα.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός ζητεί να χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα κονδύλια σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να επισπευσθεί η προετοιμασία της νέας πρωτοβουλίας στήριξης της απασχόλησης των νέων, ώστε τα 6 δισ. ευρώ που έχουν εγκριθεί για το σκοπό αυτό να αρχίσουν να διατίθενται από τις αρχές του 2014.
«Δεδομένων των περιορισμών στους προϋπολογισμούς της Ε.Ε., μέρος των πόρων για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων θα πρέπει να προέλθει από τους προϋπολογισμούς των χωρών-μελών», είπε χαρακτηριστικά.
