Από τον κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο Κωνσταντίνο Ξένο!
Ανατρέχοντας στο ιστορικό ενός ανθρώπου που προβληματίζεται χρόνια με το βάρος του και που κατά καιρούς έχει εφαρμόσει διάφορες δίαιτες, είναι πολύ πιθανό να καταλήξουμε στο «παράδοξο» συμπέρασμα, ότι ορισμένες (και πιστέψτε με όχι λίγες..) δίαιτες ή καλύτερα προγράμματα αδυνατίσματος, τελικά παχαίνουν….
Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση της Χριστίνας 45 ετών, που επισκέφτηκε πριν από μερικούς μήνες το γραφείο μου και μου εξιστόρησε με λεπτομέρεια τον δικό της προσωπικό «Γολγοθά»…
Η Χριστίνα λοιπόν σε ηλικία μόλις 21 ετών, εφάρμοσε την 1η της δίαιτα αδυνατίσματος για να χάσει τότε, περίπου 10 κιλά που την προβλημάτιζαν (ήταν 67 Κιλά)…
Πράγματι, μέσα σε μόλις 50 ημέρες και μετά από πολύ αυστηρή δίαιτα, όπως η ίδια τώρα πια μπορεί να αναγνωρίσει, έχασε τα κιλά που ήθελε, επιστρέφοντας στο ιδανικό κατά την προσδοκία της βάρος των 57 κιλών.
Η στέρηση όμως που είχε υποστεί κατά την διάρκεια της εφαρμογής αυτού του αυστηρού προγράμματος αδυνατίσματος, την οδήγησε σχετικά σύντομα στην επαναπόκτηση του βάρους που είχε χάσει, με ένα έξτρα τίμημα….Τέσσερα κιλά παραπάνω από εκεί που είχε ξεκινήσει….Έτσι τώρα η αγαπητή Χριστίνα σε ηλικία 22 ετών ζύγιζε 71 κιλά (67 + 4)…
Μια ανάλογη πορεία συνεχίστηκε για τα επόμενα 23 χρόνια της ζωής της, με αποτέλεσμα όταν με επισκέφθηκε και μετά από 12 σημαντικές προσπάθειες απώλειας βάρους που είχε επιχειρήσει, να ζυγίζει 94 κιλά !!!
Ουσιαστικά θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι μετά από 13 προσπάθειες αδυνατίσματος, η Χριστίνα μας το μόνο που κατάφερε είναι μέσα σε 24 χρόνια να πάρει τελικά 27 ολόκληρα κιλά !!!
Φταίνε οι συγκεκριμένες δίαιτες?? Φταίει η νοοτροπία του «θέλω να τα χάσω γρήγορα και δεν με απασχολεί με τι τρόπο»?? Φταίει ο βομβαρδισμός των διαφημιστικών μηνυμάτων του τύπου «χάστε 5 κιλά σε 1 εβδομάδα» που αποπροσανοτιλίζει από αντικειμενικούς στόχους?? Φταίει η χαμηλή διατροφική εκπαίδευση που δυστυχώς αποτελεί γεγονός στην χώρα μας ?? Μάλλον φταίνε όλα μαζί…
Κάθε φορά που η Χριστίνα επιχειρούσε μια αυστηρή προσπάθεια για να χάσει βάρος, μια σειρά έντονων στερήσεων ξεκίναγαν, πιέζοντας συναισθηματικά ακόμα περισσότερο μια γυναίκα που ούτως ή άλλως υπερέβαλλε στο φαγητό όχι γιατί πεινούσε, αλλά για να καλύψει δεκάδες συναισθηματικά κενά που είχε….
Η συναισθηματική διατροφή αποτελεί σήμερα πεδίο διερεύνησης πολλών επιστημόνων που ασχολούνται με την παχυσαρκία και σε επόμενο τεύχος θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε διεξοδικά γι’ αυτήν και τον έλεγχο της
Συμπέρασμα λοιπόν 1ο : μια δίαιτα αδυνατίσματος που μας αποξενώνει από την κοινωνική μας ζωής, μας απαγορεύει παντελώς και για μακρύ χρονικό διάστημα κάθε τροφή – τρόφιμο που αποτελεί την «απαγορευμένη» μας αγάπη και που μας βάζει σε μια διαδικασία να «κυνηγάμε» με την ζυγαριά κουζίνας τα γραμμάρια και τις θερμίδες, ουσιαστικά αποτελεί καμένο χαρτί ή αλλιώς τρόπο για να διαιωνίζουμε και να διογκώνουμε το πρόβλημα βάρους που έχουμε…
Όμως σε αυτό το σημείο πρέπει να θίξουμε και μια άλλη πολύ σημαντική παράμετρο, που σε μεγάλο βαθμό μπορεί να χαρακτηρίσει την «ποιότητα» μιας δίαιτας : είναι ο ρυθμός απώλειας βάρους που επιτυγχάνεται με ένα πρόγραμμα διαίτης.
Ο ιδανικός ρυθμός απώλειας βάρους λοιπόν, είναι ½ με 1 κιλό εβδομαδιαίως και μιλάμε βέβαια για έναν κανόνα με εξαιρέσεις, αφού ένας παχύσαρκος με σωματικό βάρος 120 Κιλά, είναι λογικό στην έναρξη του προγράμματος για απώλεια βάρους, να ξεπεράσει αυτόν τον ρυθμό κατά πολύ…
Ένας ρυθμός λοιπόν απώλειας ½ – 1 κιλό εβδομαδιαίως μπορεί να «προστατέψει» έναν οργανισμό από 2 βασικά δεινά : α) την μεγάλη απώλεια μυϊκού ιστού και συνεπώς την έντονη μείωση του μεταβολικού ρυθμού (των «καύσεων» πιο απλά) και β) την έντονη ψυχοσυναισθηματική πίεση που συνεπάγεται κάθε δίαιτα αδυνατίσματος η οποία στοχεύει σε γρήγορη απώλεια…
Με την πιο πάνω διαπίστωση μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος «δηλαδή ένας τέτοιος ρυθμός θα με οδηγήσει στο να χάσω μόνο λίπος και να μην πτοηθεί ο μεταβολισμός μου ?» Η απάντηση είναι πως όσο και ήπιος να είναι ο ρυθμός απώλειας βάρους, 100% λιπώδης ιστός αποκλείεται να χαθεί, όπως και μηδενική μείωση του μεταβολισμού αποκλείεται να επιτευχθεί…
Συμπέρασμα λοιπόν 2ο : Κάθε μα κάθε προσπάθεια για απώλεια βάρους συνεπάγεται μείωση των «καύσεων», μείωση του μυϊκού ιστού και ψυχοσυναισθηματική πίεση, άρα όσο πιο ήπια προσεγγίσουμε το πρόβλημα, όσο πιο σταδιακή, σταθερή και όχι απότομη είναι η απώλεια, τόσο ελαχιστοποιούμε (χωρίς να μηδενίζουμε) αυτές τις σημαντικές παραμέτρους…Αν προσθέσουμε και λίγη άσκηση που αφενός μπορεί να μας ψυχαγωγήσει (π.χ. κάποιο σπορ), αφετέρου μπορεί να «προφυλάξει» τον μυϊκό μας ιστό από σημαντική απώλεια, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμα καλύτερα…
Ας δούμε τώρα και έναν άλλο τρόπο, με τον οποίο μπορεί να θεωρηθεί πως μια αυστηρή δίαιτα αδυνατίσματος μπορεί να μας παχύνει….
Χάνει λοιπόν κάποιος 10 κιλά με έναν τρόπο βίαιο (π.χ. η δίαιτα της λαχανόσουπας…) μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μετά από λίγο καιρό ξαναπαίρνει τα κιλά που έχασε, όχι όμως περισσότερα…
Μπορεί τώρα να ισχυριστεί πως 10 έχασα 10 πήρα, άρα κινούμαι στον ίδιο παρονομαστή…Τα πράγματα όμως δυστυχώς δεν είναι έτσι…
Αν μετρήσουμε με ειδικό μηχάνημα, το λιπώδη ιστό πριν την απώλεια βάρους, μετά το «χάσιμο» των 10 κιλών και αφού το άτομο ξαναπήρε τα 10 αυτά κιλά, θα δούμε ότι τώρα το ποσοστό λιπώδους ιστού του οργανισμού του είναι σημαντικά μεγαλύτερο…
Γιατί ? Μα γιατί από τα 10 κιλά που έχασε τα 4,5 ήταν λιπώδης ιστός (τα υπόλοιπα αφορούσαν σε υγρά, γλυκογόνο, μυϊκό ιστό), ενώ όταν πήρε 10 κιλά, τα 7 από αυτά ήταν λιπώδης ιστός !!!!
Ουσιαστικά το άτομο του παραδείγματος μας είχε πριν ξεκινήσει την «δίαιτα» 30% λιπώδη ιστό και τώρα, μετά την απώλεια και την επαναπόκτηση βάρους, αν και στα 90 κιλά πάλι, έχει 33%, είναι δηλαδή πιο παχύσαρκο !!!
Καταλήγοντας θα λέγαμε, πως αν δεν θέλουμε να παχύνουμε κάνοντας δίαιτες αδυνατίσματος, πρέπει να κατανοήσουμε πως το «Γοργόν (και το πιεστικό θα συμπλήρωνα…) ΔΕΝ έχει Χάριν» και πως κάθε δίαιτα αδυνατίσματος που είναι συνώνυμη της ακρότητας και της στέρησης, όντως μπορεί τελικά να μας παχύνει…
