Να απαντήσει ευθέως και στην πράξη, εάν επιθυμεί πραγματικά τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και την προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό στη Θεσσαλονίκη, στον ιδιαίτερα κρίσιμο τομέα της καινοτομίας και νέων τεχνολογιών, καλείται η ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Και αυτό διότι ζητούμενο της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας και των φορέων του κλάδου Πληροφορικής και Επικοινωνιών είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της νέας προσπάθειας υλοποίησης του χιλιοεξαγγελθέντος project της «Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης», που όπως σημειώνουν μπορεί και πρέπει να αποτελέσει – έστω και σχεδόν δέκα χρόνια μετά την αρχική εξαγγελία του το 2004 – το εφαλτήριο για την επενδυτική ανάκαμψη της περιοχής.
Η Θεσσαλονίκη διαθέτει αντικειμενικά το πλέον κατάλληλο επιστημονικό και ερευνητικό ανθρώπινο δυναμικό και δομές: τρία Πανεπιστήμια (ΑΠΘ, Μακεδονίας και Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος), Τεχνολογικό Πάρκο του ΑΠΘ, Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), Τεχνόπολη, ιδιωτικές θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, Εθνικό ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), Αμερικανική Γεωργική Σχολή κ.ά.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, εξάλλου, πως εξαιτίας της πολύχρονης παραπομπής του έργου από τον «Άννα στον Καϊάφα» και της μη θέσπισης κινήτρων για την προσέλκυση επενδυτών και σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας της ελληνικής αγοράς, έχουν «παγώσει» ιδιωτικές επενδύσεις 50 εκατ. ευρώ από τουλάχιστον 23 εταιρείες, για τη δημιουργία υποδομών στους χώρους της «Τεχνόπολις Θεσσαλονίκης» και την ευρύτερη περιοχή, παρά το ό,τι έχουν αγοράσει οικόπεδα, αλλά και τις συνολικές επενδύσεις για την περιοχή που θα μπορούσαν να φθάσουν τα 100 εκατ. ευρώ.
Επενδύσεις χωρίς κίνητρα
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της υστέρησης των ιθυνουσών πολιτικών αρχών είναι τα περιβόητα κίνητρα προσέλκυσης επενδυτών στη Ζώνη Καινοτομίας. Μέχρι το Μάρτιο του περασμένου έτους (5 Μαρτίου 2012) το υπουργείο Ανάπτυξης έπρεπε να αποστείλει επικαιροποιημένα τα κίνητρα εγκατάστασης επιχειρήσεων στη Ζώνη Καινοτομίας, βάσει των παρατηρήσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού της Ε.Ε.
Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ, ακολούθησαν οι εκλογές, άλλαξε η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά από τότε μέχρι και σήμερα δεν μπήκε στον κόπο να ασχοληθεί με το ζήτημα, που αποτελεί ένα από τα δύο κομβικά σημεία υλοποίησης του εγχειρήματος. Γιατί μπορεί τα λόγια περί καινοτομίας και αποκέντρωσης να είναι εύκολα, στην πράξη, όμως, η Ζώνη Καινοτομίας, που θα μπορούσε να αναδειχθεί σε πυλώνα επανεκκίνησης της οικονομίας της Βόρειας Ελλάδας, εισέπραξε την αδιαφορία των αρμοδίων.
Το έτερο καθοριστικό σημείο για να λάβει σάρκα και οστά το project είναι η χωροθέτηση, με την παράλληλη παραχώρηση έκτασης των 200 στρεμμάτων του ΕΘΙΑΓΕ (έκταση ιδιοκτησίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης) στη Ζώνη Καινοτομίας, προκειμένου να δημιουργηθεί ο πρώτος «θύλακας» καινοτομικών δραστηριοτήτων της Ζώνης, ο οποίος βάσει της διεθνούς πρακτικής πρέπει να στεγάζεται σε δημόσια έκταση.
«Εάν δεν παραχωρηθεί η έκταση ούτε τώρα, με υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης τον κ. Τσαυτάρη, έναν άνθρωπο που πρωταγωνίστησε για την ανάδειξη και τη διεθνή αναγνώριση του ΕΚΕΤΑ, τότε δεν θα παραχωρηθεί ποτέ», σχολίασαν με έμφαση στη «Ν» πηγές, που έχουν στενή σχέση με το χώρο των νέων τεχνολογιών της Θεσσαλονίκης.
Σημειώνεται ότι ούτε ο κ. Τσαυτάρης από τις εκλογές έως και σήμερα έχει αναλάβει κάποια πρωτοβουλία.
Άλλωστε, μόνο με τη χωροθέτηση και τον καθορισμό κινήτρων θα έχει νόημα και η πρόσφατη προσπάθεια του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης να δώσει το «φιλί της ζωής» στη Ζώνη Καινοτομίας, μέσω του κοινοτικού προγράμματος «Jaspers» και μέσω του προσφάτου σχεδίου νόμου με τίτλο «Αντικατάσταση και συμπλήρωση διατάξεων για τη Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης».
Στόχος του εν λόγω σχεδίου νόμου -που μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης έχει σταλεί από το ΥΜΑΘ στο Γενικό Λογιστήριο του κράτους και ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Θεόδωρος Καράογλου ευελπιστεί ότι θα κατατεθεί μέχρι τις 15 Ιουνίου στην ολομέλεια της Βουλής- είναι η απλοποίηση διαδικασιών και το πέρασμα στο ΥΜΑΘ αρμοδιοτήτων και της εποπτείας της Ζώνης Καινοτομίας, που είναι μέχρι σήμερα κατακερματισμένες σε διάφορα υπουργεία.
Σε αυτές όμως -εκ των πραγμάτων- δεν περιλαμβάνεται το θέμα των κινήτρων, που εκ νέου πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο χειρισμών και διαβουλεύσεων της ηγεσίας του ΥΠΑΝ με την Ε.Ε. Ητοι, ο υπουργός, Κωστής Χατζηδάκης, θα πρέπει να αντιμετωπίσει επιτέλους με θετική διάθεση για υλοποίηση του project, με ή χωρίς τις «ευλογίες» της τρόικας, όσον αφορά τη θεσμοθέτηση ειδικών κινήτρων, τα οποία διαθέτουν ανά την υφήλιο οι Ζώνες Καινοτομίας.
Δυσαρέσκεια φορέων
Ο απερχόμενος -εκτός απροόπτου- πρόεδρος της «Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας Α.Ε.», καθηγητής του ΑΠΘ, Ελευθέριος Ιακώβου, πιστεύει ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο το εγχείρημα της Ζώνης Καινοτομίας κινδυνεύει να παραπεμφθεί οριστικά στις καλένδες είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης.
«Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μου -επισημαίνει στη «Ν» ο κ. Ιακώβου- η Ζώνη δεν έλαβε ούτε ένα ευρώ για αναπτυξιακούς λόγους. Παρόλα αυτά, το διοικητικό συμβούλιο κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες για να κρατήσει ζωντανή τη Ζώνη- και ως ένα βαθμό αυτό επετεύχθη. Διασφαλίσαμε τη λειτουργία της Ζώνης Καινοτομίας, ως εταιρείας του ιδιωτικού τομέα, καταρτίσαμε σαφές business plan και πετύχαμε την οριοθέτηση της Ζώνης στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Θεσσαλονίκης, που περιλαμβάνει και την Τεχνόπολη.
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ, οι καθαρές θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί σχεδόν αποκλειστικά από νέες επιχειρήσεις, με χρόνο ζωής έως πέντε ετών. Το ερώτημα λοιπόν είναι απλό. Θέλουμε ή δεν θέλουμε να δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις στη χώρα μας; Θέλουμε ή δεν θέλουμε ξένες επενδύσεις;».
Road shows στις ΗΠΑ από την Τεχνόπολη
Η «Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης», όπως σημειώνουν ο πρόεδρός της, Τάσος Τζήκας, και ο γενικός διευθυντής της, Γιώργος Ασημόπουλος, προσπαθεί να προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια και συνεργασίες από το εξωτερικό και συγκεκριμένα από Γερμανία, Κίνα και ΗΠΑ.
Το φθινόπωρο σχεδιάζεται η πραγματοποίηση road show σε Ουάσιγκτον, Νέα Υόρκη και Βοστόνη. Μέχρι σήμερα, εγκαταστάσεις εντός της «Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης» έχουν αναπτύξει οι εταιρείες Logismos και Octabit και προσεχώς ολοκληρώνεται το κτήριο της MLS Πληροφορική.
Επίσης λειτουργεί η θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων της Τεχνόπολης, στην οποία έχουν εγκατασταθεί δώδεκα εταιρείες, αλλά «στον πάγο» παραμένουν επενδύσεις 40 εκατ. ευρώ άλλων 22 εταιρειών, που έχουν αποκτήσει οικόπεδα, ενώ, βάσει του αρχικού σχεδιασμού σε πλήρη ανάπτυξη, η «Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης» προβλέπεται να αριθμεί επενδύσεις 100 εκατ. ευρώ.
«Πλέον μηδενικά περιθώρια»
«Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες καθυστερήσεις» στο project της «Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης» τονίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Ελλάδος και πρόεδρος-εμπνευστής της «Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης» Τάσος Τζήκας.
«Η Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης πρέπει να γίνει πραγματικότητα επειγόντως και να μην παραμείνει άδειο πουκάμισο. Ζώνη σημαίνει κίνητρα και κίνητρα σημαίνει προσέλκυση επενδύσεων στην περιοχή, τις οποίες έχει ανάγκη η χώρα. Η Θεσσαλονίκη μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις νέων τεχνολογιών, λ.χ. call centers ή data centers, διότι υπάρχει πολύ αξιόλογο ανθρώπινο επιστημονικό δυναμικό, αλλά και ως πύλη προς τις αγορές των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αν δεν ενεργοποιηθεί όμως η Ζώνη, οι ιδιωτικές επενδύσεις θα μείνουν παγωμένες».
Ο τομέας των νέων τεχνολογιών κατά τον κ. Τζήκα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για τη χώρα μας και δηλώνει πως έχει την αίσθηση ότι έστω και «στο παρά πέντε» ο πρωθυπουργός θα μεριμνήσει για την υλοποίηση του έργου.
Στο ίδιο μήκος κύματος, δυσαρέσκεια για τις πολυετείς καθυστερήσεις της Ζώνης Καινοτομίας και τη συνακόλουθη αρνητική επίδρασή τους στην προσέλκυση επενδύσεων στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην περιοχή εκφράζει και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος Κυριάκος Μαλλίνης.
