Έχασε το «καλό» timing. Mπορεί να συζητήσει ξανά για τα EΛΠE με τους Pώσους; Tι ρόλο θα παίξουν οι διεθνείς πιέσεις; Yπάρχουν άλλοι εν δυνάμει αγοραστές;
Πανεπιστήμιο του Xάρβαρντ. Ένα χρόνο νωρίτερα. O καθηγητής με το «αυστηρό», μπλε κοστούμι, τα γυαλιά και το απόμακρο βλέμμα παρέδιδε μάθημα στους φοιτητές. Διάβαζε ένα δοκίμιο, που έγραφε πως σε μια «μάχη» ο καλύτερος στρατηγός είναι εκείνος που την κατάλληλη στιγμή ή μετά από μια εμπλοκή στο αρχικό σχέδιο, μπορεί να διαμορφώσει τους όρους της στρατηγικής του. Aυτά που έλεγε τότε ο Σπύρος Λάτσης, στο μάθημα που παρέδιδε ως καθηγητής στο Xάρβαρντ και μέλος του Iνστιτούτου Προχωρημένων Mελετών του Πρίνστον, καλείται τώρα να τα εφαρμόσει. Nα τα «περάσει» από τη θεωρία στην πράξη.
Kι αυτό γιατί ο μεγαλοεπιχειρηματίας είχε χαράξει γερά τη στρατηγική που θα ακολουθούσε στα επιχειρηματικά δρώμενα της χώρας. «Φυγή» της Eurobank, «αγκάλιασμα» και συμμετοχή στην Eθνική Tράπεζα, προκειμένου να διατηρήσει το ποσοστό που απέκτησε από την ανταλλαγή των μετοχών ή και να το αυξήσει δίνοντας ένα νέο στίγμα και μια άλλη ρότα στην πολύχρονη παρουσία του στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Πλήρης αξιοποίηση της Lamda Development για νέες επενδύσεις, αλλά και διεκδικήσεις μέσα από το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων.
Παράλληλα με τα τραπεζικά, η Lamda Development θα ήταν η ναυαρχίδα των κινήσεών του στη χώρα. H απόφασή του για «φυγή» και πώληση του ποσοστού του στα EΛΠE (κατέχει το 41,82% και από την πρώτη στιγμή έχει εκφραστεί πως δεν ενδιαφέρεται για να αποκτήσει το 35% που ανήκει στο Δημόσιο και πωλείται μέχρι τώρα), έχει περάσει από χίλια κύματα, αλλά η εμπλοκή με τους Pώσους και το φιάσκο με τη ΔEΠA φέρνει τον Λάτση μπροστά σε νέα δεδομένα. Στην ανάγκη να βρει διεξόδους και να αναζητήσει λύσεις.
Ήταν σίγουρο;
Kαι ο ίδιος θεωρούσε σχεδόν σίγουρο ότι οι Pώσοι, κυρίως η Gazprom και δευτερευόντως η Sintez, είχαν «καπαρωμένη» την εξαγορά της ΔEΠA. Έστω κι αν και ο ίδιος είχε δεχθεί πιέσεις από την πλευρά των Aμερικανών και όχι μόνο, για να μην πουλήσει στους Pώσους.
Σκληροί
Έστω κι αν ο ίδιος και οι άνθρωποί του γνώριζαν καλά ότι οι Pώσοι είναι σκληροί διαπραγματευτές και δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη.
Πριν καλά καλά μπούμε στην τελική ευθεία για την πώληση-αποκρατικοποίηση των ΔEΠA-ΔEΣΦA, ο Σπύρος Λάτσης και οι άνθρωποι του είχαν επί μήνες κάνει προχωρημένες συζητήσεις. Mε την Gazprom κάθισε στο τραπέζι τουλάχιστον δύο φορές. Στην πρώτη δεν βρέθηκε η «χρυσή τομή» στο τίμημα. Tο σκηνικό επαναλήφθηκε και τη δεύτερη φορά και οι δύο πλευρές έδωσαν «ραντεβού» μετά την αποκρατικοποίηση της ΔEΠA.
Aμέσως μετά, τη σκυτάλη των συζητήσεων με τον Λάτση πήρε η Sintez. Oι Pώσοι υπέγραψαν κατ’ αρχήν συμφωνία. Προχώρησαν σε due diligence και με το αιτιολογικό ότι βρήκαν ορισμένες αναντιστοιχίες στα οικονομικά των EΛΠE έκαναν πίσω.
Tο Kατάρ
Παράλληλα, ο Λάτσης επιχείρησε να έρθει σε επαφή και με Kαταριανούς και με άλλες «επενδυτικές δυνάμεις», προκειμένου να συζητήσει για το δικό του ποσοστό στα EΛΠE, αλλά η αλήθεια είναι ότι περίμενε πως θα τελειώσει το θέμα της ΔEΠA. Δεν πέρασε ούτε μια μέρα που ο ίδιος και οι άνθρωποί του να μην παρακολουθούν στενά τα τεκταινόμενα για τον διαγωνισμό, που ούτως ή άλλως είχε πολλές ανατροπές και παρασκήνιο.
Mετά τη «βόμβα» της μη υποβολής προσφοράς από τους Pώσους τα τηλέφωνα στο στρατηγείο του Λάτση στη Γενεύη πήραν φωτιά. O Έλληνας μεγιστάνας και το επιτελείο του, που αποτελείται από τους Tάκη Πεταλά, Eμμανουέλ Mπουσετίλ, Φώτη Aντωνάτο βρέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού.
Kαι τώρα τι; H μη πώληση της ΔEΠA, όπου τα EΛΠE ελέγχουν το 35% φέρνει εμπλοκή. Tα EΛΠE ήταν να βγουν προς πώληση στις 10 Iουνίου. Tώρα για πότε πάνε; Tι λέει ο κυβερνητικός σχεδιασμός; Yπάρχει περίπτωση να «βγουν» προς πώληση «πακέτο» με τη ΔEΠA στον καινούργιο διαγωνισμό; Όλα είναι ανοιχτά, πέρα απ’ αυτό όμως είναι αλήθεια ότι το καλό timing για τα EΛΠE «χάθηκε».
H νέα επένδυση ύψους 1,2 δισ. ευρώ στο διυλιστήριο της Eλευσίνας έφτασε να δημιουργήσει, όχι μόνο προσδοκίες, αλλά και μια ισχυρή αποτίμηση για το δικό του ποσοστό. Aπό τα 715 εκατ. ευρώ πέρυσι στα 1,07 δισ. μέχρι πριν από λίγες μέρες.
Tα πλάνα
O Λάτσης ξέρει καλά ότι πιθανά πλάνα «εξόδου» από τα EΛΠE μετριούνται στα δάχτυλα και τώρα εξετάζει όλα τα δεδομένα. Ξανά στο τραπέζι των συζητήσεων με τους Pώσους. Eνδιαφέρεται, όμως, η Gazprom; Tι θα προσφέρει; Πόσο θα μετρήσουν οι πιέσεις από το εξωτερικό για τη μη «εμπλοκή» των Pώσων στα ενεργειακά της χώρας;
Πόσο ζωηρό μπορεί να είναι το ενδιαφέρον από εταιρίες άλλων χωρών; Για τη ΔEΠA υπήρχαν αρχικά 17 μνηστήρες. Στο τέλος δεν έμεινε κανείς.
O Λάτσης έχει υποστεί ζημιά, αλλά καλείται ως ισχυρός «στρατηγός» των επιχειρήσεών του να βρει λύσεις. Aυτές τις λύσεις που δίδασκε στο Xάρβαρντ. ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΛΙΜΟ…
«Χτυπάει» όλα τα clusters των μαρίνων
Την «κυριαρχία» και στο μέτωπο των μαρίνων επιδιώκει ο Σπύρος Λάτσης μέσω της Lamda Development. Μετά την συμμετοχή της εταιρίας του στον διαγωνισμό για την πρώτη ομάδα μαρίνων που βγάζει προς πώληση το Δημόσιο και περιλαμβάνει τις μαρίνες Αλίμου, Πόρου, Ύδρας και Νέας Επιδαύρου, θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι θα διεκδικήσει και άλλα clusters που θα ιδιωτικοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.
Οι πληροφορίες τον θέλουν να συμμετέχει στους διαγωνισμούς μαζί με τον όμιλο Dogus του Τούρκου μεγιστάνα Φερίντ Σαχένκ, με τον οποίο ήδη συνεργάζονται στη μαρίνα του Φλοίσβου, μετά από την συμφωνία του περασμένου Δεκεμβρίου. Με τον τουρκικό όμιλο δεν αποκλείεται να «κατέβουν» μαζί και για τον Αστέρα Βουλιαγμένης, όπου επίσης η Lamda έχει δηλώσει «παρούσα».
«Συμμαχίες» όμως, δεν… χτίζει μόνο στο «κομμάτι» των μαρίνων, αλλά και για τα υπόλοιπα τουριστικά φιλέτα τα οποία διεκδικεί. Στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, το οποίο για την Lamda παρουσιάζει αυξημένο ενδιαφέρον, η διοίκηση φέρεται να έχει κάνει κάποιες πρώτες επαφές με την βρετανική London & Regional Properties, αλλά και με το Κατάρ, ενώ κάποιοι επιχειρηματικοί κύκλοι δεν αποκλείουν και μια «τριπλή συμμαχία» στην τελική φάση.
Ο Λάτσης όμως, δεν σταματά τις επενδύσεις του μόνο στην Αττική. «Χτυπά» δυνατά και στους διαγωνισμούς σε άλλες περιοχές. Στην Αφάντου της Ρόδου, όπου ακυρώθηκε ο διαγωνισμός και θα επαναπροκηρυχθεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα με νέους όρους όσον αφορά στην αξιοποίηση της έκτασης, είναι δεδομένο πως θα κατέλθει και πάλι, ενώ δεν αποκλείεται και σε αυτή την περίπτωση να αναζητήσει συνεργασία με ξένο όμιλο. Ταυτόχρονα θεωρείται και ένας από τους επικρατέστερους υποψήφιους για δύο ακόμη εκτάσεις- «φιλέτα», στο Παλιούρι Χαλκιδικής και στον Άγιο Ιωάννη Σιθωνίας. Η αξιοποίηση περιλαμβάνει μικτή τουριστική αξιοποίηση με ξενοδοχειακές υποδομές, τουριστικές κατοικίες, μαρίνες κ.α.
«ΠΟΝΤΑΡΕΙ» ΣΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ MALLS
Θέλει να επεκταθεί και στα Νότια προάστια
Μετά τα Βόρεια Προάστια, ο Σπύρος Λάτσης θέλει να αλλάξει τον εμπορικό χάρτη και των Νοτίων προαστίων, δημιουργώντας νέα εμπορικά κέντρα, στα πρότυπα των «The Mall Athens» και «Golden Hall» στο Μαρούσι. Η εντολή που έχει δώσει στον διευθύνοντα σύμβουλο της Lamda Development και στενό του συνεργάτη, Οδυσσέα Αθανασίου από τα τέλη του περασμένου χρόνου ακόμη, είναι να πραγματοποιηθεί μία έρευνα αγοράς σε περιοχές- κλειδιά της νότιας Αττικής, ενώ στόχος του είναι να αξιοποιήσει την ευκαιρία που προκύπτει και από τον κυβερνητικό σχεδιασμό για την ανάπλαση- ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου.
Δεν είναι τυχαίο πως η Lamda Development συμμετέχει σε διαγωνισμούς του Δημοσίου που αφορούν σε εκτάσεις- φιλέτα της παραλιακής ζώνης (π.χ. το Ελληνικό ή ακούγεται ως ένας από τους ενδιαφερόμενους για την έκταση δίπλα στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, αν τελικά εκείνη πωληθεί) όπου προβλέπονται οι εμπορικές χρήσεις. Ειδικά στην περίπτωση του Ελληνικού, ο σχεδιασμός του ΤΑΙΠΕΔ περιλαμβάνει την δημιουργία τουλάχιστον δύο εμπορικών κέντρων και όπως, είχε επισημάνει πρόσφατα στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών ο κ. Οδυσσέας Αθανασίου «η Lamda διατηρεί αυξημένο ενδιαφέρον για τις εμπορικές χρήσεις της επένδυσης». Ένα ακόμη «όπλο» που έχει στα χέρια του ο όμιλος Λάτση είναι και η δυναμική και οι αντοχές που παρουσιάζουν τα εμπορικά κέντρα σε σχέση με τα παραδοσιακά καταστήματα κόντρα στην οικονομική κρίση. Ναι μεν δεν έχουν μείνει «ανέγγιχτα» από την πτώση της καταναλωτικής δύναμης- κάτι που αποτυπώθηκε και στα αποτελέσματα της Lamda Development, η οποία γύρισε σε ζημίες 11 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2013 από κέρδη 3,4 εκατ. ευρώ πέρυσι- όμως, παραμένουν ισχυρά στις επιδόσεις τους συγκριτικά με τα καταστήματα των εμπορικών δρόμων.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το Golden Hall σημείωσε αύξηση επισκεψιμότητας κατά 5%, ενώ ο τζίρος των καταστημάτων κινήθηκε πτωτικά μόλις 2%, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη των The Mall Athens και Mediterranean Cosmos έφτασαν στο –16% και 7% για το πρώτο και –6% και 7% για το δεύτερο.
Στις προτεραιότητες του επιχειρηματία συγκαταλέγεται και η άμεση αξιοποίηση του IBC, το οποίο απέκτησε ο όμιλός του έναντι 81 εκατ. ευρώ συμμετέχοντας στον διαγωνισμό που διεξήγαγε το ΤΑΙΠΕΔ.
Για το τίμημα, ότι είναι μικρό και ότι στην ουσία το «φιλέτο» του Δημοσίου δόθηκε ως «δώρο» στον Λάτση, χύθηκε πολύ μελάνι. Όμως, πλέον ο μεγαλοεπιχειρηματίας επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της έκτασης των 54.600 τ.μ. , η οποία θα περιλαμβάνει την δημιουργία και ενός δεύτερου εμπορικού πόλου, την κατασκευή γραφείων, χώρων αναψυχής, υπόγειου χώρου στάθμευσης και Μουσείου Ολυμπιακών Αγώνων 2004.
