Παρά τις διαβεβαιώσεις Στουρνάρα περί μη επιβολής νέων επώδυνων μέτρων, η Κομισιόν διατηρεί τις επιφυλάξεις της
«Η δημοσιονομική προοπτική για το 2013 – 14 συνεχίζει να υπόκειται σε μεγάλη αβεβαιότητα» επισημαίνει το προσχέδιο της έκθεσης της Κομισιόν που εκδόθηκε μετά τον τελευταίο έλεγχο που πραγματοποίησε η τρόικα και, σε συνδυασμό με τις υστερήσεις που καταγράφονται στον προϋπολογισμό, αποτελεί προαναγγελία λήψης πρόσθετων μέτρων για το 2013, το 2014, το 2015 και το 2016.
Ανησυχητικό είναι πως η διαπίστωση των «δημοσιονομικών κενών» για την προσεχή τετραετία γίνεται μετά τον τελευταίο έλεγχο και μετά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για τη λήψη διορθωτικών μέτρων, που σημαίνει πως οι δανειστές επαναφέρουν το ζήτημα λήψης πρόσθετων μέτρων, παράμετρο που η κυβέρνηση επιδιώκει να υποβαθμίσει.
Κανένα κενό επιμένει ο Στουρνάρας
Συγκεκριμένα, «Για το 2013 δεν θα ληφθούν νέα μέτρα, καθώς επί του παρόντος δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό, γεγονός που αποδεικνύεται και από την έκθεση που παρέδωσε η τρόικα στο Eurogroup της Δευτέρας», δήλωσε χθες το βράδυ ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας.
Παράλληλα, ο κ. Στουρνάρας σημείωσε πως είναι «πολύ πιθανό» να μη ληφθούν νέα μέτρα ούτε το 2014, ενώ πρόσθεσε πως δεν μπορεί να δεσμευτεί για τα έτη 2015 και 2016.
Ερωτήθηκε συγκεκριμένα: Με την πορεία των εσόδων τι γίνεται; Γιατί υπάρχουν πολλές συζητήσεις, διαβάζουμε για εκθέσεις.
Και απάντησε: «Οχι, δεν υπάρχει καμία έκθεση. Η εισήγηση προς το Eurogroup ήταν ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό και ότι το πρόγραμμα βαίνει κανονικώς. Δεν υπάρχει καμία έκθεση, πιθανώς να αναφέρονται σε παλαιές εκθέσεις».
Διευκρινίζεται πάντως ότι το κείμενο της Κομισιόν αποτελεί προσχέδιο της έκθεσης που θα εκδοθεί τις επόμενες μέρες, αλλά, όπως συνέβη σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις, το προσχέδιο ελάχιστα ή καθόλου διαφέρει από το τελικό κείμενο.
Ειδικότερα, η Κομισιόν στο προσχέδιο της έκθεσής της που τέθηκε υπόψη στο Eurogroup αναφέρει τις επιφυλάξεις της για τον προϋπολογισμό του 2013, καθώς όπως τονίζει πολλές υποχρεώσεις μεταφέρθηκαν στο β’ εξάμηνο του έτους, λόγω της καθυστέρησης των αποφάσεων για το τέλος ακινήτων και την παράταση των φορολογικών δηλώσεων. Στο πλαίσιο αυτό ανησυχεί για τη δυνατότητα αποπληρωμής των συσσωρευμένων φόρων από τα νοικοκυριά στους τελευταίους μήνες του έτους και αν υπάρξουν αστοχίες τότε θα υπάρξει πρόβλημα στον προϋπολογισμό.
Η Κομισιόν δείχνει να αμφιβάλλει για την πολιτική βούληση της κυβέρνησης «να εισπράξει τους φόρους», αλλά καθιστά σαφές πως εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι αύξησης των εσόδων θα ληφθούν μέτρα για να καλυφθούν τα κενά.
Ανησυχεί για τη δυνατότητα είσπραξης του φόρου ακινήτων το 2014, μέσω των ΔΟΥ, γεγονός που σημαίνει ότι ίσως ανοίξει ξανά η συζήτηση για τη συνέχιση της είσπραξής του μέσω της ΔΕΗ.
«Ο σχεδιασμός του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας προγραμματίζεται να τεθεί σε ισχύ το 2014 και η ικανότητα της διοίκησης να συλλέγονται τα έσοδά του είναι βασικοί παράγοντες αβεβαιότητας για τα δημοσιονομικά αποτελέσματα το 2014», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, η Κομισιόν (και η τρόικα συνολικά) φοβάται αποκλίσεις στα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων λόγω των μειωμένων εισπράξεων από ασφαλιστικές εισφορές.
Τα «κενά» της τετραετίας
Το προσχέδιο της έκθεσης της Κομισιόν κοστολογεί και τα κενά που μπορούν να υπάρξουν στον προϋπολογισμό και συγκεκριμένα εκτιμά ότι μπορεί να διαμορφωθούν:
– Σε 0,5% του ΑΕΠ ή 1 δισ. ευρώ το 2013.
– Σε 0,5% του ΑΕΠ ή 1 δισ. ευρώ το 2014.
– Σε 1,75% του ΑΕΠ ή 3,5 δισ. ευρώ το 2015.
– Σε πάνω από 2% του ΑΕΠ (4 δισ. ευρώ) το 2016.
Τα δημοσιονομικά κενά, αλλά και τα μέτρα που θα ληφθούν για να καλυφθούν, θα συζητηθούν με την ελληνική κυβέρνηση κατά τον επόμενο έλεγχο που θα πραγματοποιηθεί το προσεχές φθινόπωρο, αποσαφηνίζει η Κομισιόν.
Σε συνδυασμό και με τις υστερήσεις ύψους 1,62 δισ. ευρώ που καταγράφουν τα έσοδα στο πρώτο εξάμηνο του έτους, ο κίνδυνος λήψης πρόσθετων μέτρων είναι αυξημένος εάν οι εισπράξεις δεν ανακάμψουν στο προσεχές τρίμηνο. Σε κάθε περίπτωση στόχος της Κομισιόν είναι το πρωτογενές πλεόνασμα της ελληνικής κυβέρνησης το επόμενο έτος να διαμορφωθεί στο 1,5%, ενώ το συνολικό έλλειμμα στο 3,3%, ενώ για φέτος το έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 4,1%. Το 2015 και το 2016 το πρωτογενές πλεόνασμα θα διευρυνθεί σε 3% και 4,5%.
Επιφυλάξεις για το χρόνο αναστροφής της ύφεσης
Αβεβαιότητα εκφράζει η Κομισιόν στην έκθεσή της για την Ελλάδα όσον αφορά τη δυνατότητα της οικονομίας να επανέλθει στην ανάπτυξη. Παρότι διατηρεί την πρόβλεψη για ύφεση 4,2% το 2013 και ανάκαμψη 0,6% το 2014, εντούτοις σημειώνει πως «υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι που μπορεί να επηρεάσουν την ακριβή χρονική στιγμή αναστροφής της ελληνικής ύφεσης και πιο συγκεκριμένα οι μακροοικονομικές προοπτικές βασίζονται στην υπόθεση ότι η εφαρμογή του προγράμματος γίνεται σε ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον».
Αναφέρει πως οι οικονομικοί δείκτες για το πρώτο εξάμηνο του 2013 δείχνουν σημάδια δημιουργίας «πάτου» στην πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) έφθασε το Μάιο στο υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη της κρίσης, πριν από πέντε χρόνια, και σε γενικές γραμμές παρέμεινε σε αυτό το επίπεδο τον Ιούνιο. Ομως, η αδύναμη εγχώρια ζήτηση και το υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων είναι τροχοπέδη για την έκδοση νέων δανείων και την ανάληψη ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ η ύφεση στην Ευρωζώνη και η αναταραχή στην Κύπρο εμποδίζουν μια ισχυρότερη ανάκαμψη των ελληνικών εξαγωγών. Συνολικά, αυτοί οι παράγοντες συνέβαλαν στην περαιτέρω σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Ανησυχητικές είναι οι εκτιμήσεις της Κομισιόν για την ανεργία, αφού προβλέπει πως το μέσο ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να κορυφωθεί στο 27% το 2013. Ωστόσο, λόγω της οριακής ανάκαμψης και της προσαρμογής των μισθών αναμένεται οριακή μείωση από το 2014 στο 26%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται ότι θα εξακολουθήσει να βελτιώνεται από το -5,3% του ΑΕΠ το 2012, στο -2,8% το 2013 και στο 1,8% το 2014.
Παράλληλα, η Κομισιόν επικρίνει την καθυστέρηση της διαδικασίας αποπληρωμής των χρεών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, καυτηριάζει τη διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα, παρά τη μείωση των αποδοχών, ενώ, αντίθετα, αποδέχεται τις κυβερνητικές εκτιμήσεις για αύξηση του τουρισμού φέτος.
Βιωσιμότητα χρέους
Ο πρόσφατος έλεγχος της τρόικας δεν εντόπισε «σημαντικές αλλαγές για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους του ελληνικού Δημοσίου, αν και η αβεβαιότητα έχει αυξηθεί», σημειώνει η Κομισιόν.
Το μακροοικονομικό σενάριο παραμένει ίδιο, ενώ η πρόβλεψη εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις μειώθηκε για το 2013 και αυξήθηκε αντίστοιχα για το 2014.
Ειδικότερα για το χρέος αναφέρει πως, μετά την κορύφωσή του στο 175,7% του ΑΕΠ το 2013, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σταθερά στη συνέχεια και να κινηθεί προς το 120% του ΑΕΠ, «εφόσον η Ελλάδα συνεχίζει σθεναρά την υλοποίηση του προγράμματος».
Όμως, σημειώνει η Ε.Ε. πως «παρ’ όλα αυτά οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με τον προηγούμενο έλεγχο, ιδίως όσον αφορά τις αποκρατικοποιήσεις» και υπογραμμίζει πως «επιπλέον περαιτέρω σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση των αποκρατικοποιήσεων θα δημιουργήσει πρόβλημα ρευστότητας στην ελληνική οικονομία και σε συνδυασμό με την ανεπαρκή εφαρμογή των συμφωνημένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αυτό θα μπορούσε να καθυστερήσει την ανάκαμψη της οικονομίας σε σύγκριση με την αρχική τιμή».
Ακόμη παραθέτει σενάρια εξέλιξης του χρέους ανάλογα με την πορεία των αποκρατικοποιήσεων, των επιτοκίων, των αποτελεσμάτων του προϋπολογισμού και του ρυθμού ανάπτυξης. Σύμφωνα με το καλό σενάριο, το χρέος μπορεί το 2022 να μειωθεί ακόμη και κάτω από το 100% του ΑΕΠ ή να διαμορφωθεί στο 135% του ΑΕΠ εάν επικρατήσει το δυσμενές σενάριο.
