Επί ξύλου κρεμάμενοι/ες, μπροστά στο φάσμα της διαθεσιμότητας, βρίσκονται χιλιάδες υπάλληλοι στον δημόσιο τομέα που μεγαλώνουν μόνοι και μόνες, χωρίς σύζυγο, τα παιδιά τους.
Η εξαίρεση από την ένταξη στη διαθεσιμότητα, παρά τα αντιθέτως εμφανιζόμενα ως πρόβλεψη του πολυνομοσχεδίου, δεν καλύπτει την προστασία μονογονεϊκών οικογενειών, παρά μόνο σε ένα ελάχιστο ποσοστό τους. Αν και η νομοθετική πρόβλεψη αφορά χήρες και ανύπαντρες μητέρες, δεν εξαιρούνται από το καθεστώς διαθεσιμότητας οι διαζευγμένες μητέρες, που έχουν τη γονική επιμέλεια, αλλά από κοινού με το σύζυγο έχουν τη γονική μέριμνα, ακόμα κι αν ο σύζυγος δεν τους δίνει διατροφή!
Άλλο γονική επιμέλεια, άλλο γονική μέριμνα. Πάνω σε αυτή τη μικρή λεπτομέρεια με τη μεγάλη σημασία οι συντάκτες του πολυνομοσχεδίου φρόντισαν να διατυπώσουν τη ρύθμιση για τις εξαιρέσεις από την ένταξη στη διαθεσιμότητα, έτσι που να αφορά μικρό αριθμό εργαζομένων που ανήκουν στην ευάλωτη κοινωνική ομάδα των μονογονεϊκών οικογενειών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην παράγραφο 2 του άρθρου 90 (διαθεσιμότητα) αναφέρεται ότι εξαιρούνται και δεν τίθεται σε διαθεσιμότητα «υπάλληλος ο οποίος, δυνάμει νόμου ή δικαστικής αποφάσεως ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα τέκνου, που συνοικεί με αυτόν και ανήκει στην κατηγορία των εξαρτώμενων μελών σύμφωνα με τον ΚΦΕ, όπως ισχύει».
Τι σημαίνει αυτό; Ότι η εξαίρεση για προστάτες μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα παιδιά αφορά σε:
– Μόνο χήρους και χήρες
– Γονέα που του έχει ανατεθεί, με δικαστική απόφαση, η γονική μέριμνα λόγω βαρύτατων παραπτωμάτων του άλλου γονέα
– Ανύπαντρες μητέρες των οποίων τα παιδιά δεν έχουν αναγνωρισθεί από τον άλλο γονέα
Με άλλα λόγια δεν αφορά την πλειονότητα των διαζευγμένων που έχουν τη γονική μέριμνα -ως είθισται- και οι δύο γονείς. Έτσι, με βάση τη ρύθμιση του πολυνομοσχεδίου ένας γονέας διαζευγμένος μπορεί να μεγαλώνει τα παιδιά του έχοντας τη γονική επιμέλεια, να μην του δίνει διατροφή ο σύζυγος, να εξαρτάται από τον μισθό του αλλά, όταν καταργείται κλάδος, ειδικότητα ή θέση να τον εντάσσουν σε διαθεσιμότητα…
Κι όλα αυτά ενώ στην αιτιολογική έκθεση του πολυνομοσχεδίου, σχετικά με το άρθρο 90, επισημαίνεται ότι στον νόμο προβλέπονται προνομιακές εξαιρέσεις που αφορούν, μεταξύ άλλων, προστάτες μονογονεϊκής οικογένειας.
«Οι προβλεπόμενες μέσω των διατάξεων του πολυνομοσχεδίου εξαιρέσεις υπαλλήλων από την κατάσταση διαθεσιμότητας είναι στην πραγματικότητα ιδιαίτερα περιορισμένες, καθώς αποσκοπούν ουσιαστικά σε δραστική μείωση του προσωπικού που μπορεί να κάνει χρήση αυτών» επισημαίνει στο «Βήμα» η νομική σύμβουλος της ΑΔΕΔΥ, εργατολόγος Μαρία Τσίπρα.
Έτσι, όπως εξηγεί, η εξαίρεση ενός υπαλλήλου, όταν αυτός ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα ανηλίκου τέκνου, «αφορά ουσιαστικά μόνο τους χήρους, άνδρες και γυναίκες, στις περιπτώσεις που η γονική μέριμνα έχει αφαιρεθεί από το δικαστήριο για βαρύτατα παραπτώματα του γονέα και, τέλος, τα τέκνα, που έχουν γεννηθεί εκτός γάμου των γονιών τους, χωρίς να έχουν αναγνωριστεί εκουσίως ή δικαστικώς. Δεν καλύπτονται από την εξαίρεση αυτή οι περιπτώσεις που, αν και ο γονιός ασκεί τη γονική μέριμνα, δεν καταβάλλει διατροφή, παρ’ ότι έχει υποχρέωση, με αποτέλεσμα τα παιδιά να εξαρτώνται για την επιβίωση τους από την εργασία του ενός γονιού που τίθεται σε διαθεσιμότητα».
Επιπρόσθετα, η κ. Τσίπρα χαρακτηρίζει «κοινωνικά ανάλγητο» να εξαιρούνται από τη διαθεσιμότητα μόνο οι υπάλληλοι των οποίων ο σύζυγος τίθεται επίσης σε διαθεσιμότητα μέσω των διατάξεων του πολυνομοσχεδίου, «την ίδια στιγμή που η μακροχρόνια ανεργία ή η απόλυση του συζύγου από τον ιδιωτικό τομέα δεν αποτελεί κριτήριο για την εξαίρεση του μοναδικού εργαζόμενου στην οικογένεια».
